نظریه رابطه شی یکی از نظریه های مکتب روان کاوی است که بسیاری از دانشمندان و روانشناسان در مورد آن موضوعاتی را بیان کرده اند. در واقع این نظریه یک تحول در درمان روان پویشی بود که بر جنبه های مختلفی از رشد شخصی و اصول و اساس سازمان دهنده شخصیت و آسیب روانی تاکید می‌کند. که در این نظریه اصل سازمان دهنده زندگی روابط میان خود و اشیا است. این نظریه بر اساس رابطه بین مادر و فرزند است و بر تاثیر تجارب اولیه کودکان بر رفتارهای آینده آنان تاکید می‌کند. به طور کلی داشتن اطلاعاتی در مورد نظریه های روانشناسی منجر به ارتباط و رفتارهای بهتر می‌گردد. برای دریافت مشاوره روانشناسی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه نظریه رابطه شی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی روانشناسی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
نظریه رابطه شی
اساس نظریه رابطه شی روان کاوی است که از گذشته تا کنون دچار تغییرات زیادی شده است. این نظریه وام دار نظریه های مختلفی مثل مدل های ارتباطی، نظریه دلبستگی و… است. روانشناسی که در این مورد نظریه پردازی کرده اند؛ اطلاعات خود را از مشاهده کودکان در شرایط مختلف و ارتباط آنها با والدین شان به دست آورده اند. شی در این اصطلاح به معنی فرد یا چیزی مهمی است که افراد به آنها نیاز داشته و گاها هدف انهاست. غرایز انسانی مانند نیاز جنسی و گرسنگی از طریق شی ارضا می‌شوند. در این نظریه رابطه کودک با پستان مادر برای تغذیه اولین رابطه شی درونی شده است. در این مقاله به بررسی جنبه های مختلف این نظریه می‌پردازیم. برای اطلاع از نقش مادر در تربیت فرزند کلیک کنید.
تاریخچه نظریه رابطه شی
نظریه رابطه شی اولین بار توسط ملانی کلاین در سال 1932 مطرح شد. همانطور که پیش تر هم به آن اشاره شد؛ او نظریه خود را بر مبنای مشاهده کودکان خردسال شروع کرده و از آزمایشاتی این در این زمینه انجام داد. ملانی کلاین به دلیل علاقه ای که به روانکاوی داشت؛ از فروید و نظریات او ایده گرفته و بر دوران کودک افراد تمرکز کرد. تمایز ملانی کلاین با فروید در این بود که کلاین با تحلیل کودکان خردسال و رابطه آنها با مادرشان، این موضوع را بیان کرد که کودکان بسیار زودتر تعارضات ادیپی را تجربه کرده و فراخود را پرورش می‌دهند. از نظر کلاین کودکان احساسات مثبت و منفی که نسبت به مادرشان دارند؛ را درونی می‌کنند. در ادامه دانشمندان دیگری مانند کوهات، فیربرن، ماهلر کرنبرگ و… در این مورد نظریاتی را بیان کردند.
نظریه پردازان نظریه رابطه شی
با اینکه پایه و اساس نظریه رابطه شی در نظریه همه دانشمندان یکسان است؛ اما افراد آن را به شکل های مختلفی بیان می‌کنند. در این قسمت به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.
🔽ساندور فرانزی
فرانزی یک روانکاو مجارستانی است که از همکاران نزدیک فروید بود. از نظر او کودک بد وجود ندارد؛ تنها این والدین هستند که بد هستند. در واقع به همین دلیل است که این موضوع رابطه بین مادر و کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
🔽رونالد فایربایرن
این دانشمند نظریه رابط شی خود را به صورت مستقل مطرح کرده و همچنین اصطلاح این عبارت را نیز تغییر داد.
🔽ملانی کلاین
شهرت ملانی کلاین به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه کودکان انجام داده است. ترتیب زمانی او برای وقوع اتفاقاتی که در دوران کودکی می‌افتد؛ بسیار زودتر فروید است. همچنین به اعتقاد او اینکه چطور نوزاد در این دوران کشمکش را حل می‌کند؛ در شخصیت بزرگسالی او بازتاب می‌یابد.
