ملاج نوزاد به قسمت های نرم سر گفته می‌شود. هنگامی که دست خود را بر سر نوزاد تازه متولد بکشید نقاط نرمی را احساس خواهید کرد که جای استخوان را گرفته‌اند. نقاط نرمی که هنوز جوش نخورده و استخوان های جمجمه نوزاد بهم نرسیده است ملاج یا فونتانل نام دارد. مادران نباید نگران باشند زیرا قسمتی از رشد نوزاد است. اما تغییرات در ملاج نوزاد نشان از مسائل سلامتی اوست. ملاج نوزاد در قسمت پشت باید 2 تا 4 ماهگی بسته شود. اما ملاج پشتی معمولا تا 2 سالگی باز می‌ماند. این باز ماندن به دلیل رشد برای فضای مغز است. برای کسب اطلاعات بیشتر از روانشناس و متخصصین کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
ملاج نوزاد
ملاج به قسمت های نرم روی جمجمه نوزاد می‌گویند. این عارضه به دلیل جوش نخوردن استخوان های جمجمه به وجود آمده‌است. که در دوره شیرخوارگی باید وجود داشته باشد. ملاج معمولا در جلو، بالای سر و قسمتکوچکی در پشت سر نوزاد ایجاد می‌شود. ملاج‌ها ممکن است کوچک و بزرگ باشند و ابعاد متفاوتی داشته باشند. ملاج خلفی تا 6 ماهگی معمولا بسته می‌شود. ملاج قدامی نوزاد نیز تا 18 ماهگی بسته خواهد شد. شایان ذکر است که قسمت جلویی ملاج و قسمت پشت سر نوزاد ملاج خلفی نامیده می‌شود.
هرگز ملاج نوزاد را دستکاری نکنید. اینکار بسیار خطرناک است. معمولا هنگام تولد استخوان های سر کمی روی هم قرار می‌گیرد که به دلیل عبور سر نوزاد از کانال زایمان یا به دلیل فشارهای سر در لگن مادر است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سر مخروطی شکل نوزاد کلیک کنید.
ملاج نوزاد چه زمانی سفت می‌شود؟
زمانی که استخوان های جمجمه نوزاد به حد کافی مود معدنی جذب کرد و کاملا جوش خورد، فاصله بین استخوان ها نیز بسته می‌شود. گاه قسمت پشت ملاج زودتر از بقیه جاها بسته می‌شود. اصولا بین 2 تا 4 ماهگی قسمت پشت ملاج نوزاد بسته می‌شود. و قسمت جلویی ملاج نوزاد تا 2 سالگی نیز شاید باز بماند. قسمت جلویی معمولا به دلیل فضای لازم برای رشد مغز باز می‌ماند. اما به یاد داشته باشید که ملاج نوزاد تا 19 ماهگی باید بسته شود.
فشار به ملاج
فشار به ملاج نوزاد در سنین پایین نگران کننده نیست. و آسیبی به نوزاد وارد نمی‌کند. زمانی که با فشار به ملاج، نوزاد علائمی مانند خواب آلودگی غیر طبیعی، کاهش هوشیاری و استفراغ از خود نشان داد نگران کننده است و باید به پزشک مراجعه کنید.
موارد نگران کننده ملاج نوزاد
برخی از موارد وجود دارد که بابد جدی گرفته شوند. ملاج نوزاد ناحیه حساسی است که نیاز به مراقبت دارد. در صورتی که هر یک از علائم موجود در زیر را مشاهده کردید فورا به متخصص مراجعه کنید.
- ملاج نوزاد در صورتی که به خد زیادی تو رفته باشد نشان از کم آبی بدن نوزاد است. در صورت مشاهده به پزشک مراجعه کنید.
- ملاج برآمده نوزاد نشان از التهاب مغزی یا عفونت در بدن کودک است. زمانی که بهملاج نوزاد ضربه خورده باشد، تب کرده یا بیحال باشد نگران کننده‌است.
- در صورتی که برآمدگی ملاج نوزاد همراه با گریه، سرفه و استفراغ باشد باید با قطع این موارد نیز ملاج به حالت قبلی بازگردد. اما اگر بر آمده ماند فورا به پزشک مراجعه کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ضربه به سر نوزاد کلیک کنید.
