آیا می‌دانید شرایط بازنشستگی تأمین اجتماعی چیست؟ سن و سنوات کاری از مهم‌ترین عامل‌های تأثیرگذار در بازنشستگی بر اساس قانون سازمان تأمین اجتماعی محسوب می‌شود. این دو عامل با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند. در ادامه این مطلب قصد داریم به شرایط قانونی بازنشستگی در سازمان تأمین اجتماعی بپردازیم.
شرایط بازنشستگی در تأمین اجتماعی
بر اساس قانون تأمین اجتماعی شرایط بازنشستگی برای افراد متفاوت است. و با توجه به عواملی نظیر تعداد سال‌های پرداخت بیمه، سن بیمه‌شده، سختی کار و جنسیت بیمه‌شده تعیین می‌شود. سن بیمه‌شده و سنوات کاری او مهم‌ترین عامل‌ها برای تعیین شرایط بازنشستگی افراد در تأمین اجتماعی است. این دو عامل یک رابطه مستقیم باهم دارند.
مطابق ماده 76 قانون تأمین اجتماعی بیمه‌شدگان آقا در سن 60سالگی و خانم‌ها در سن 55 سالگی در صورتی که حداقل 20 سال سنوات پرداخت حق بیمه داشته باشند. می‌توانند بازنشسته گردند. البته این قانون در مورد سن و سنوات قطعی نیست و دارای تبصره‌هایی نیز می‌شود.
به عنوان مثال همچنین خانم‌ها در سن 42 سالگی در صورت 20 سال سنوات می‌توانند درخواست بازنشستگی دهند. ولی با این تفاوت که با احتساب 20 روز در ماه مستمری دریافت می‌نمایند. یا افرادی که به سن 50 سالگی در مردان و 445 سالگی در زنان رسیده باشند. در حالی که 30 سال حق بیمه پرداخت کردند. بدین صورت این افراد می‌توانند درخواست بازنشستگی دهند.
بازنشستگی تأمین اجتماعی در مشاغل سخت
برخی از مشاغل بر اساس قانون تأمین اجتماعی به عنوان مشاغل سخت معرفی می‌شوند. این مشاغل موجب ورود فشار روحی و جسمی زیان باری به افراد شاغل می‌شود. افرادی که در مشاغل سخت فعالیت می‌نمایند. بر اساس قانون تأمین اجتماعی شرایط بازنشستگی مخصوص به خود را دارند. در حالی که به طور معمول افراد باید حداقل 25 سال متوالی حق بیمه پرداخت نمایند تا مشمول بازنشستگی شوند. اما شاغلین در مشاغل سخت با 20سال سابقه متوالی در پرداخت حق بیمه بدون توجه به شرط سنی می‌توانند بازنشسته شوند.
علاوه بر آن در صورتی که این افراد در زمان کار و براثر فشار و سختی کار، دچار آسیب جسمی و روحی شدید شوند. به نوعی که دیگر قادر به ادامه فعالیت شغلی نباشند. با بررسی شرایط وی توسط کمیسیون پزشکی ماده 91 مربوط به قانون بازنشستگی در تأمین اجتماعی، می‌توانند درخواست بازنشستگی نمایند. بدین ترتیب هرسال از سنوات کاری آسیب‌دیده یک و نیم سال محسوب می‌شود.
بازنشستگی افراد بالای 60 سال، بازنشستگان و آزادگان، کارگران ساختمانی
افراد بالای 60 سال که حداقل 5 سال بیشتر از سن بازنشستگی فعالیت کردند. کارفرما می‌تواند بر اساس ماده 78 قانون تأمین اجتماعی درخواست بازنشستگی برای ایشان نماید. حداکثر سن برای مردان 65 و برای بانوان 60 می‌باشد.
بازنشستگی برای جانبازان و آزادگان نیز بر اساس قانون تأمین اجتماعی ده سال کاهش می‌یابد. یعنی در صورتی که سنوات پرداخت بیمه 20 سال باشد. آقایان می‌توانند در سن 50 سالگی و خانم‌ها در سن 45 سالگی تقاضای بازنشستگی نمایند.
کارگران ساختمانی به صورت معمول در سن 60 سالگی و با 20 سال سنوات پرداخت بیمه می‌توانند بازنشسته گردند. اما این گروه در صورتی که 35 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند. می‌توانند بدون شرط سنی تقاضای بازنشستگی نمایند.
