تشویق کودک در تربیت او بسیار موثر است. کودکان در ابتدای زندگی خود برای یادگیری مسائل مختلف نیاز به کمک والدین و حتی انگیزه نیاز دارند. معمولا با صحبت کردن از تشویق همه افراد تنها به کارهای خوب فرزندان خود فکر می‌کنند. اما قطعا تشویق در زمینه های دیگری نیز موثر بوده و گاهی حتی به روشی نادرست مورد استفاده قرار می‌گیرد. والدین برای تشویق کردن فرزندان خود روش های متفاوتی دارند که به ویژگی های شخصیتی و شرایط محیطی آنان و فرزند بستگی دارد. با گذشت زمان تشویق در بیشتر موارد از حالت بیرونی خارج شده و حالت درونی پیدا می‌کند. در حقیقت افراد تا زمانی که کودک هستند نیاز به این رفتار از سوی والدین خود دارند و بعد از آن شرایط آنها تغییر می‌کند.
تشویق کودک
فراموش نکنید که والدین اگر تعریف درستی از تشویق کودک نداشته باشند؛ آینده کودک و بسیاری از رفتارهای او را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از همین رو بهتر است والدین از ابتدای تولد کودک در این مورد اطلاعات لازم را کسب کرده و به درستی از تشویق و تنبیه برای کودک خود استفاده کنند. تشویق در لغت به معنای به شوق در آوردن افراد و دلگرمی دادن به آنان است. از طرفی تشویق همیشه به صورت کلامی انجام نمی‌گیرد و انواع مختلفی دارد. همچنین می‌تواند هم رفتارهای خوب افراد و هم رفتارهای بدشان را تقویت کند. میل تشویق در انسان ها فطری و طبیعی بوده و تا پایان عمر آنها ادامه می‌یابد.
انواع تشویق کودک
در برخی موارد تشویق کودک بعد از مدتی تبدیل به باج دهی می‌گردد. به همین دلیل بسیار اهمیت دارد که افراد انواع مختلف تشویق را شناخته و به درستی و به موقع از آنها استفاده کنند. برخی از آنها شامل موارد زیر می‌شوند.
مادی: مانند دادن هدیه و یا حتی پول به کودک برای بروز رفتاری
کلامی: در این حالت اطرافیان تنها با استفاده کلمات، کودک را تشویق می‌کنند.
تفریحی: اجازه دادن به او برای انجام کار و فعالیتی که به آن علاقمند است.
احساسی: تشویق احساسی در سنین پایین تر بیشتر مورد استفاده قرار گرفته و شامل بوسیدن و در آغوش گرفتن، لبخند زدن یا نوازش کردن می‌شود.
فواید تشویق کودک
تشویق کوک اگر به درستی صورت گیرد؛ آثار مثبتی بر آینده کودک و همچنین شخصیت او خواهد داشت. در واقع اینکار به آنها انرژی مضاعفی می‌دهد که بیشتر تلاش کرده و به مسیر درستی هدایت شوند. حتی بروز استعدادهای کودکان نیز تا حد زیادی به این کار وابسته است. در برخی از موارد شاهد کودکانی هستیم که از بهره هوشی برخوردار هستند؛ اما عملکرد درستی ندارند. این به دلیل عدم اعتماد به نفس آنها و همچنین مورد تشویق قرار نگرفتن است. از ابتدای تولد، کودک نیاز به انرژی دارد که او را وادار به حرکت کند. بخش بزرگی از این نیرو، تشویق آنهاست.
راهکارهای تشویق کودک
به طور کلی باید در مورد تشویق کودک، مواردی را رعایت کنید. این روش ها باعث می‌شود تا والدین به شکل درست تری فرزندان خود را تشویق کرده و همچنین اینکار به نتایج بهتری منجر گردد. در این قسمت به بررسی این روش ها می‌پردازیم.
مشخص کردن علت تشویق
در قدم اول باید برای کودک مشخص شود که به چه دلیل مورد تشویق قرار می‌گیرد. این موضوع می‌تواند بر ناخودآگاه او تاثیر گذاشته و او را بیشتر ترغیب کند. کلی گویی در این مورد باعث می‌شود تا کودک گیج شده و دیگر رفتار را تکرار نکند. برای مثال اگر از رفتار مرتب و تمیز نگه داشتن اتاق از او راضی هستید؛ بهتر است این مورد را به همین صورت به او بازگو کرده و از او تشکر کنید.
