سیستم مالتی پلکس که یک سیستم یکپارچه بر روی خودروها است برای اولین‌بار در اواخر دهه ۱۹۸۰ توسط شرکت بوش آلمانی ارائه شد.
این سیستم دارای مزایا و قابلیت هایی است که در این مقاله قصد داریم به‌طور مختصر به بررسی و معرفی آنها بپردازیم.
سیستم مالتی پلکس چیست ؟
این سیستم مالتی پلکس سیستمی است در خودرو که چند جزء از اجزاء به کار رفته در سیستم الکترونیک خودرو را در خود جای داده است که این اجزا دارای خصوصیت و عملکرد مشترکی می باشند.
این سیستم یک سیستم مدرن است که به منظور یکپارچه کردن سیستم الکترونیک خودرو روی خودروها قرار می گیرد. سیستم مالتی پلکس توانسته است از نظر کیفی نیز شرایط الکترونیکی خودرو را بهبود ببخشد.
روش کار سیستم مالتی پلکس به چه صورت است ؟
این سیستم قادر است کلیه دستوراتی را که راننده ارسال می‌کند را به یک مرکز الکترونیکی ارسال کرده و از آن‌جا فرمان لازم برای عملکرد مربوطه را صادر کند.
در واقع بی اس آی BCI یک واحد الکترونیکی است که ارتباط میان کلیه واحدهای الکترونیکی یا اصطلاحاً ESU موجود در بخش‌های مختلف خودرو را برقرار کند.
در واقع سیستم کار این این قطعه بر روی خودرو به نحوی است که هنگام روشن و خاموش شدن چراغ‌های بغل شروع به کار می کند.
هنگامی‌که راننده کلید چراغ بغل را می‌زند سیگنال روی گذرگاه قرار می‌گیرد. این سیگنال را فقط گیرنده‌های خاصی قادر هستند که تشخیص دهند که این سیگنال‌ها جزئی از هر مجموعه چراغ بشمار می‌روند.
هرکدام از این گیرنده‌ها به نوبه خود بین سیم برق و چراغ‌ها اتصال برقرار کرده و در هنگام خاموش کردن چراغ‌ها نیز عملیاتی به همان ترتیبی که گفتیم صورت می گیرد منتها تفاوت روشن کردن و خاموش کردن این سیستم در باره رمزی است که وارد گذرگاه داده می شود. بار رمز در خاموش کردن و روشن کردن این سیستم متفاوت است و فقط گیرنده‌های مختص به خود آنها قادر است آن را شناسایی کند.
سیستم مالتی پلکس در بین کدامیک از قطعات خودرو ایجاد هماهنگی می کند ؟
این سیستم قادر است بین رله‌ها، فیوزها، هشداردهنده قبلی، موتور، ترمز ضد قفل، گیربکس اتوماتیک، تهویه مطبوع هوا و غیره برقرار کند.
لازم به ذکر است که این سیستم از نظر شرایط کیفی الکترونیک خودرو را نیز بالا برده.
به علت ارتباط سیستم‌های برقی با نرم‌افزار آی ESU قابلیت‌های جدیدی مانند اعلام وضعیت لامپ‌های خودرو در جلو آمپر خودرو قرار گرفته است.
هدف کلی و نقاط مثبت سیستم مالتی پلکس چیست ؟
۱-کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری خودروها
۲- قابلیت اضافه کردن امکانات جدید
۳- صرفه‌جویی در زمان مونتاژ قطعات خودرو
۴- خدمات پس از فرش بالا
۵- افزایش ظرفیت تولید خودرو
مزایای سیستم مالتی پلکس
۱- اتقان فیوز ها و جعبه فیوز
۲- حفظ کردن سیم‌ها در مقابل اتصالات کوتاه
۳- حفاظت بیشتر بارهای الکتریکی
۴- بالا بردن ضریب اطمینان و کیفیت مدیریت کردن مصرف توان الکتریکی
۵- قابلیت عیب‌یابی یا ادغام رله‌ها.
سیستم مالتی پلکس برای مشتری چه مزایایی دارد ؟
این سیستم از لحاظ خدمات ایمنی و عملکردی می تواند برای مشتری دارای مزایا و امتیازهایی باشد که در زیر به آنها اشاره کرده ایم.
