معمولا در دوره دبیرستان (یعنی زمان انتخاب رشته) و سپس زمان انتخاب رشته دانشگاه عمدتا مطرح می‌شود. با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان به استعدادهای نهفته نوجوان پی برد و او را در مسیر موفقیت سوق داد. چه دختران و پسرانی که بدون هیچ فکری وارد رشته‌‌ای شده و بعدها از انتخاب‌شان پشیمان شده‌اند. برای جلوگیری از این مساله متخصصان راه‌هایی برای سنجش مهارت‌ها، استعدادها، علایق و انتخاب مسیری متناسب با ویژگی‌های فردی مشخص کرده‌اند. پس با کمی تامل در این دوره حساس می‌توانید آینده‌ای روشن را برای خود وفرزندتان رقم بزنید. برای دریافت مشاوره نوجوان کلیک کنید و برای اشنایی با روش‌های موجود در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
استعداد یابی نوجوانان و جوانان
وجوانان فقط محدود به مسائل تحصیلی و درسی نمی‌شود. اگر نوجوانان به موقع از استعداد ها و توانمندی های خود مطلع شوند؛ بهتر می‌توانند در مورد آینده خود تصمیم گیری کنند. همکاری خانواده ها در مورد این موضوع بسیار اهمیت دارد. همچنین معلمین و مشاورین مدارس هم نقش مهممی در این باره ایفا می‌کنند.
اهمیت استعدادیابی نوجوانان و جوانان
شاید فکر کنید دوره نوجوانی یا جوانی برای استعدادیابی دیر است و تنها در سنین کودکی می‌توان به استعداد افراد پی‌برد، اما این باور با نظر متخصصان همسو نیست. زیرا آن ها معتقدند بهترین سن برای استعدادیابی دوران کودکی و در بازه 3 تا 6 سالگی است. اما پس از این زمان شانس کشف استعدادهای افراد از بین نمی‌رود. چرا که استعدادها امری ذاتی هستند و می‌توانند سال‌های سال بصورت نهفته باقی بمانند. تاکید بر استعدادیابی در سنین کودکی تنها به این دلیل است که پدر و مادر هرچقدر زودتر از توانایی‌های فرزندشان باخبر شوند فرصت بیشتری برای فراهم کردن یک بستر مناسب در اختیار دارند.
با این حال استعدادیابی نوجوانان و جوانان در کیفیت آینده فرزندتان تاثیرگذار است. چرا که اگر ظرفیت‌های ذهنی منحصر به فرد فرزندتان را بشناسید می‌توانید در انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل آینده راهنمایی‌های بهتری در اختیار او قرار دهید. همچنین در این شرایط اگر زمینه مناسب و همسو با استعدادهای نوجوان یا جوان فراهم شود، شانس موفقیت به میزان زیادی بالا خواهد رفت.
بیشتر بخوانید : استعدادیابی دانش آموزان
برای استعدادیابی نوجوانان و جوانان باید چه کاری انجام دهیم؟
اگر می‌خواهید به فرزند خود در سنین نوجوانی یا جوانی کمک کنید تا استعدادهای خود را بشناسد، باید برخی اصول و توصیه‌های روانشناختی را مدنظر قرار دهید. در ادامه به چند مورد از مهمترین آنها اشاره کرده‌ایم.
برای عضویت در کانال تلگرامی ذهن نو کلیک نمایید.
⭕به مراکز روانشناسی معتبر مراجعه نمایید
اصولی‌ترین اقدامی که برای کشف استعدادها در سنین نوجوانی و جوانی می‌توانید انجام دهید مراجعه به یک مرکز روانشناسی معتبر و دریافت خدمات مشاوره است. روانشناسان در جلسات مشاوره به واسطه مصاحبه بالینی و انجام انواع تست‌های هوش و شخصیت به مراجعین خود کمک می‌کنند تا به بینش دقیق‌تری در مورد خود و توانمندی‌های منحصر به فردی که دارند دست پیدا کنند. بعضی از تست هایی که در این سنین از نوجوان گرفته می‌شوند؛ شامل تست هالند و هوش گاردنر است. در تست هالند که برای سنین 12 سال به بالاست؛ 6 تیپ شخصیتی را تشخیص می‌دهد.
