آزمایش آلبرت کوچولو -

آزمایش آلبرت کوچولو یکی از معروف ترین آزمایش ها در مکتب رفتارگرایی و در حوزه شرطی سازی است. جان واتسون که تلاش زیادی در جهت مطالعه رفتار انسان و واکنش های او انجام داد؛ در سال 1920 تصمیم به انجام آزمایشی بر یک کودک گرفت که در نهایت انتقادهای زیادی نیز به او شد. پیش از او پاولف ، رفتارگرای معروف روسی آزمایش شرطی سازی معروف را بر روی یک سگ انجام داده. واتسون نیز به پیروی از او تمایل داشت تا پژوهش های مرتبط در این زمینه را گسترش دهد. از طرفی با اینکه انجام تحقیق بر روی آلبرت کوچولو منجر به نتایج جالبی شد؛ اما اضطراب و ترس زیادی را به آلبرت وارد که اخلاقی نیست. در ادامه به شرح دقیق این آزمایش خواهیم پرداخت. برای دریافت مشاوره تلفنی کلیک نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه آزمایش آلبرت کوچولو می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

آزمایش آلبرت کوچولو

زمانی که واتسون، آلبرت را در این آزمایش شرکت داد؛ از اسم آلبرت بی برای او استفاده کرد؛ اما امروزه بیشتر افراد او را با نام آلبرت کوچولو می‌شناسند. چرا که او در سن 9 ماهگی در معرض این آزمایش قرار گرفت. در اولین مرحله او را در معرض یک موش سفید، خرگوش، میمون و حتی نقاب های مختلف و یک روزنامه آتش گرفته قرار دادند. واکنش های کودک به دقت مورد بررسی قرار گرفته و ثبت شدند. او در این مرحله هیچ ترسی از خود بروز نداده و کاملا عادی رفتار کرد. برای آشنایی بیشتر با نظریه های روانشناسی کلیک نمایید.

اما اتفاق اصلی در این مرحله آزمایش صورت می‌گیرد که انتقادهای زیادی را به واتسون وارد می‌کند. در این مرحله همراه با نشان دادن موش به آلبرت کوچولو، چکشی را به یک لوله فلزی زده و صدای بلندی در کنار گوش آلبرت ایجاد می‌کنند. کودک پس از شنیدن این صدای مهیب، شروع به گریه می‌کند. این عمل چند بار تکرار شده و هربار آلبرت واکنش مشابهی از خود نشان می‌دهد.

در مرحله بعدی آزمایش، زمانی که این ترس در آلبرت ایجاد شد؛ واتسون تصمیم می‌گیرد که دوباره موش را به تنهایی به آلبرت نزدیک کند. اما با هربار انجام اینکار کودک شروع به گریه کرده، به پهلوی چپ پیچیده و تلاش می‌کند تا به صورت چهار دست و پا از موقعیت دور شود. حتی گفته می‌شود که کودک به قدری با قدرت زیاد اینکار را انجام می‌داد؛ که زمانی که به لبه میز می‌رسید، گرفتن او دشوار بود. برای آشنایی بیشتر با زندگی ایوان پاولف کلیک نمایید.

این آزمایش در اینجا به پایان می‌رسد؛ اما پیامدهای ناشی از آن بر زندگی آلبرت همچمنان باقی می‌ماند. در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد که چطور این اتفاق می‌افتد و ترس ایجاد شده در کودک از بین نمی‌رود.

عوامل شرطی سازی کلاسیک در آزمایش آلبرت کوچولو

در ابتدا بسیار مهم است که عناصر شرکت داده شده در آزمایش آلبرت کوچولو را با دقت بررسی کرده و تاثیر هریک را به طور جداگانه شرح دهیم.