۱- بالا بردن کیفیت خدمات پس از فروش قابل ارائه
۲- پائین آوردن هزینه‌های تعمیر و نگهداری خودرو از طریق بروزرسانی نرم افزار مربوطه
۳- قابلیت به‌روز کردن عملکرد ها
سیستم مالتی پلکس از لحاظ ایمنی دارای چه مزایایی است ؟
۱- مجهز به بوق هشدار در ۳ ثانیه در سرعت بالای ۱۲۰ کیلومتر
۲- مجهز به هشدار به هنگام باز بودن کمربند ایمنی در سرعت ۲۰ کیلومتر
مزایای عملکردی سیستم مالتی مدیا
۱- جلو آمپر جدید؛ علاوه بر زیبایی بیشتر در جلو آمپر، یک نمایشگر طراحی شده است که کلیه اطلاعات در آن نمایش داده می شود که این اطلاعات عبارت‌اند از:
تاریخ و ساعت، دمای محیط اطراف، مساحت و زمانی که بدون نیاز به تعویض روغن و فیلتر طی می شود، نشان دادن دری که به خوبی بسته نشده است، نشان دادن وضعیت ترمز دستی و نشان دادن باز بودن کمربند ایمنی.
۲- چراغ و پارکینگ؛ این قابلیت کمک می کند چراغ‌های بغل و چراغ نور پایین را به مدت ۳۰ ثانیه روشن نگه داشته.
استانداردهای سیستم مالتی پلکس به چه صورت است ؟
استانداردهای مورداستفاده که در کشورهای مختلف متفاوت می باشند به قرار زیر هستند.
۱- استاندارد can; استاندارد که ساخت کشور آلمان بوده و بر روی خودروهای بنز, بی‌ام‌و، فیات و ولو بکاررفته است.
۲- استاندارد j1850؛ این استاندارد ساخته کشور آمریکا بوده و بر روی خودروهای کرایسلرفورد وجی ام مورداستفاده قرار می گیرد
۳- استاندارد propitary؛ این استاندارد متعلق به کشور ژاپن است و بر روی محصولات تولیدشده این کشور به کار می‌رود
۴- استاندارد van؛ این استاندارد متعلق به کشور فرانسه بوده و بر روی خودروهای رنو و پژو به کار می‌رود
۵- استانداردabsus این استاندارد نیز متعلق به کشور آلمان بوده و بر روی محصولات گروه فولکس واگن به کار بسته می‌شود.
از میان استانداردهای نام‌برده کدامیک توانستند بیشترین موفقیت را کسب کند ؟
استاندارد canکه موفق ترین استاندارد در بین موارد معرفی شده انتخاب شده است به همین دلیل بیشتر خودروسازان ترجیح می‌دهد بر روی خودروهای خود از این نوع استاندارد استفاده کنند.
سیستم ECU چیست و چه کاربردی دارد ؟
سیستم ECU یا واحد کنترل الکتریکی شامل سیستم های الکترونیکی خودرو است که همگی دارای یک میکرو کنترل مشترک هستند.
این سیستم شامل مجموعه‌ای از سخت‌افزار و نرم‌افزار است که وظیفه نظارت، تنظیم، کنترل و کارکرد ویژه‌ای را در خودرو به عهده می‌گیرد.
نحوه کار این سیستم به نحوی است که داده‌های لازم را به وسیله حسگرها از محیط پیرامون گرفته و پس از فرمان پردازش آنها، فرمان مناسب را به کنشگرها منتقل می‌کند. کنشگرها مطابق فرمان‌هایی که از واحد کنترل الکترونیکی دریافت می کند کار ابزار مکانیکی، هیدرولیکی، یا الکترونیکی مورد کنترل را هدایت می کنند.
کدامیک از خودروهای موجود در کشور ایران به سیستم مالتی پلکس مجهز هستند ؟
خودروی پژوی ۲۰۶ اولین خودروی مجهز به این سیستم در بین تولیدات داخلی است.
علاوه بر خودرو پژو ۲۰۶ درحال حاضر شبکه مالتی پلکس بر روی خودروهای دیگری مانند: سمند و سورن نیز به کار برده می شو
لزوم استفاده از سیستم مالتی پلکس بر روی خودروهای مدرن چیست
۱- راحت کردن استفاده از سیم کشی و دسته سیم‌ها
۲- بالا رفتن تعداد ارتباط میان ESU با سایر قطعات خودرو و نیاز به هماهنگی داده های بین آنها
۳- طبقه کردن روش‌های عیب‌یابی خودرو
۴- تغییر کیفیت ایمنی و آسایش در خودروها و بالا رفتن این امکانات در خودرو
۵- افزایش استفاده از قطعات الکترونیکی در خودرو.