برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انظباط و پیشگیری از بروز مجدد رفتارهای او، یکی از دغدغه های اصلی معلمین محسوب می‌شود. به طور کلی برقراری نظم و انظباط در کلاس یکی از وظایف اساسی معلمین محسوب می‌شود که آسان هم نیست. کودکان مخصوصا در سنین پایین از انرژی زیادی برخوردار هستند که نمی‌توان به طور کلی آنها را سرکوب کرد. از طرفی رفتارهای آنان احتمالا حواس بقیه دانش آموزان را نیز پرت کرده و در یادگیری آنان نیز اختلال ایجاد می‌کند. به همین دلیل نحوه برخورد صحیح با آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بی نظمی دانش آموزان رفتاری های زیادی را در بر می‌گیرد که در این مقاله به بررسی جنبه های مختلف این موضوع خواهیم پرداخت. برای دریافت مشاوره تحصیلی تلفنی کلیک کنید.
برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انظباط
در گذشته برای برخورد با دانش آموزان بی نظم و بی انظباط از روش های تهاجمی تری استفاده می‌شد که علاوه بر حل نکردن مشکل، آسیب های روانی زیادی نیز برای دانش آموزان ایجاد می‌کرد. اما امروزه معلمین باید از روش های ملایم تر و هوشمندانه تری در این زمینه استفاده کنند. با اینکه آرام کردن بچه ها و همچنین آموزش به آنها دشوار است؛ اما این نباید تاثیری در روند مدیریت کلاس داشته باشد. گاهی خود معلمین به این شرایط دامن زده و سبب پیچیده تر شدن شرایط می‌شوند.
روشهای برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انظباط
برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انظباط دارای روش هایی است که معلمین باید از آنها مطلع باشند. استفاده از این راهکارها هم برای خود دانش آموزان و هم برای معلمین بسیار کمک کننده است. در واقع پیشگیری از بروز بی انظباطی در کلاس بهترین روش برخورد با این مشکل است. برخی از این راهکارها شامل موارد زیر می‌شود. برای آشنایی با روش های ارتباط کلامی کلیک کنید.
🔷آموزش به دانش آموز
گاهی دانش آموز اصلا از شیوه رفتار درست در شرایط مختلف، اطلاعی ندارد. به همین دلیل معلم باید در قدم اول به او با ملایمت در مورد برخورد صحیح توضیح داده و اگر دانش آموز به این روش عمل نکرد به سراغ راهکارهای بعدی رفت. صبوری معلمین در این شرایط از اهمیت زیادی برخوردار است. حتی اگر لازم باشد باید چندبار موضوعی را تکرار کنند. پس در ابتدا قوانین کلاس خودتان را به طور واضح توضیح داده و در مرحله بعد از دانش آموزان انتظار داشته باشید تا آنها را عملی کنند.
🔷تذکر دادن به او
در قدم بعدی برای برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انضباط، بهتر است به او تذکر داده و یاداور شوید که اینکار درست نیست. تذکر دادن باید به صورت محترمانه و همچنین به صورت خصوصی انجام گیرد. یکی از حساسیت های دانش آموزان در مورد غرور آنها در میان همسالان شان است. به همین دلیل باید در این مورد محتاطانه عمل کرد. برخی از معلمین عصبی شدن و از رفتارهای پرخاشگرانه استفاده می‌کنند که اینکار اوضاع را بدتر می‌کند.
🔷الگو بودن برای او
اگر معلمین از دانش آموزان انتظار رفتار مناسب و قانونمندی را دارند؛ در ابتدا خود باید به چنین اصولی پایبند باشند. همچنین به طور کلی معلمین از الگوهای تاثیرگذار در زندگی همه افراد هستند؛ و رفتارهای آنان در دراز مدت بر ما نیز تاثیر می‌گذارد. برای مثال اگر می‌خواهید که دانش آموزان به موقع سرکلاس حاضر شوند و یا غیبت نداشته باشند؛ بهتر است خود نیز این کار انجام داده و نظم داشته باشید.