محاسبه مستمری بازنشستگان حداکثر با 35 سال سابقه بیمه
در مطالب بالا اشاره کردیم که بر اساس ماده 76 قانون تأمین اجتماعی آقایان در 60 سالگی و خانم‌ها در 55 سالگی با سنوات پرداخت 20 سال بیمه می‌توانند بازنشسته شوند. بر اساس ماده 111 قانون تأمین اجتماعی مستمری این بازنشستگان، از کار افتادگان و مجموع حقوق بازماندگان باید به نوعی محاسبه گردد. که مستمری از حداقل دستمزد بیمه‌شده کمتر نشود.
افرادی که 30 سال سابقه کاری و پرداخت بیمه دارند مستمری بازنشستگی ایشان بر اساس این ماده محاسبه می‌شود. اما ماده 111 قانون تأمین اجتماعی در محاسبه افراد بازنشسته‌ای که کمتر از 20 سال سابقه پرداخت بیمه دارند به کار نمی‌آید.
خوب است بدانید بیمه‌شده در هر شغلی که باشد. اگر سابقه 35 سال پرداخت حق بیمه را داشته باشد. بدون توجه به شرط سنی بازنشسته می‌شود. 35 سال سنوات بالاترین مقدار در محاسبه سنوات کاری تأمین اجتماعی بر اساس ماده 111 به‌حساب می‌آید. یعنی اگر فرد بیشتر از 35 سال سنوات پرداخت حق بیمه داشته باشد. در محاسبه مستمری بازنشستگی در نظر گرفته نمی‌شود.
بازنشستگی تأمین اجتماعی با سنوات کمتر از 20 سال
بر اساس قانون بودجه سال 86 تا 91 افراد می‌توانند تحت شرایطی با پرداخت سنوات کمتر از 20 سال بازنشسته گردند. که شرایط عبارت است از این که بیمه‌شده دارای حداقل ده سال سابقه پرداخت حق بیمه باشد. و به سن بازنشستگی یعنی سن 60 سالگی در آقایان و 55 سالگی در بانوان رسیده باشد. در این صورت امکان بازنشستگی برای ایشان وجود دارد.
اما یک نکته مهم در خصوص این افراد عدم اجرای ماده 111 قانون تأمین اجتماعی در محاسبه مستمری ایشان است. میزان مستمری پرداختی به این افراد بر اساس سنوات پرداخت حق بیمه ایشان محاسبه می‌گردد. و این افراد با محاسبه 20 روز در ماه مستمری دریافت می‌نمایند.
الحاق سنوات سربازی به سنوات بیمه تأمین اجتماعی
آقایان بیمه‌شده می‌توانند سنوات خدمت نظام‌وظیفه خود را به سنوات بیمه تأمین اجتماعی ضمیمه نمایند. در دو حالت امکان الحاق سنوات سربازی به سنوات بیمه تأمین اجتماعی وجود دارد.
اول؛ مطابق ماده 95 قانون تأمین اجتماعی فردی که قبل خدمت سربازی بیمه‌شده باشد. همچنین بعد از پایان خدمت سربازی نیز در حال پرداخت حق بیمه باشد. قادر است سنوات سربازی خود را به سنوات تأمین اجتماعی الحاق نماید. البته این دسته اگر تاریخ اتمام سربازی‌شان پیش از 7 مرداد 1385 باشد. نیازی به پرداخت حق بیمه ندارند.
دوم؛ افرادی که پیش از خدمت سربازی سابقه پرداخت بیمه ندارند. یا افرادی که پس از تاریخ 7 مرداد 1385 خدمت سربازی خود را انجام دادند. با شرط پرداخت حق بیمه سنوات سربازی و اینکه دو سال سابقه بیمه داشته باشند. می‌توانند سنوات خدمت سربازی خود را به سنوات تأمین اجتماعی الحاق نمایند.
سؤالات متداول
شرایط بازنشستگی در تأمین اجتماعی به چه عواملی بستگی دارد ؟
بر اساس قانون تأمین اجتماعی شرایط بازنشستگی برای افراد متفاوت است. و با توجه به عواملی نظیر تعداد سال‌های پرداخت بیمه، سن بیمه‌شده، سختی کار و جنسیت بیمه‌شده تعیین می‌شود.
شرط سن و سنوات بازنشستگی در حالت معمول بر اساس قانون تأمین اجتماعی چیست ؟
مطابق ماده 76 قانون تأمین اجتماعی بیمه‌شدگان آقا در سن 60سالگی و خانم‌ها در سن 55 سالگی در صورتی که حداقل 20 سال سنوات پرداخت حق بیمه داشته باشند. می‌توانند بازنشسته گردند.