بیماری لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که منجر به ایجاد التهاب در بدن افراد مبتلا می‌شود. بیماری لوپوس بیشتر در سنین ۱۵ تا ۴۵ سالگی بروز می‌کند. این بیماری اغلب در زنان دیده می‌شود، البته مردان مبتلا به بیماری لوپوس علائم شدیدتری از این بیماری را تجربه می‌کنند. علائم و نشانه‌های بیماری لوپوس معمولا مشابه بیماری‌های دیگر است. به همین دلیل اغلب تشخیص بیماری لوپوس با مشکل مواجه می‌شود. یکی از علائمی که بیماری لوپوس را از سایر بیماری‌ها متمایز می‌سازد، لکه‌های بال پروانهای هستند که روی هر دو گونه فرد مبتلا ایجاد می‌شوند.
عوارض ناشی از بیماری لوپوس می‌تواند سایر ارگان‌های بدن مانند پوست، مفاصل، کلیه، قلب، سلول‌های خونی و… را تحت تاثیر قرار دهد. علت ایجاد کننده و روش درمان قطعی برای بیماری لوپوس تاکنون شناخته نشده است. درمان‌های موجود تنها به کنترل علائم لوپوس و پیشگیری از عود مجدد بیماری کمک می‌کنند. درمان‌های روانشناختی به رفع استرس ناشی از بیماری در کنار درمان‌های پزشکی در بهبود وضعیت فرد موثر شناخته شده است.
بیماری لوپوس چیست؟
همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم بیماری لوپوس یک بیماری خود ایمنی است. در بیماری‌های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن فرد به سلول‌های خودی حمله می‌کند و موجب از بین رفتن آن‌ها و ایجاد التهاب می‌شود. شدت این بیماری از خفیف تا شدید متغیر است. معمولا افراد نوع خفیف بیماری لوپوس را تجربه می‌کنند.
لوپوس یک بیماری مزمن است که بیشتر در زنان و در سن ۱۵ تا ۴۵ سالگی اتفاق می‌افتد. مردان کمتر به بیماری لوپوس مبتلا می‌شوند اما در صورت ابتلا، علائم و نشانه‌های شدیدتری نسبت به زنان تجربه می‌کنند. همچنین باید اشاره کنیم که بیماری لوپوس مسری و واگیردار نیست و محدودیتی در ارتباط فرد بیمار با دیگران وجود ندارد.
برای درک بهتر ماهیت این بیماری حتما مقاله اختلالات سایکوسوماتیک را بخوانید.
بیماری لوپوس به چه دلیلی اتفاق می‌افتد؟
علت دقیق بیماری لوپوس ناشناخته است. متخصصان از چند عامل که در به وجود آوردن بیماری لوپوس نقش دارند، نام برده‌اند. برخی از علل به وجود آورنده‌ی بیماری لوپوس به شرح زیر است.
ژنتیک و وراثت
بروز بیماری لوپوس مربوط به ژن خاصی نیست، اما معمولا در میان اعضا خانواده افراد مبتلا به لوپوس یا سایر بیماری‌های خود ایمنی دیگر دیده می‌شود.
محیط
سیگار کشیدن، استرس‌های روانی و فیزیکی، قرار گرفتن در معرض سموم و آلاینده‌ها، ویروس‌ها و… از جمله عوامل محیطی موثر در بروز بیماری لوپوس هستند.
عفونت
ابتلا به برخی عفونت‌ها مانند هپاتیت C و قرار گرفتن در معرض برخی ویروس‌ها مانند سیتومگالو ویروس، اپشتین بار و… موجب بروز لوپوس در برخی افراد می‌شود.
داروها
مصرف برخی داروها مانند داروهای فشارخون، ضد صرع، آنتی‌بیوتیک‌ها، پروکائین آمید، کینیدین و هیدرالازین می‌توانند موجب به وجود آمدن بیماری لوپوس شوند. با قطع مصرف این داروها، علائم لوپوس به تدریج از بین می‌رود.
هورمون
افزایش سطح برخی هورمون‌ها مانند افزایش هورمون استروژن زنانه در بروز بیماری لوپوس نقش دارند. در ابتدا اشاره کردیم زنان بیشتر از مردان به لوپوس مبتلا می‌شوند، همچنین شدت علائم در زنان مبتلا به بیماری لوپوس در دوران بارداری و قاعدگی بیشتر است؛ که به نظر می‌رسد علت آن افزایش سطح استروژن می‌باشد.
علائم و نشانه های بیماری لوپوس
علائم و نشانه‌هایی که در بیماری لوپوس دیده می‌شود، به قسمت‌هایی از بدن که درگیر شده‌اند، بستگی دارد. التهاب ایجاد شده در بیماری لوپوس می‌تواند بر ارگان‌هایی مانند پوست، کلیه، مفاصل، قلب و رگ‌های خونی، ریه و مغز اثر بگذارد. برخی از رایج‌ترین علائم بیماری لوپوس به شرح زیر است.
