فوبی خون یا هموفوبیا یکی دیگر از انواع فوبیاهاست. فوبیا ها ترس های مرضی و بی دلیلی هستند که گاهی زندگی فرد را به طور کامل تحت تاثیر قرار میدهند. فرد در بسیاری از مواقع تصمیمات خود را طبق اینکه به خون فوبیا دارد میگیرد. فوبیاهای انواع مختلفی دارند و به دلایل متفاوتی در فرد بروز میکنند. اما گاهی فرد از ابتدای زندگی خود بدون هیچ سابقه ای از خون و مشتقات آن هراس دارد. فوبیاها گاهی تا حدی پیش میروند که برای فرد ایجاد مشکلات جدی مثل حملات پنیک میکنند. در این مقاله به طور مفصل به علل، نشانه ها و راه های درمانی خون هراسی خواهیم پرداخت.
فوبی خون
در اختلال فوبی خون، فرد در صورت مشاهده خون، در هر شرایطی کنترل خود را از دست داده و علائمی را از خود بروز میدهدو این واکنش هاکاملا غیرارداری هستند و فرد هیچگونه کنترلی برآنها ندارد. برخی تصور میکنند که این افراد به دلیل از دست دادن خون و افت قندخون، حال بد را تجربه کرده و از آن میترسند. اما این دسته از افراد حتی در صورت مشاهده خون دیگران یا حیوانات نیز میهراسند.
علائم فوبی خون
افرادی که فوبی خون دارند در صورت مواجه با این مایع، علائم مختلف جسمانی و روانی را تجربه میکنند. همچنین شدت این علائم نیز در افراد متفاوت است. این ترس غیرمعقول و پایدار خود را به اشکال زیر بروز میدهد.
📌علائم جسمانی
🔽اختلال تنفسی
🔽بالا رفتن ضربان قلب
🔽لرزش بدن
🔽تعریق دستها
🔽حالت تهوع
🔽سرگیجه
🔽بی حالی
🔽افت فشار
📌نشانه های روانی
علائم روانی فوبی خون شامل اضطراب و ترس شدید، حملات پنیک، عدم توانایی در کنترل خود، اجتناب از محیط هایی که در آنها خون وجود دارد؛ احساس مرگ، مسخ واقعیت و تمایل به فرار از مشاهده خون، میشود.
به طور کلی میتوان گفت نشانه های فوبی خون منحصر بفرد است. حتی در برخی افراد منجر به واکنش وازاوواگال میشود. این شوک در اثر ضعف و تحریک عصب واگ است. تقریبا 80 درصد افرادی که به فوبی خون مبتلا هستند این شوک را تجربه کرده اند. این واکنش باعث لرزش و بی هوشی فرد میشود و علائمی مثل تشنج دارد.
علت بروز فوبی خون چیست؟
تحقیقات حاکی از آنند که تقریبا 3 تا 4 در صد افراد در زندگی خود فوبی خون را تجربه میکنند. معمولا این نوع فوبی، جزو فوبیاهای شایع محسوب نمیشود و سن شروع آن بین 10 تا 13 سالگی است. خون هراسی شاید با انواع دیگر فوبیا مثل آگورافوبیا، فوبیا از حیوانات و به طورکلی اختلال هراس همزمان شود. برخی دیگر از علل ابتلا به این ترس شامل موارد زیر میشود. برای آشنایی با فوبیای حیوانات کلیک کنید.
🔺ژنتیک: فرزندان خانواده هایی که فوبی خون دارند؛ بیشتر احتمال دارد که به این نوع از فوبیا مبتلا شوند. حتی بعضی از افراد به صورت ارثی حساس تر و تحریک پذیر تر هستند.
🔺عوامل محیطی: عوامل دیگری مثل والدین مضطرب یا سختگیر، یا ضریه جسمانی در دوران کودکی، افراد را مستعد ابتلا به فوبی خون میکند.
تشخیص فوبی خون
تشخیص فوبی خون، برای همه افراد امکانپذیر نیست. چراکه گاهی افراد از ترس خود مطلع هستند اما آن را نادیده گرفته و به متخصص مراجعه نمیکنند. اما در برخی موارد نیز، فرد از این ترس آگاهی ندارد و دلایل دیگری برای این واکنش در نظر میگیرد. قطعا ملاک های مشخصی برای تشخیص این بیماری وجود دارد. همچنین این موضوع را در نظر داشته باشید که فوبی خون اختلال روانی محسوب نمیشود.