🔷استفاده از تنبیه و تشویق
یکی دیگر از روش های برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انضباط، استفاده از تنبیه و تشویق در مسائل مختلف است. اینکار تاثیر زیادی در یادگیری و همچنین اصول اخلاقی در کلاس، دارد. البته در این مورد نیز نباید افراط کرد. تنبیه و تشویق تقویت کننده های رفتاری هستند که در موارد زیادی کاربرد دارند. معلمین می‌توانند با همکاری والدین و یا به طور کلی مسئولین مدرسه اینکار را انجام دهند.
🔷مسئولیت دادن به او
محول کردن مسئولیتی به دانش آموزان احساس وظیفه شناسی را در آنها تحریک کرده و باعث انگیزه بیشتر آنان در مورد رعایت قوانین می‌شود. اینکار مانند یک مهندسی معکوس در برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انظباط است. در واقع معلمین در این روش به دانش آموزانی که انرژی بیشتری دارند؛ مسئولیت بیشتری می‌دهند تا از این طریق از توانایی های آنان استفاده کنند.
🔷بالا بردن توانایی های دانش آموزان
از روش های تاثیر گذار در برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انضباط، می‌توان به بالا بردن توانایی های دانش آموزان، اشاره کرد. در این شرایط وقتی دانش آموز اطلاعات و مهارت های بالایی دارد؛ از هیجانات خود در جهت بهتری استفاده کرده و همچنین متمرکز تر می‌شود. این یکی از مهارت های اصلی معلمین است که استعدادهای دانش آموزان را در جهت درست بکار گیرند. برای اطلاع از روش های کشف استعداد کودکان کلیک کنید.
نشانه های دانش آموز بی نظم
دانش آموزان در محیط آموزشی، رفتارهای مختلفی از خود نشان می‌دهند که برخی از آنها شیطنت محسوب شده و برخی دیگر کاملا متناسب با سن آنها و یا شرایط است. اما این رفتارها بر دانش آموزان دیگر نیز تاثیر گذاشته و احتمالا به آنها نیز آزادی کافی برای بروز برخی از رفتارها را می‌دهد. برخی از رفتارهایی که سرپیچی و بی نظمی محسوب شده؛ شامل موارد زیر می‌شوند.
انجام ندادن تکالیف یا تاخیر در آنها
خوابیدن در کلاس
ایجاد سرو صدا و هرج و مرج هنگام تدریس معلم
پریدن وسط حرف معلم
بی احترامی به معلم و دیگر دانش آموزان
عدم پایبندی به قوانین کلاس
بی اجازه صحبت کردن و یا خارج شدن از کلاس
عوامل موثر بر بی نظمی دانش آموزان
اینکه چه عاملی باعث بروز رفتارهای مخرب بچه ها در مدرسه می‌شود؛ از چالش های مربیان و والدین است. اما عوامل زیادی در این مورد موثر هستند. گاهی تنها عوامل درونی خود دانش آموز سبب بروز چنین موضوعی در مدرسه می‌شود. برخی از افراد به طور طبیعی نیاز به فعالیت و جنب و جوش بیشتری دارند. عوامل خانوادگی نیز عامل دیگری است که کودکان را مستعد بی انظباطی می‌کند. بسیاری از الگوهای رفتاری ما در کودکی از خانواده نشات می‌گیرد. از طرفی تاثیر همسالان را نمی‌توان نادیده گرفت و آنها نقش زیادی در این مورد دارند. در همه این موارد نحوه برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انضباط حائز اهمیت است. برای اطلاع از دلایل درس نخواندن بچه ها کلیک کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به روش های برخورد با دانش آموز بی نظم و بی انضباط پرداختیم. همچنین دلایل این شرایط و عوامل موثر بر آن را نیز مورد بررسی قرار دادیم. اما به طور کلی والدین و معلمین باید با همکاری یکدیگر به حل این مشکل بپردازند. از طرفی همکاری خود دانش آموز نیز در این زمینه بسیار مهم است. این رفتارها در بیشتر موارد طبیعی بوده و بعد از مدتی به صورت خودجوش از بین می‌روند. بهتر است با دانش آموز ارتباط موثر برقرار کرده و از یک روانشناس نیز کمک بگیرید.