خودارضایی کودک یکی از رفتارهای طبیعی کودکان در سنین پایین محسوب می‌شود. آنان به دلایل مختلفی اینکار را انجام می‌دهندو عوامل زیادی بر این موضوع موثر خواهد بود. در واقع رفتارهای جنسی کودکان از لحظه تولد آغاز می‌شود. بروز فعالیت های جنسی نشانه رشد طبیعی آنها بوده و نباید سرکوب شوند. اما والدین باید با روش هایی آنها را کنترل کنند. حتی در برخی موارد، خودارضایی برای آنها به معنای لذت جنسی نیست. در واقع آنها هیچ درکی از این موضوع ندارند. آنها در تلاش هستند تا بدن خود را کشف کرده و با ان آشنا شوند. واکنش والدین در این زمان بسیار مهم است و آنها باید در این مورد اطلاعات کافی داشته باشند. برای دریافت مشاوره کودک آنلاین و تلفنی کلیک کنید.
خودارضایی کودک
خودارضایی کودک تا مقدار زیادی به خودارضایی بزرگسالان شباهت ندارد. در واقع همین که آنان به دست زدن به آلت تناسلی شان عادت کنند؛ خودارضایی محسوب می‌شود. آمار ها نشان می‌دهند که تقریبا 80 درصد کودکان 9 تا 12سال حداقل یکبار، خودارضایی کرده اند. حتی برخی از آنان اینکار را در حضور دیگران انجام داده؛ چرا که هنوز نمی‌دانند این رفتار مورد قبول جامعه نیست. رفتارهایی مثل دست زدن به ناحیه تناسلی، استفاده از اشیا مختلف برای لمس بدن، تماشای بدن برهنه دیگران، صحبت کردن در مورد مسائل جنسی و یا برهنه بودن، از انواع خودارضایی در کودکان محسوب می‌شود. درک دلایل رفتارهای جنسی کودک، توسط خانواده اهمیت دارد؛ چراکه در آینده آنان تاثیر خواهد داشت.
علائم خودارضایی کودک در سنین مختلف
خودارضایی کودک از نظر علم روانشناسی، یک رفتار کنجکاوانه محسوب شده و طبیعی است. اما والدین معمولا از این بابت نگران شده و گاهی واکنش های شدیدی از خود نشان می‌دهند. اما در ابتدا باید با علائم خودارضایی آشنا شده تا بتوانید این رفتار را تشخیص داده و در خصوص آن اقداماتی انجام دهید. این نشانه ها در سنین مختلف متفاوت هستند که در این قسمت به آنها می‌پردازیم.
📌خودارضایی کودک از تولد تا 4 سالگی
⏺مدام آلت تناسلی خود را لمس می‌کنند.
⏺کودکان دیگر از به خودارضایی وادار می‌کنند.
⏺به داشتن فعالیت جنسی تظاهر می‌کنند.
⏺خودارضایی آنان با خشونت زیادی همراه است.
⏺علاقه به تماشای دیگران در حین لباس عوض کردن
📌خودارضایی کودک از 5 تا 9 سال
⏺تمایل به فعالیت جنسی با حیوانات. برای اطلاع از دلایل بروز میل جنسی به حیوانات کلیک کنید.
⏺از لمس بدن کودکان کوچکتر از خودشان لذت می‌برند.
⏺تمایل به داشتن حریم خصوصی در حمام و دستشویی برای آنها ایجاد می‌شود.
علل خودارضایی کودک
همانطور که پیش تر هم گفته شد؛ خودارضایی کودک به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد، اما به معنای برطرف کردن نیاز جنسی آنان نیست. در واقع قبل از 6 سالگی میزان هورمون ها به قدری نیست که کودک را وادار به خودارضایی کند. آنها یا به این کار عادت کرده و یا به عنوان روشی برای تخلیه هیجانات خود از آن استفاده می‌کنند.
⭕اضطراب کودک
معمولا کودکانی که استرس و اضطراب بیشتری تحمل می‌کنند؛ رفتار خودارضایی در آنان بیشتر دیده می‌شود. در واقع خودارضایی کودک، روشی برای از بین بردن اضطراب اوست. از طرفی دیگر با انجام اینکار هم دچار استرس می‌شوند و همیشه نگران مطلع شدن دیگران از این رفتار هستند. به همین دلیل والدین باید مهارت های مختلف را در زمینه های کنترل خشم و استرس به آنها آموخته و حتی در صورت اطلاع از این رفتار کودک، با او رفتار بدی نداشته باشند.
⭕جلب توجه | خودارضایی کودک
گاهی کودکان از مشاهده واکنش دیگران نسبت به این موضوع، لذت برده و از آن به عنوان وسیله ای برای جلب توجه استفاده می‌کنند. والدینی که به روش درست به کودکان خود توجه نمی‌کنند و یا آنها را نادیده می‌گیرند؛ زمینه ساز خودارضایی کودک هستند. کودک یا به دلیل احساس تنهایی ناشی از بی توجهی و یا برای گرفتن توجه بیشتر از سوی والدین، دست به انجام این کار می‌زند.
⭕وجود مشکلات جسمانی
وجود برخی از مشکلات جسمانی مخصوصا در ناحیه تناسلی، باعث می‌شود تا کودک از لمس آلت تناسلی خود لذت برده و این رفتار را تکرار کند. برای مثال وجود انگل کرمک در دختران و یا عدم رعایت بهداشت در زمان دفع از عوامل سبب ساز خودارضایی کودک هستند. به دلیل این بیماری ها کودک احتمالا دچار خارش و التهاب می‌شود و با دست زدن به اندام تناسلی، درد او کاسته می‌شود. به همین دلیل به این رفتار وابستگی پیدا می‌کند.