اگر ترس از خون زندگی شخصی و اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد؛ تشخیص فوبی خون قطعی است و باید برای درمان اقدام کند. همچنین علائم باید تقریبا 6 ماه بدون هیچ مورد استثنایی وجود داشته باشند. فرد حتی از فکر کردن به خون یا مشاهده تصاویر و فیلم آن نیز دچار حملات اضطرابی شود و کنترلی روی این موضوع نداشته باشد. اگر با تمام این شرایط، او به ترس خود نیز آگاه باشد؛ فوبی خون تشخیص داده میشود.
درمان فوبی خون
معمولا درمان فوبیاهای مختلف، ضروری نیستند. مخصوصا اگر موضوع ترسناک، جزوی از زندگی روزمره فرد نباشد. برای مثال ضرورتی برای درمان فردی که فوبیای مار دارد؛ وجود ندارد. چرا که فرد فرد در طول زندگی خود احتمالا به ندرت ماری را از نزدیک ببیند. قطعا تجسم این شرایط و یا دیدن تصاویری از آن برای فرد اضطراب آور است اما به طور کلی اجباری برای درمان وجود ندارد. البته افراد بیشتر با فراورده های خونی در زندگی مواجه میشوند. برای درمان انواع فوبی، روش های مختلفی وجود دارد. برای آشنایی با درمان فوبیاها کلیک کنید.
⭕مواجه سازی
در این روش فرد را با موضوعی که نسبت به آن فوبیا دارد؛ مواجه میکنند. این روش باید توسط درمانگر و به صورت اصولی انجام شود. مواجه سازی برای درمان فوبی بسیار موثر است اما نیاز به زمان داشته و باید به مرور انجام شود. برای اطلاع از فنون مواجه درمانی کلیک کنید.
⭕درمان شناختی رفتاری
در این رویکرد درمانی، باور و تصورات فرد نسبت به موضوعات تغییر میکند. البته شامل تمریناتی نیز میشود. اما به طور کلی به ایجاد افکار واقع بینانه تر منجر میشود. درمانگر به فرد کمک میکند تا نگاه دقیق تری به خون و مشتقات آن داشته باشد. درمانی شناختی رفتاری، یکی از اصلی ترین روش ها برای از بین بردن ترس های مرضی است.
⭕آرام سازی عضلات
قطعا فرد مبتلا به فوبی خون در طول مدت درمان، احساسات مختلفی را تجربه خواهد کرد. این احساسات معمولا شامل ترس و اضطراب هستند که واکنش های بدنی را برمیانگیزنند. درمانگر باید برای جلوگیری از عوارض ناشی از این روش ها از تکنیک های آرام سازی عضلات استفاده کند. انقباض و انتبساط عضلات به صورت منظم به تعادل در گردش خون نیز کمک میکند و اجازه نمیدهد فرد در طول مدت جلسه مشاوره از حال برود.
⭕دارو درمانی
در مورادی که علائم فوبی خون شدت پیدا میکند؛ فرد باید با مراجعه به پزشک، دارودرمانی را شروع کند. مصرف خودسرانه دارو برای درمان این مشکل به هیچ وجه توصیه نمیشود. معمولا داروهایی که در این شرایط تجویز میشوند؛ آرامبخش ها و ضد اضطراب ها هستند.
سخن پایانی
فوبیاها اختلالات جدی محسوب نمیشوند اما تاثیراتی بر زندگی فرد ایجاد میکنند. برخی افراد به این موضوع اهمیت نداده و برای درمان اقدام نمیکنند. اما فراموش نکنید که فوبیاها در طول زمان احتمالا شدت میگیرند و باعث ایجاد اختلالات روانی جدی تری خواهند شد. یا علائم به موقعیت های دیگری نیز تعمیم مییابند. به همین دلیل برای پیشگیری از این موضوع و با توجه به مواردی که ذکر شد؛ حتما از یک درمانگر در این زمینه کمک بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه فوبی خون می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سوالات متداول
درمان هموفوبیا چگونه است؟
درمان فوبی خون با روش های دارویی و روان درمانی امکان پذیر هستند. درمانگر با روش هایی مثل مواجهه سازی، تکنیک های رفتاری شناختی، آرام سازی عضلات و… به درمان فرد مبتلا میپردازد. همچنین برای درمان دارویی نیز باید از پزشک کمک گرفت.
فوبیای خون در کودکان چگونه است؟
فوبی خون در کودکان نیز احتمال بروز دارد. معمولا بین 7 تا 16 سال ظاهر میشود و علائم بالینی آن تقریبا مشابه بزرگسالان است. علت آن نیز عوامل ژنتیکی یا محیطی مثل والدین مظطرب وحساس یا صدمات جسمی است.