محرک خنثی در این آزمایش موش سفید است

محرک غیر شرطی ، صدای بلند محسوب می‌شود

واکنش غیر شرطی ، ترس است

محرک شرطی، موش سفید است

واکنش شرطی ترس

در اینجا شاهد این موضوع هستیم که ترس و موش سفید هم غیر شرطی هستند و هم شرطی. این به این دلیل است که قبل و بعد از صدای بلند قرار گرفته اند. در واقع این شرایط است که تعیین یک محرک و یا پاسخ را شرطی می‌کند. همچنین واتسون در این آزمایش نشان داد که واکنش های هیجانی در انسان می‌توانند تحت شرایطی شرطی شوند. به همین دلیل است که در برخی از موقعیت های خاص تنها یک هیجان را تجربه می‌کنیم.

بعد از انجام آزمایش آلبرت کوچولو ، او از هر چیز سفیدی می‌ترسید. به طوریکه کت سفید رنگ واتسون در آزمایشگاه نیز او را می‌ترساند و دچار واکنش های مشابه می‌کرد. این موضوع به این دلیل تعمیم محرک اتفاق می‌افتد. که یک واکنش طبیعی شناختی ذهن است. در واقع زمانی که افراد در چنین شرایطی قرار می‌گیرند؛ تصور می‌کنند که در موقعیت مشابه این موضوع حتما دوباره تکرار می‌شود. در این آزمایش به وضوح شاهد این موضوع هستیم که این حالت حتی در یک کودک نه ماهه نیز اتفاق می‌افتد.

انتقادهای وارده بر آزمایش آلبرت کوچولو

همانطور که پیش تر هم به آن اشاره شد؛ با اینکه آزمایش آلبرت کوچولو یکی از معروف ترین آزمایش های روانشناسی است و حتی امروزه هم در متون منبع در مورد آن نوشته شده است؛ اما انتقادهای زیاد و شدیدی به آن وارد شد. به این دلیل که دیگران معتقد بودند که طراحی آزمایش به درستی صورت نگرفته و اصول اخلاقی نیز در آن رعایت نشده است. از طرفی با اینکه امروزه امکانات و اطلاعات بیشتری در دسترس است؛ اما انجام این آزمایش قابل تکرار نیست.

چه اتفاقی برای آلبرت کوچولو افتاد؟

اینکه بعد از این آزمایش چه اتفاقی برای آلبرت کوچولو افتاد؛ برای مدتی تبدیل به یکی از رموز روانشناسی شد. نکته جالب اینجاست که واتسون و همکاران او نتوانستند این ترس را در کودک از بین ببرند. چرا که مادر او دیگر حاضر به همکاری نشد و آزمایش را متوقف کرد. اما دانشمندان حدس می‌زدند که احتمالا او دچار ترس از رنگ سفید خواهد شد.

سالها بعد مشخص شد که اسم واقعی آلبرت کوچولو داگلاس مریت بوده که پایان خوشی برای داستان او وجود ندارد. چرا که این کودک در سن شش سالگی به دلیل ابتلا به هیدروسفالی می‌میرد. این موضوع هیچ ارتباطی با آزمایش انجام شده نداشت و در نهایت مشخص نشد که داگلاس تحت تاثیر این ترس قرار گرفته است یا خیر.

سخن پایانی

با توجه به آزمایش آلبرت کوچولو ، می‌توان متوجه شد که برای کشف بسیاری از پدیده های روانشناسی آینده و شرایط روانی بسیاری از افراد به شکل های مختلفی تحت تاثیر قرار گرفته است. با اینکه این کودک به دلیل دیگری جان خود را از دست داد؛ اما به طور کلی در مورد او موازین اخلاقی رعایت نشده و ترس شدیدی در دوران کودکی به او وارد شد. امروزه خوشبختانه آزمایش ها و پژوهش های روانشناسی به صورت کنترل شده تر انجام شده و مشکلات کمتری ایجاد می‌کنند. به همین دلیل بهتر است افراد در این مورد بیشتر مطالعه کرده و با کمک متخصص اطلاعاتی را دریافت نمایند.

آزمایش آلبرت کوچولو