لجبازی نوجوانان از جمله عواملی است که همواره زمینه تنش بین والدین و فرزند را ایجاد میکند. در این شرایط ممکن است در فضای خانه نوعی جبهه بندی صورت بگیرد و نوجوان احساس کند که اصلا از جانب خانواده خود درک نمیشود. این احساس بحرانهای نوجوانی را تشدید کرده و میتواند به بروز مشکلاتی نظیر درگیری با خانواده، انزوا و گوشه گیری، افزایش پرخاشگری و سایر مواردی از این دست بیانجامد. اما جوانی که در حال ورود به دنیای بزرگسالان هست چگونه میتواند درست فکر کرده و عمل کند؟ پدر و مادر سهم بزرگی در ایجاد بستری دارند که نوجوان بتواند با آزمون و خطا به تجربیات لازم برای گذر از کودکی برسد. اما بیشتر موارد والدین هم از چگونگی گذر از این مسیر اطلاعی ندارد. در صورتی که تنش زیادی در خانواده دارید، حتما مشاوره نوجوان دریافت کنید.
لجبازی نوجوانان
یکی از رایج ترین مشکلات والدین، لجبازی نوجوانان است. فرزندان لجباز از محدودیت بدشان میآید و تمایل دارند تا تمامی خواسته های آنها بر طرف شود. در واقع این نوجوانان قصد دارند حرف اول و آخر را بزنند. لجبازی نوجوانان یک امر طبیعی است که در تمامی دوران نوجوانی والیدن را آزار میدهد. بر اساس مطالعات، والدین چنین نوجوانانی سطح بالایی از استرس را تجربه کرده اند. هم چنین از سلامت روانی کمی برخوردار بوده اند. جهت کمک به نوجوانان، والدین باید روش های برخورد مناسب با فرزندان نوجوان خود را آموزش ببینند. که در این مقاله به طور کلی توضیح داده ایم.
برای عضویت در کانال تلگرامی ذهن نو کلیک نمایید.
آشنایی با علائم لجبازی در نوجوانان
بسیاری از والدین هنگامی که فرزندشان به دوران نوجوانی میرسد از این موضوع شکایت دارند که “او لجباز شده و دیگر به سادگی به حرفهای ما گوش نمیکند”. این موضوع تا حدی طبیعی است و میتواند به عنوان علامت گذار از دوره کودکی به بزرگسالی در نظر گرفته شود. چرا که در این سنین پسران/دختران میخواهند به همه اطرافیانشان اعلام کنند که دیگر بزرگ شدهاند و صاحب رای و نظر خاص خود هستند. با این حال این رفتار در بسیاری از خانوادهها به عنوان علامتی از لجبازی در نظر گرفته میشود. اما رفتارهایی که به طور جدی به عنوان لجبازی نوجوانان تلقی میشوند و باید دید علت چیست عبارتند از.
🔸افزایش تحریک پذیری
🔸 ناتوانی در پذیرش عقاید مخالف
🔸اصرار مفرط برای انجام کارهای پرخطر
🔸 اجتناب از گفتگو و در عوض پرداختن بیش از حد به بحث و مرافعه
علت لجبازی در نوجوانان چیست؟
عوامل مختلفی در تعامل با یکدیگر منجر به بروز لجبازی نوجوانان میشوند. از جمله مهمترین آنها میتوان به عوامل زیستی و روانشناختی اشاره کرد که در ادامه به توضیح هریک از آنها پرداختهایم.
💠 عوامل زیستی مرتبط با لجبازی در نوجوانان
یکی از علل لجبازی نوجوانان، عوامل زیستی است. از جمله این عوامل میتوان به نوسانات هورمونی شدیدی که در این دوران اتفاق میافتند اشاره کرد. همچنین تغییرات ظاهری که به دلیل بلوغ اتفاق میافتند نیز در روحیه نوجوانان تا حد زیادی تاثیرگذار هستند. در واقع بسیاری از آنها در سازگاری با شرایط جدید مشکل دارند. همین مسئله باعث میشود که مشکلات درونی خود را از طریق برون ریزی با رفتارهایی نظیر لجبازی و بداخلاقی نشان دهند.
💠 عوامل روانشناختی مرتبط با لجبازی نوجوانان
از جمله دیگر عوامل بسیار مهمی که در بروز لجبازی نوجوانان نقش دارند، عوامل روانشناختی هستند. در واقع لجبازی در بسیاری موارد ابزاری است که نوجوان به طور غیرمستقیم میخواهد نزدیک شدن خود به دوران بزرگسالی را به دیگران نشان دهد.
او میخواهد خانواده و دوستانش این مسئله را درک کنند که هویت منحصر به فردی دارد و از قدرت تفکر، استدلال و تصمیم گیری برخوردار است. از همین رو ممکن است در برابر توصیههای بسیار ساده والدین نیز مقاومت کرده و بی هیچ دلیل خاصی با آنها مخالفت کنند. در این شرایط باید به فرزندتان فرصت بدهید، انعطاف پذیری بیشتری داشته باشید و به او نشان دهید برای هویتش ارزش قائل هستید.
چگونگی مقابله با لجبازی فرزند نوجوان
مقابله با لجبازی نوجوانان در بسیاری از موارد منجر به بروز تنشهای زیادی در خانواده میشود. برای غلبه بر این مشکل روانشناسان توصیههای مختلفی را ارائه میکنند که در ادامه به پنج مورد از مهمترین آنها اشاره کردهایم.