🔵واقع گرا
🔵جسور و متهور
🔵هنری
🔵قاعده مند
🔵جستجوگر
🔵اجتماعی
⭕استعدادیابی نوجوانان | به دنبال حس درونی باشید
یکی از مهمترین کارهایی که برای استعدادیابی در سنین نوجوانی و جوانی باید انجام دهید این است که بیش از هرچیز توسط نیروهای درونی‌تان هدایت شوید. در حقیقت باید کمتر به دنبال تایید دیگران باشید و ببینید چه موضوعاتی شخصا منجر به رضایتمندی شما در زندگی می‌شوند. در فرایند استعدادیابی هیچ چیزی مهم تر از علاقه افراد نیست. برای آشنایی با اهمیت انتخاب هدف در نوجوانی کلیک کنید.
⭕دوران کودکی را بررسی کنید
علایقی که در کودکی داشته‌اید می‌توانند هدایتگرهای بسیار خوبی برای کشف استعدادهایتان باشند. از همین رو لازم است کمی در گذشته خود یا فرزند جوانتان جستجو کنید، بیشتر در چه اموری موفق بوده‌اید؟ انجام چه کارهایی بیش از همه شما را به وجد می آورده است؟ در اینمورد از خود اونیز سوال بپرسید.
⭕خودآگاهی تان را بالا برید
خودآگاهی یکی از مهارت‌های مهم زندگی است که در زمینه کشف استعدادها نیز تا حد زیادی به شما کمک می‌کند. افراد خودآگاه بینش بالایی در مورد خود دارند، اهداف زندگی‌شان را می‌شناسند و با علایق و سلایق خود آشنا هستند. اگر در زمینه‌ای احساس ضعف می‌کنید مطالعه کتاب‌های خودیاری و مراجعه به یک روانشناس در بهبود این موضوع به شما کمک می‌کنند.
⭕مدیریت معاشرت با دوستان و آشنایان
کسانی که با آنها در ارتباط هستید می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در کشف استعدادهایتان داشته باشند. معاشرت با کسی که دائما علایق دیگران را مسخره می‌کنند و می‌خواهند شما را مطابق سلیقه خود تغییر دهند به مرور زمان اعتماد به نفس‌تان را کاهش داده و مانع از بروز استعدادهایتان می‌شود.
⭕از مسیر اصلی منحرف نشوید
سنین نوجوانی بسیار سنین حساسی است. در این دوران از هرچیزی که شما را از هدف تان دور می‌کند یا باعث هدر رفتن استعدادهایتان می‌شود؛ دوری کنید. بسیاری از جوانان از اهمیت این دوره مطلع نیستند و با وقت گذرانی نادرست آن را از دست می‌دهند. فراموش نکنید گه اگر از این دوران طلائی به خوبی استفاده نکرده باشید؛ در آینده دچار پشیمانی خواهید شد. استفاده بیش از حد از موبایل و بازی های یارانه ای، دوستان ناباب، برنامه ریزی غلط و هدر دادن منابع در دسترس، از عوامل از بین برنده استعداد نوجوان هستند.
ارزیابی تمام استعدادهای نوجوان
همانطور که گفته شد بسیاری از والدین فقط به مهارت های درسی کودک اهمیت می‌دهند و هوش او را فقط در این زمینه تقویت می‌کنند. اما تقریبا 8 نوع هوش مختلف داریم که هر کدام از نوجوانان در یک یا چند مورد از آنها موفقیت کسب می‌کنند. پس اگر نوجوان در ریاضی بی استعداد است شاید در موراد دیگر بهتر عمل خواهد کرد. در این قسمت توضیح مختصری در مورد انواع هوش ها خواهیم داد.
🔴استعداد کلامی-زبانی
هوش کلامی زبانی بسیار نقش مهمی در زندگی نوجوان ایفا می‌کند. آنها در هر زمینه ای که مشغول کار شوند به این استعداد خود نیاز دارند. مهارت هایی مثل شنیدن دقیق، دایره لغات گسترده، استفاده از لغات صحیح در گفتار و نوشتار وحتی کاربرد آنها در جمله، تدریس و توضیح دادن از عوامل هوش کلامی- زبانی نوجوان هستند که در استعداد یابی نوجوان باید به آن دقت شود.