علائم نگران کننده روی سر نوزاد
- کبودی ها و ضربات روی سر نوزاد را هنگام تولد بررسی کنید. این عارضه ها در قسمت های بالایی پشت سر مشاهده می‌شود. شاید یک سفالوهماتوم یا کبودی در قسمت نرم سر نوزاد شوید که هنگام زایمان ایجاد شده‌است. گاهی این مشکلات به صورت خود به خودی بهبود می‌یابد و جای نگرانی نیست.
- تغییر در مو نوزاد در هنگام تولد نیز باید مورد توجه قرار گیرد. حتی اگر نوزاد کامل مو داشته باشد شاید پس از تولد موهای خود را از دست بدهد. این مورد به این دلیل رخ می‌دهد که یک پوشش محافظ برای سر کودک در رحم مادر است. موهای هنگام تولد می‌ریزد و موهای معمولی جای آن را می‌گیرد. حتی شاید تغییر رنگ مو در نوزاد رخ دهد. رنگ مو از روشن به تیره در چند هفته، چند ماه یا چند سال رخ می‌دهد که بسیار طبیعی است.
فرورفتگی ملاج سر نوزاد
زمان هایی که ملاج نوزاد را لمس می‌کنید، اندکی احساس سختی و انحنای رو به بیرون باید حس کنید. معمولا فرو رفتگی ملاج نوزاد به معنی کم آبی است. به این معنی که مقدار کافی مایعات و آب در بدن نوزاد وجود ندارد. برخی از علائم کم آبی در بدن عبارت است از گودی جشم ها و مرطوب شدن پوشک. با مشاهده این علائم فورا به پزشک مراجعه کنید.
بر آمدگی ملاج نوزاد
زمان گریه های نوزاد ملاج او به حالت بر آمده در می‌آید. تا زمانی که نوزاد در حال گریه باشد بر آمدگی ملاج نوزاد است. اما با پایان گریه، ملاج نوزاد نیز پایین رفته و به حالت قبل باز می‌گردد. اما زمانی که ملاج نوزاد با پایان گریه به حالت قبل خود باز نگردد نشان از بیماری هایی مانند التهاب مغز و عفونت است. زمانی که تب همراه با این علائم بود یا نوزاد به طور غیر عادی خواب آلود بود، باید به پزشک مراجعه شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه گرد شدن سر نوزاد کلیک کنید.
عوارض بسته شدن ملاج نوزاد زودتر از موعد
اگر ملاج نوزاد زودتر از زمان مقرر بسته شود. عوارض و بیماری هایی را با خود به همراه دارد. زود بسته شدن ملاج نوزاد به عنوان کرانیوسینوستوزیس نیز شناخته می‌شود. این عارضه مانع از رشد مغز نوزاد می‌شود. باعث بروز بیماری هایی مانند عقب ماندگی ذهنی، تشنج، نابینایی و سندرم سر صاف می‌شود. متخصصین اطفال در 18 ماه اول زندگی نوزاد در هر ویزیت نقاط نزم سر او را بررسی می‌کند. البته که در صورت بروز مشکلات اساسی اقدامات لازم صورت می‌گیرد.
عوارض بسته نشدن ملاج نوزاد
ملاج نوزاد ممکن است به دلایل مختلفی بسته نشود. دلایل رایجی در بسته نشدن ملاج نوزاد دخیل هستند که در ادامه اشاره کرده‌ایم.
- کم کاری مادر زادی تیروئید (کم شدن هورمون تیروئید از زمان تولد)
- سندرم داون
- افزایش فشار داخل مغز
- راشیتیسم
- ماکروسفالی خانوادگی (عامل ژنتیکی تمایل به سر بزرگ)
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ماکروسفالی کلیک کنید.
کلام آخر
وجود ملاج نوزاد بسیار طبیعی است. و البته برای رشد نوزاد بسیار ضروری می‌باشد. اغلب والدین از وجود قسمت های نرم سر کودک خود بسیار نگران هستند. جای نگرانی نیست و همیشه باید قسمت های فرو رفتگی و بر آمدگی ملاج نوزاد بررسی شود. برای اطلاع از شرایط ملاج نوزاد روانشناس و متخصصین بسیار کمک کننده هستند. مرکز مشاوره نینی مایند به صورت تلفنی و حضوری به شما عزیزان خدمات لازم را ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه ملاج نوزاد می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.