📌 در مورد دوران نوجوانی اطلاعات کسب کنید
برای اینکه بتوانید با یک مشکل مقابله کنید باید در ابتدا آن را به خوبی بشناسید. مشاهدات بالینی نشان میدهند والدینی که اطلاعات چندانی از دوران نوجوانی و خصوصیات خاص آن ندارند، اغلب تنشهای بیشتری را در خانواده خود تجربه میکنند. چرا که نبود درک متقابل، لجبازی نوجوانان را افزایش داده و در نتیجه به پیچیدهتر شدن اوضاع میانجامد. در نتیجه باید قبل از اینکه فرزندتان به دوران بلوغ و نوجوانی برسد اطلاعات خود را در مورد بحرانها و چالشهای پیش رویتان بالا ببرید.
📌 اصول گفتگوی موثر را بلد باشید
کسانی که با اصول گفتگوی موثر آشنا هستند میدانند که چه زمان و چه موقعیتی را برای گفتگو با نوجوان انتخاب کنند. برای مثال صحبت کردن در مورد مسائل مهم در شرایطی که فرزندتان به هر دلیلی در وضعیت جسمانی و روحی مناسبی قرار ندارد، به احتمال بیشتری به لجبازی او ختم میشود.
همچنین باید از حرف زدن و توصیه کردن زمانی که نوجوان خشمگین است بپرهیزید. به جای این کار در مکالمهتان کمی وقفه بیاندازید و زمانی که عصبانیتتان فروکش کرد، مجددا در مورد موضوع مورد نظر صحبت نمایید. بنابراین برای مقابله با لجبازی نوجوانان، باید اصول گفتگوی موثر را بلد باشید.
📌 از روش هدایت غیر مستقیم کمک بگیرید
هدایت غیر مستقیم از دیگر روش های مقابله با لجبازی نوجوانان است. نوجوانان در دوره استقلال یابی به سر میبرند. از همین رو کمتر از دستوراتی که پدر و مادر به آنها میدهند پیروی میکنند. آنها دوست دارند چارچوبهای شخصی خود را داشته باشند و از نظر روانی مستقل شوند. با این حال آنها هنوز هم به هدایت و راهنمایی شما نیاز دارند. در این شرایط باید روش هدایت غیرمستقیم را اتخاذ کنید.
برای مثال به جای اینکه در مورد دوستان نوجوان بدگویی کنید و او را از معاشرت با دیگران با منع نمایید. سعی کنید شخصا ارتباطی صمیمانه با دوستان فرزندتان برقرار کرده و با خانوادههای آنها آشنا شوید؛ این کار به شما کمک میکند که شیوهای غیر ملموستر کنترل اوضاع را در دست بگیرید.
📌 نوجوان را با سلایق خود محدود نکنید
برخی از والدین به فرزندشان به عنوان وسیلهای برای رسیدن به آرزوهای ناکام شده خود نگاه میکنند. این امر باعث میشود وقتی نوجوان مسیر متفاوتی را در زندگی در پی میگیرد آنها به شدت مخالفت کنند و فرزندشان را تحت فشار قرار دهد.
در این شرایط حتی اگر مسیر مورد نظر شما بهترین راه ممکن هم باشد، باز هم نوجوانان به دلیل احساس به خطر افتادن استقلالشان به احتمال زیاد با آن مخالفت کرده و به رفتارهایی نظیر لجبازی روی میآورند. بنابراین برای مقابله با لجبازی نوجوانان، سلایق آنها را محدود نکنید.
📌 همدل نوجوان خود باشید
یکی از راه های بخورد با لجبازی نوجوانان، همدلی با آنهاست. برای این کار باید خودتان را جای نوجوان بگذارید. برای این کار به دوران نوجوانی خود رجوع کنید و مشکلاتی که در دوران نوجوانی داشته اید به خاطر بیاورید. در این شرایط بهتر میتوانید با نوجوان همدلی کنید.
📌 نوجوان را قضاوت نکنید
برای مقابله با لجبازی نوجوان، نباید او را مورد قضاوت قرار دهید. نوجوانی دوران طلایی کسب تجربه است. در این سن نوجوانان تلاش میکنند تا هویت خود را کشف کنند. حتی شاید پوششی داشته باشند که مورد تائید شما نباشد. گاهی نوجوان لجباز خود را رها کنید. با رهایی نوجوان هم او خواسته های خود را انجام میدهد. و هم رفتار مهربان تری با شما خواهد داشت.
📌 صبور باشید و سریع واکنش نشان ندهید
برای برخورد با لجبازی نوجوان باید صبور باشید. صبر بهترین راه چاره ای است که والدین میتوانند با آن امور تربیتی را در دست بگیرند. هم چنین درخواست های خود را صبورانه بازگو کنید. و در کنارش برخورد آرامی با رفتارهای نوجوان داشته باشید. به صورت خانوادگی باید با نوجوان رفتار صبورانه داشته باشید. حتما به یاد داشته باشید که قبل از واکنش نشان دادن، آرامش خود را حفظ کنید.
📌 از یک روانشناس متخصص در حیطه کودک و نوجوان کمک بگیرید
اگر لجبازی نوجوانان باعث افت عملکردی در فرزندتان شده است و در جنبههای مختلفی نظیر تحصیل یا برقراری ارتباط با دیگران به او آسیب زده لازم است که برای برررسی بیشتر و دریافت درمان مناسب از یک روانشناس متخصص در حیطه کودک و نوجوان کمک بگیرید. برای آشنایی بیشتر با روانشناسی نوجوانان کلیک کنید.
کلام آخر
زمانی که والدین با لجبازی نوجوانان روبرو میشوند. تمامی کارهای خوب نوجوان خود را فراموش میکنند. به جای چنین رفتاری باید به نوجوان خود افتخار کنید. زمانی که کار مناسبی انجام داد به او افتخار کنید تا تعداد ماموریت های خوب او افزایش یابد. برای برخورد مناسب حتما از روانشناس نوجوان کمک بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه میدهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه لجبازی نوجوانان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.