🔴استعداد منطقی- ریاضی
این نوع از هوش از پسران بیشتر دیده می‌شود. در واقع پسران علاقه بیشتری به مهارت های ریاضی دارند و از استفاده می‌کنند. در مطالعه ای مشخص شده است که این به ژنتیک آنها برمی‌گردد و عوامل محیطی دخالت کمتری در آن دارد. در واقع به دلیل پیشرفته تر بودن این نوع از هوش در پسران، آمار ابتلا به اوتیسم در آنان بالاتر است.
🔴هوش دیداری فضایی
دید فضایی و تصویرسازی نیز نوع دیگری از انواع هوش است. در این نوع هم پسرا بر دختران برتری دارند. البته به این معنا نیست که دختران از این استعداد بی بهره هستند. این توانایی به افراد کمک می‌کند دید سه بعدی داشته باشند.
🔴هوش موسیقیایی
در این نوع از هوش افراد توانایی تشخیص آواها و ریتم های مختلف را در هر مکانی دارند. نسبت به صداهای اطراف خود حساس هستند و حتی خود نیز علاقه زیادی به نواختن یا تولید موسیقی دارند.
🔴استعداد بدنی- جنبشی
در استعداد بدنی-جنبشی، افراد کنترل بسیار خوبی بر روی حرکات بدن و ماهیچه های خود دارند. طبیعی است که در رشته های ورزشی مختلفی موفق شوند. همچنین توانایی ویژه ای در حفظ تعادل و هماهنگی بدن خود دارند. برای اطلاع از اهمیت ورزش برای نوجوانان کلیک کنید.
🔴هوش طبیعت گرا
دسته ای از نوجوانان، توانایی ویژه ای در درک طبیعت و محیط اطراف خود دارند. این گونه از افراد می‌توانند میان صفات گیاهی وجانوری، تفاوت قائل شوند. شاید شما هم برخی از نوجوانان را دیده باشید که به جمع آوری و مطالعه گونه های گیاهی و جانوری می‌پردازند. در استعدادیابی این دسته از نوجوانان، طبیعت گرایی به شکل محسوسی از دیگر استعدادها بالاتر است.
🔴هوش میان فردی
هوش میان فردی به افراد کمک می‌کند تا با دیگران تعامل ومعاشرت داشته باشندو هوش هیجانی نیز در این قسمت نقش مهمی بازی می‌کند. نوجوانانی که از هوش میان فردی خوبی برخوردار هستند؛ از کارهای گروهی لذت برده و معمولا از میان گروه همسالان محبوب هستند.
🔴هوش درون فردی
هوش درون فردی، در واقع کیفیتی است که به خود فرد برای رویارویی با مشکلات و مهارت حل مسئله کمک خواهد کرد. بهترین واکنش ها در بهترین زمان با هوش درون فردی امکانپذیر می‌شود. ارزش ها و جان بینی نوجوان نیز در این نوع از هوش پدیدار می‌گردند.
سخن پایانی
برخی از والدین در فرایند استعداد یابی نوجوان، زیاده روی کرده و بیش از حد روی این موضع حساس می‌شوند. گاهی با سخت گیری های خود او را به مجبور به انتخاب کاری می‌کنند که علاقه ای به آن ندارد. فراموش نکنید که صرف کردن پول و زمان، کودک شما را مستعد تر نخواهد کرد؛ حتی گاهی به ضرر او تمام خواهد شد. به همین دلیل حتما در این زمان از یک روانشناس کمک بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه استعدادیابی نوجوانان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
سوالات متداول
استعدادیابی نوجوانان چه کمکی به فرزندان می کند؟
استعدادیابی در سنین نوجوانی می‌تواند در هدایت تحصیلی و انتخاب شغل فرزندانتان به آنها کمک کند و شانس موفقیت در آینده را نیز افزایش دهد.
آیا برای استعدادیابی نوجوانان و جوانان نیز تست‌های خاصی وجود دارد؟
بله بسیاری از تست‌های هوش علاوه بر نسخه‌هایی که برای کودک دارند نسخه‌هایی برای نوجوانان و بزرگسالان نیز دارند که روانشناسان برای استعدادیابی در این دوره سنی باید از آن نسخه‌ها استفاده نمایند.