⭕سرگرمی
برخی از کودکان به صورت ناخودآگاه به آلت تناسلی خود دست زدن و با آن شروع به بازی می‌کنند. اینکار در ابتدا منشا جنسی نداشته، اما بعد از مدتی تبدیل به خودارضایی کودک خواهد شد. همچنین اطرافیات نیز گاهی برای بازی کردن با کودک شروع به قلقلک دادن او در ناحیه شکم و کشاله ران ها، می‌کنند. همین موضوع باعث بروز احساس لذت از لمس شدن و یا بازی کردن با این ناحیه، می‌شود.
پیشگیری از خودارضایی کودک
والدین می‌توانند با استفاده از روش هایی این عادت را از بین برده و یا رفتار دیگری را جایگزین آن کنند. بعد از شناسایی علائم و همچنین پیدا کردن علت خودارضایی کودک باید در جهت رفع و یا پیشگیری از آن اقداماتی انجام دهند. رفتار والدین با کودک بسیار مهم بوده و برای تداوم و یا توقف این موضوع، تعیین کننده است.
✅از این رفتار نترسید
در بیشتر موارد خودارضایی کودک، باعث آسیب جسمانی نمی‌شود. همچنین دوره ای گذرا در زندگی کودک است و به زودی از بین خواهد رفت. به همین دلیل والدین در صورت مشاهده این رفتارها در کودک، نباید بترسند. همچنین این رفتار نشان دهنده مورد آزارجنسی قرار گرفتن و یا تبدیل شدن به یک معتاد جنسی نخواهد بود. بهتر است والدین در این مورد با کودک خود صحبت کرده و یا در صورت لزوم از یک روانشناس کمک بگیرند.
✅آن را نادیده بگیرید | خودارضایی کودک
احتمالا بعد از توضیح والدین در مورد مسائل جنسی، کودک در این مورد کنجکاو شده و یا برای تحریک و عصبانی کردن والدین، رفتار خودارضایی را از خود نشان دهد. به همین دلیل بهتر است در ابتدا خودارضایی کودکرا نادیده گرفته و به این موضوع دامن نزنید. حریم شخصی برای کودکان زیر سه سال، مفهوم مشخصی ندارد به همین دلیل سعی نکنید که او را مجبور به رعایت برخی از قوانین در این مورد کنید.
✅واکنش صحیح
اگر در هنگام مشاهده خودارضایی کودک، او را مورد سرزنش قرار دهید و یا به او احساس گناه دهید؛ او در آینده دچار مشکلات زیادی خواهد شد. گوشه گیری و انزوا، باورهای غلط نسبت به رابطه جنسی و یا حتی داشتن احساس منفی نسبت به بدن خود، از پیامدهای واکنش های افراطی والدین است. والدین باید در این زمینه توضیحات لازم را به کودک داده و صبور باشند. همچنین باید به او با ملایمت تذکر داده و از انجام تنبیه خودداری کنند. برای آشنایی با عواقب تنبیه کودک کلیک کنید.
✅حواس کودک را پرت کنید.
در شرایطی که سن کودک پایین است و امکان صحبت کردن با او وجود ندارد؛ والدین می‌توانند در صورت مشاهده خودارضایی کودک، حواس اورا معطوف به چیز دیگری کنند. برای مثال اورا صدا کرده و با او بازی کنند. و یا از او بخواهند تا در انجام کاری به آنها کمک کند. مشغول کردن دست های کودک و ایجاد سرگرمی برای او از روش های موثر برای جلوگیری و یا رفع این رفتار است.
✅کمک گرفتن از روانشناس کودک
روانشناس با کاهش اضطراب کودک و همچنین آموزش مهارت های مختلف به او، علاوه بر شناسایی علت خودارضایی کودک، این رفتار را از بین خواهد برد. گاهی روش هایی که والدین به کار می‌برند؛ اشتباه بوده و یا کارساز نیست. به همین دلیل مراجعه به روانشناس در چنین شرایطی ضروری بوده و والدین می‌توانند از او کمک بگیرند.
پیامدهای خودارضایی کودک
قطعا با ادامه دار شدن خودارضایی کودک، عوارضی برای سلامت روان و جسم او، ایجاد خواهد شد. در این شرایط اینکار دیگر مرحله ای طبیعی از رشد نیست. بلکه تبدیل به عادتی مخرب شده است. برخی از پیامدهای این رفتار برای کودک شامل موارد زیر می‌شود.
گوشه گیری
آسیب به ناحیه تناسلی
بروز وسواس فکری
افت تحصیلی
سخن پایانی
در صورت مشاهده خودارضایی کودک، بهتر است به جای تمرکز بر این رفتار به موقعیت توجه کنید. حتی می‌توانید به کودک اطمینان دهید ه با او کاری نخواهید داشت. این یک رفتار خصوصی است و نباید در جمع انجام شود. از باج دادن به کودک برای انجام ندادن خودارضایی و یا رفتارهای تهاجمی مثل بستن دستان کودک خودداری کنید. فراموش نکنید که هر گونه واکنش اشتباهی در این زمینه، عواقب بدی برای کودک ایجاد می‌کنند. والدین باید برای حل مشکل با یکدیگر همکاری داشته و از یک روانشناس نیز کمک بگیرند.
برای دریافت مشاوره در زمینه خودارضایی کودک می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.