✔ ضعف و خستگی
✔ بدن درد و درد عضلانی
✔ تب
✔ درد مفاصل
✔ کاهش اشتها
✔ خشکی دهان
✔ آرتروز
✔ سردرد و سرگیجه
✔ ریزش مو
✔ تنگی نفس
✔ زخم دهان و بینی
✔ ضایعات پوستی
✔ بثورات پروانهای (لکه‌هایی شبیه بال پروانه که روی هر دو گونه دیده می‌شود.)
✔ حساسیت به نور خورشید
✔ درد قفسه سینه به دنبال پریکاردیت و پلورزی
✔ سندروم رینود
انواع بیماری لوپوس
لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)
شایع‌ترین نوع این بیماری است و علاوه بر پوست، اندام‌های دیگری مانند مفاصل و رگ‌های خونی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. شدت لوپوس اریتماتوز از خفیف تا شدید تغییر می‌کند. بثورات پوستی، ریزش مو، حساسیت به نور، خستگی، درد مفاصل و… از جمله علائمی هستند که افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوز، آن‌ها را تجربه می‌کنند.
لوپوس پوستی
تقریبا ده درصد از انواع بیماری لوپوس را لوپوس پوستی تشکیل می‌دهد. این نوع لوپوس فقط روی پوست اثر گذاشته و ضایعات پوستی را شکل می‌دهند. عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض نور خورشید عوامل تشدید کننده بیماری لوپوس پوستی هستند.
لوپوس ناشی از دارو
به لوپوسی که به دنبال مصرف برخی داروها به وجود می‌آید، لوپوس ناشی از دارو می‌گویند. علائم و نشانه‌های بیماری لوپوس ناشی از دارو مشابه علائم لوپوس اریتماتوز است. لوپوس ناشی از دارو برگشت‌پذیر است و پس از قطع مصرف دارویی که لوپوس را به وجود آورده است، علائم از بین می‌روند.
از جمله داروهایی که ممکن است منجر به ایجاد لوپوس شوند، می‌توان از پروکائین‌آمید، هیدرالازین، ایزونیازید، آنتی سایکوزها، ضد انعقادها، ضد فشارخون بالا و… نام برد.
لوپوس نوزادی
نوع نادر و البته موقتی از بیماری لوپوس است که روی نوزاد یا جنین اثر می‌گذارد. آنتی‌بادی‌های بدن مادر به جنین در حال رشد در رحم منتقل می‌شود و باعث به وجود آمدن لوپوس نوزادی می‌شود. نوزادان مبتلا به این عارضه معمولا در بدو تولد دانه‌هایی روی پوست خود دارند که طی ۲ تا ۵ ماه از بین می‌روند.
چگونه می‌توان بیماری لوپوس را تشخیص داد؟
تشخیص بیماری لوپوس ممکن است با مشکل مواجه شود، زیرا علائمی که فرد مبتلا تجربه می‌کند، می‌تواند مشابه علائم بیماری‌های دیگری چون آرتریت و دیابت باشد. از این رو تشخیص بیماری لوپوس با مشکل مواجه می‌شود.
پزشک پس از بررسی سابقه خانوادگی شما و کسب اطلاع از علائمی که آن‌ها را تجربه کرده‌اید، آزمایش‌هایی را جهت تشخیص قطعی تجویز می‌نماید. آزمایشات تجویزی به دنبال تشخیص کم‌خونی، تعداد پایین سلول‌های خونی و ناهنجاری‌های دیگر است. آزمایش آنتی‌بادی ضد هسته‌ای (ANA) نیز به دنبال آنتی‌بادی‌هایی می‌گردد که از بدن در مقابل بیماری‌ها دفاع می‌کنند. معمولا آزمایش ANA در بیماری لوپوس اریتماتوز مثبت است.
روش‌های درمان بیماری لوپوس
درمان قطعی بیماری لوپوس تاکنون شناخته نشده است. روش درمانی حال حاضر و داروهای تجویز شده به کنترل علائم و پیشگیری از عود مجدد بیماری کمک می‌کنند. یکی از روش‌های درمانی بیماری لوپوس “تغییر شیوه زندگی” است.
خودداری از قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا نورهای مصنوعی، ورزش، کاهش وزن، ترک سیگار، استفاده از ضد آفتاب قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب و… از روش‌های تغییر و بهبود سبک زندگی است. رژیم غذایی مناسب از جمله مصرف ماهی و امگا۳، میوه، سبزیجات، لبنیات کم چرب، اجتناب از مصرف نمک، چربی و الکل در درمان بیماری لوپوس موثر است.
برای آشنایی با راه های تغییر زندگی کلیک کنید.
دارو درمانی نیز به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند بروفن، هیدروکسی کلروکین، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی در درمان بیماری لوپوس نقش دارند.
برای دریافت مشاوره در زمینه راه های جلوگیری از تاثیر آشفتگی های روانی بر جسم می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.