🔽دونالد وینیکات
دونالد وینیکات در مورد نشریه رابطه شی سه مفهوم مختلف والدین به کافی خوب، خود حقیقی، و خود کاذب را مطرح می‌کند. از نظر او چیزی با عنوان یک کودک وجود ندارد. این بدان معنی است که کودک خارج از رابطه ای که با والد و یا به طور کلی مراقب خود دارد؛ هیچ شخصیت مستقلی ندارد.
🔽ویلفرد بیون
بیون نظریه رابطه شی ملانی کلاین را بسیار گسترش داد. در واقع از نظر او درمانگر باید آنچه را که بیمار فرافکنی می‌کند را تعدیل کرده و به بیمار برگرداند. این دانشمند نظریات مختلفی را مثل ضرف مظروف نیز مطرح کرد.
🔽الکساندر
الکساندر از مهم ترین روانکاوان نسل دوم محسوب می‌شود که بیش از دانشمندان دیگر به رابطه عاطفی و احساسی بین مادر و فرزند تاکید کرد. از نظر او پرخاشگری کودک به دلیل برخوردهای پدری سختگیر است که فرزند از او فرمانبرداری محض دارد.
🔽مارگارت ماهلر
فرضیه دلبستگی ماهلر است که مانند نظریه رابطه شی کلاین در مورد ارتباط مادر و فرزند است. او بر سه سال او زندگی کودک تمرکز کرده و مفاهیمی که در مورد این دوران بیان کرد؛ شامل موارد زیر می‌شوند.
در خوماندگی
همزیستی
جدایی فردیت
تمایز
تمرین
نزدیکی
ثبات ابژه
نظریه رابطه شی و ماهیت انسان
برخلاف تصور که بیان می‌شود نظریه رابطه شی منحصر به دوران کودکی است؛ این نظریه به طور کلی در مورد ماهیت انسان و تقابل جبرگرایی و اراده آزاد است. این نظریه بیشتر بر جبرگرایی تاکید کرده و بیان می‌کند که ما تحت تاثیر غرایز خود در شرایط مختلف عمل می‌کنیم. همچنین ماهیت بسیاری از ویژگی های افراد را ناهشیارانه بیان می‌کند. برای اطلاع از انواع نظریه های روانشناسی کلیک کنید.
◀روان درمانی تحلیلی
نظریه رابطه شی در درمان رانکاوی نیز بسیار نقش داشته؛ چرا که این روش درمانی بر ویژگی ها و همچنین روابط افراد در پنج سال اول زندگی تمرکز می‌کند. در قسمت قبلی هم به نقش ناهشیار در این نظریه اشاره کردیم. در این روش درمانی از این نظریه استفاده می‌شود؛ تا بیماری های افراد را ریشه یابی کرده و آنها را درمان کنیم. برای آشنایی بیشتر با روش درمانی روانکاوی کلیک کنید.
◀شخصیت و آسیب شناسی
از آنجایی که در نظریه رابطه شی نوزاد اشیا و اتفاقات بیرونی را درون فکنی می‌کند؛ این درون فکنی با ایجاد یک چهارچوب معنادار تبدیل به یک ساختار روانی می‌گردد. ساختارهای روانی ما شخصیت ما را شکل می‌دهند. پس با کمک این نظریه می‌توان شخصیت افراد را مورد بررسی قرار داده و به آنها برای درمان کمک کرد.
سخن پایانی
نظریه رابطه شی از نظریات اساسی و پایه در روانشناسی است که در حوزه های مختلفی کاربرد دارد. امروزه بسیاری از روانشناسان در فرایند درمان از این نظریه استفاده کرده و به افراد برای غلبه بر مشکلات کمک می‌کنند. خود افراد نیز می‌توانند در این مورد اطلاعاتی کسب کرده و از تاثیر این نظریه مطلع شوند. اما برای استفاده از این نظریه نیاز به تحلیل و بررسی دوران کودکی وجود دارد که تنها با کمک متخصص امکانپذیر است.
برای دریافت مشاوره در زمینه نظریه رابطه شی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی روانشناسی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.