آیا با اصطلاح حقوقی اقرار به نسب آشنا هستید؟ منظور از اقرار به نسب چیست؟ یکی از موارد مهم حقوقی که در مورد نسب و رابطه‌های خونی و فامیلی وجود دارد مسئله اقرار به نسب است. اقرار به نسب یعنی فردی اقرار کند یا بیان کند که فرد دیگری فرزند اوست یا با وی رابطه خویشاوندی دارد. مسئله اقرار به نسب در قانون مدنی مطرح‌شده است. و قواعدی پیرامون آن آورده شده است. در ادامه این مطلب قصد داریم به مسئله اقرار به نسب و شرایط آن بپردازیم.
اقرار به نسب چیست ؟
نسب یا همان رابطه خونی یکی از موارد مهم در حقوق و قانون مدنی ایران است. از دلایل مهمی که در اثبات نسب به کار می‌آید اقرار به نسب است. قانون‌گذار برای تعیین قواعد و شرایط مربوط به اقرار به نسب از منابع و فقه اسلامی پیروی نموده است. در تعریف ساده از اقرار به نسب می‌توانیم بگوییم. اگر فردی به اینکه شخصی دیگر (خواه شخص دختر باشد یا پسر) فرزند اوست اقرار نماید عمل اقرار به نسب را انجام داده است. مسئله اقرار به وجود رابطه خویشاوندی نیز یکی از اقسام موارد اقرار به نسب می‌باشد. بدین ترتیب می‌توانیم اقرار به نسب را به دودسته تقسیم کنیم. که این دودسته شامل اقرار به نسب خویشاوندی و اقرار به نسب فرزند به معنی اقرار پدر برای تصدیق وجود نسب میان او و فرزندش می‌شود.
ارزش اقرار به نسب در این است که وقتی یک فرد عاقل اقدام به اقرار به ضرر خود و به سود دیگری نماید. این اقرار یا اظهارات معمولاً با واقعیت مطابقت دارد و صحیح است. اقرار به نسب دارای یک ویژگی به خصوص است این که اقرار در مورد نسب برای اقرار کننده دارای دو وجهه است. یعنی اقرار به نسب هم باعث سود و هم باعث ایجاد زیان برای اقرار کننده می‌شود. زیرا با اقرار به نسب هم حقوق خاصی برای اقرار کننده ایجاد می‌کند و هم تکالیفی نظیر ارث و پرداخت نفقه را به اقرار کننده تحمیل می‌نماید.
اقرار به نسب در قانون مدنی
همان‌طور که اشاره کردیم قانون‌گذار ایرانی در مسئله اقرار به نسب از فقه اسلامی پیروی نموده است. ماده 1259 قانون مدنی مسئله اقرار به نسب را تعریف می‌نماید. در این ماده آمده است که: « اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود.» قانون مدنی در ماده 1262 و 1273 خود قواعد و شرایط مربوط به اقرار به نسب را مطرح می‌نماید.
شرایط اقرار به نسب در قانون
اقرار به نسب در قانون مدنی دارای شرایطی است. شرایط اقرار به نسب شامل دو قسم شرایط عمومی اقرار و شرایط خاص مربوط به اقرار به نسب می‌شود. در ماده 1262 قانون مدنی شرایط عمومی اقرار مطرح‌شده است. و در ماده 1273 همین قانون شرایط خاصی که به اقرار به نسب مربوط است مطرح‌شده است.
شرایط عمومی اقرار بر اساس ماده 1262 شامل مواردی نظیر بلوغ، عقل اقرار کننده می‌شود. علاوه بر آن اقرار کننده باید قاصد و مختار نیز باشد. در مورد شرایط اختصاصی مربوط به اقرار به نسب که در ماده 1273 قانون مدنی آمده است نیز می‌توانیم بگوییم. از جمله شرایط اختصاصی اقرار به نسب می‌توانیم به این موضوع اشاره‌کنیم که تحقق نسب باید برحسب قانون و عادت امکان‌پذیر باشد. همچنین فردی که به نسب وی اقرار شد باید اقرار را تائید و تصدیق نماید.
اقرار به نسب چه آثاری دارد ؟
آثار اقرار به نسب در قانون مدنی مطرح نشده است. یعنی قانون‌گذار در قانون مدنی برای تعیین آثار اقرار به نسب ماده‌ای تحریر نکرده است. اما از آنجایی که پیش‌تر مطرح کردیم قواعد اقرار به نسب بر اساس فقه اسلامی نگارش شده است. بنابراین می‌توانیم برای پاسخ به این سؤال که آیا اقرار به نسب آثاری به دنبال خود دارد؟ به منابع اسلامی و فقه اسلامی مراجعه کنیم.
برخلاف قانون مدنی که آثاری برای اقرار به نسب تعیین نکرده است. در فقه و منابع اسلامی برای اقرار به نسب آثاری پیش‌بینی شده است. از جمله آثاری که در منابع اسلامی برای اقرار به نسب مطرح‌شده است. می‌توانیم به مسئله ارث و رابطه توارث و همچنین پرداخت نفقه اشاره کنیم. البته قانون‌گذار قانون مدنی برای ارث، شرایط توارث و نفقه و پرداخت آن به طور مجزا قواعد و شرایطی را تعیین نموده است. اما به طور مستقیم از این موارد به عنوان آثار اقرار به نسب یاد نکرده است.
سؤالات متداول
اقرار به نسب چیست ؟
اگر فردی به اینکه شخصی دیگر (خواه شخص دختر باشد یا پسر) فرزند اوست اقرار نماید عمل اقرار به نسب را انجام داده است. یا اینکه به وجود رابطه خویشاوندی اقرار نماید.
انواع اقرار به نسب چیست ؟
اقرار به نسب شامل اقرار به نسب خویشاوندی و اقرار به نسب فرزند به معنی اقرار پدر برای تصدیق وجود نسب میان او و فرزندش می‌شود.
آثار اقرار به نسب چیست ؟
اقرار به نسب شامل آثاری شامل ارث و رابطه توارث و همچنین پرداخت نفقه می‌شود.