صداقت در تشویق کودک
همچنین در مورد تشویق کودک صادق بوده و اغراق نکنید. برخی از والدین یک کار کوچک و بی اهمیت را بسیار بزرگ جلوه داده و فرزند خود را تشویق می‌کنند. اما این موضوع منجر به بروز اعتماد به نفس کاذب در کودک شده و همچنین از شما متوقع می‌شود که در هر کاری به همان اندازه او را نشویق کنید. از طرفی کودکان متوجه صداقت شده و می‌توانند این تشویق الکلی را متوجه شوند.
لحن آرام و استفاده از کلمات درست
در حین تشویق کودک با لحنی آرام و مهربان با او صحبت کرده و در این مورد زیاده روی نکنید. برخی از افراد به گونه ای نسبت به یک رفتار مثبت واکنش نشان می‌دهند که کودک دچار ترس می‌شود. همچنین بهتر است برای تشویق او از کلمات درست نیز استفاده کنید.
توجه به میزان پیشرفت
بهتر است کودک را برحسب میزان پیشرفت و تلاش او مورد تشویق و تحسین قرار دهید. برخی از والدین به اینکار عادت کرده و بدون توجه به اینکه آیا کودک در حال بهتر شدن است یا نه، اینکار را انجام می‌دهند. این موضوع باعث می‌شوند تا کودک فرایند درست تری را پشت سر بگذارد.
مقایسه کردن با گذشته خود کودک
برخی از والدین برای تشویق کودک، او را مجبور به رقابت با دیگران می‌کنند. اما فراموش نکنید که او را باید با گذشته خودش مورد مقایسه قرار دهید و نه با دیگران. اینکار معمولا فشار زیادی را به کودکان وارد می‌کند.
تحسین تلاش آنها
همیشه نباید برای تشویق کودک به نتایج کارهای آنان توجه کرد. بلکه بهتر است تلاش آنها را نیز در نظر بگیرید. در برخی موارد شاید کودک به طور کامل موفق نشود اما در حال تلاش برای تغییر است. که این نشانه خوبی بوده و باید مورد تشویق قرار گیرد.
تشویق بلافاصله
بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه، وقتی تشویق کودک بلافاصله بعد از کار مثبت او انجام می‌گیرد؛ نتایج بهتری در پی خواهد داشت. اما نباید اجازه دهید که این موضوع برای کودک تبدیل به عادت شود. چرا که در برخی موارد، امکان تشویق بلافاصله وجود نداشته و همچنین کودک شرطی می‌شود.
یادداشت کردن و جدول بندی
یکی از روش های موثری که والدین می‌توانند در زمینه تشویق کودک به کار برند؛ یادداشت کردن برخی از رفتارها و حتی اهداف کودک است. برای مثال می‌توانند زمانی را برای کودک تعیین کرده و به او بگویند که اگر در این مدت برای دفعات مشخصی اینکار را انجام دهی یک پاداش بزرگ خواهی داشت. البته اینکار برای کودکان بین 3 تا 8 سال کاربرد دارد و همچنین باید با رعایت اصولی انجام گیرد.
تشویق کودک به درس خواندن
یکی از چالش های رایج میان والدین، تشویق کودک به درس خواندن و مطالعه است. در ابتدای دوران مدرسه، کودکان متوجه اهمیت این موضوع نیستند به همین دلیل از آن سر باز می‌زنند. در چنین شرایطی والدین و معلمین می‌توانند با تشویق آنها این موضوع را تا حد زیادی برطرف کنند. در این دوران تشویق تلاش کودکان بیشتر از نتایجی که به دست می‌آورند اهمیت دارد. به همین دلیل افراد باید در این مورد به کودک فشار نیاورده و تنها او را برای تلاش بیشتر ترغیب کنند.
سخن پایانی
تشویق کودک و اهمیت دادن به او یکی از مسائل مهم تربیتی است. این موضوع هم در زمان حال کودک و هم آینده او به شکل های مختلفی تاثیر دارد. گاهی والدین با همین کار منجر به شکل گیری و بروز رفتارهای اشتباهی در فرزندان خود می‌شوند. از این رو داشتن اطلاعاتی در این زمینه و همچنین استفاده از آنها بسیار مهم است. همچنین بسیاری از رفتارها را در زمینه های مختلف، با همین روش می‌توان در کودکان ایجاد کرد و یا از بین برد. بهتر است والدین در این مورد با یک مشاوره کودک مشورت کرده و از او کمک بگیرند.