عیدی کارگران چیست؟ در قانون ایران قواعد و مقررات برای روابط کارگران و کارفرمایان در قانون کار بیان‌شده است. قواعد مهمی در قانون کار در خصوص رابطه میان کارگر و کارفرما وجود دارد. یکی از این قواعد مهم، که در جهت حمایت از کارگران تصویب شد. قانون مربوط به عیدی کارگران و تعیین میزان آن است. در قانون کار کارفرمایان وظیفه دارند. هرسال پیش از عید نوروز به میزان معینی به کارگران خود عیدی بپردازند. در ادامه این مطلب قصد داریم به مسئله عیدی کارگران به طور مفصل بپردازیم.
عیدی کارگران در قانون کار
قانون کار در ایران جهت تعیین قواعد و مقررات روابط میان کارگران و کارفرمایان تصویب و اجرا می‌شود. یکی از مقررات مهم تعیین‌شده در قانون کار که در جهت حمایت از کارگران تصویب شد. قانون پرداخت عیدی به کارگران توسط کارفرمایان است. بر اساس این قانون کارفرمایان موظف هستند هرسال پیش از عید نوروز به میزان معین‌شده به کارگران خود عیدی پرداخت کنند.
البته زمان پرداخت عیدی کارگران بر اساس قانون، هرساله در اواسط ماه اسفند است. لذا با این توصیف کارگران هرسال تنها یک‌بار می‌توانند عیدی دریافت نمایند.تمامی کارگرانی که مشمول قانون کار می‌شوند مستحق دریافت این عیدی هستند. و می‌توانند از کارفرمایان خود این عیدی را مطالبه نمایند. به این ترتیب همه کارفرمایان موظف به پرداخت مبلغ عیدی هستند.
مبلغ عیدی کارگران چه قدر است ؟
قبل‌تر اشاره کردیم که بر اساس قانون کار و برای حمایت از حقوق کارگران، هرساله کارفرمایان موظف به پرداخت عیدی به کارگران خود هستند. زمان پرداخت عیدی به کارگران بر اساس قانون پیش از عید نوروز و در اواسط ماه اسفند می‌باشد. اما پرسش این است که میزان و مبلغ عیدی سالانه‌ی کارگران چه قدر است؟ آیا مقدار این عیدی در قانون تعیین‌شده است؟
در پاسخ به این سوا باید بگوییم که بر اساس قانون کار، میزان عیدی هر کارگر مطابق با دستمزد شصت روز کار او است. همچنین ممکن است در شرایطی مبلغ عیدی کارگران، مطابق با دستمزد نود روز کار، کارگر باشد. البته توجه داشته باشید که مبلغ دستمزد روزانه و ماهانه کارگران هرسال و بر اساس نرخ تورم تغییر می‌کند.
هرسال قانون‌گذار و افراد مسئول طی برگزاری یک نشست با توجه به شرایط و تورم سالانه میزان دستمزد کارگران را تصویب می‌کنند. در حال حاضر حداقل دستمزد کارگران در سال 1402 روزانه در حدود 176 هزار تومان است.
قواعد مهم مربوط به مبلغ عیدی کارگران
در خصوص تعیین مبلغ عیدی کارگران دو قاعده مهم وجود دارد. این دو قاعده عبارت‌اند از:
اول؛ اگر تعداد روزهایی که کارگر در خدمت کارفرما مشغول به کار است. کمتر از یک سال باشد. در این صورت کارفرما باید مطابق با روزهایی که کارگر، کار کرده است به او عیدی بپردازد.
دوم؛ با وجود این‌که حداکثر میزان عیدی برای کارگران در قانون معادل با دستمزد 90 روز کاری است. اما در صورتی که کارفرما بخواهد میزان بیشتری به عنوان عیدی به کارگر دهد از نظر قانونی ایرادی ندارد.
محاسبه مبلغ عیدی کارگران
در مطلب بالا گفتیم که میزان عیدی کارگران معادل با دستمزد شصت روز کار ایشان و یا در برخی موارد معادل با دستمزد نود روز کار، کارگران می‌شود. بنابراین برای محاسبه عیدی سالانه کارگران باید دستمزد روزانه کارگر را در شصت یا نود ضرب کنیم.
به عنوان مثال اگر دستمزد کارگر روزانه شصت هزار تومان باشد. در این صورت معادل شصت روز کاری یعنی سه میلیون و ششصد هراز تومان و یا در برخی موارد معادل نود روز کاری یعنی پنج میلیون و چهارصد هزار تومان باید از کارفرمای خود عیدی دریافت نماید.
حال با توجه به این‌که هرسال دستمزد کارگران به صورت قانونی تغییر می‌کند. و در سال 1402 مبلغ دستمزد کارگران به روزی حدود 176 هزار تومان رسید. همچنین با این توصیف که مبلغ عیدی کارگران مطابق دستمزد شصت روز کار ایشان و در برخی موارد نود روز کاری ایشان است.
با ضرب 176 هزار تومان در شصت و در نود درمی‌یابیم. که حداقل میزان عیدی کارگران در سال 1402، عبارت از ده میلیون و پانصد و شصت هزار تومان است. همچنین حداکثر میزان عیدی برابر با پانزده میلیون و هشتصد و چهل هزار تومان است.
عدم پرداخت عیدی کارگر توسط کارفرما
گاهی ممکن است برخی از کارفرمایان از پرداخت عیدی کارگران امتناع ورزند. در این صورت کارگران برای احقاق حق خود چه اقدامی می‌توانند بکند؟ کارگران در چنین شرایطی برای دریافت حق قانونی خود و عیدی سالانه می‌توانند. به شورای حل اختلاف و یا به اداره کار مراجعه نمایند. و سپس عیدی خود را در این مراجع مطالبه نمایند.
همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم پرداخت عیدی به کارگر توسط کارفرما در قانون کار ذکرشده است. لذا کارگر موظف است که عیدی کارگر خود را بپردازد. و در صورت عدم پرداخت عیدی به کارگران، مرجع قضایی کارفرما را موظف به پرداخت عیدی به کارگران می‌نماید.
سؤالات متداول
میزان مبلغ عیدی کارگران بر اساس قانون کار چه قدر است ؟
بر اساس قانون کار، میزان عیدی هر کارگر مطابق با دستمزد شصت روز کار او است. همچنین ممکن است در شرایطی مبلغ عیدی کارگران، مطابق با دستمزد نود روز کار، کارگر باشد.
در صورت عدم پرداخت عیدی توسط کارفرما چه می‌توان کرد ؟
در چنین شرایطی برای دریافت حق قانونی خود و عیدی سالانه می‌توانند. به شورای حل اختلاف و یا به اداره کار مراجعه نمایند. و سپس عیدی خود را در این مراجع مطالبه نمایند.