دستگاه تناسلی زنان(آو)

دستگاه تناسلی زنان از چند اندام مختلف تشکیل شده است و وظایف مهمی برعهده دارد. به طور کلی دستگاه تناسلی در هر دو جنس از اهمیت بالایی برخوردار است و شناخت آن از شروط اصلی سلامت و بهداشت جنسی است. کارکرد صحیح این دستگاه سلامت جنسی و حتی روانی افراد را تضمین می کند.

دستگاه تناسلی زنان

دستگاه تناسلی زنان از دو بخش خارجی و داخلی تشکیل شده است که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت. شناخت بیشتر دستگاه تناسلی توسط زنان به آنها در درک بیشتر شرایط کمک خواهد کرد و دانش جنسی آنهارا بالا خواهد برد. کارایی این دستگاه نیز به عوامل و دستگاه های دیگر بدن وابسته است و آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از وظایف این دستگاه می توان به بارداری و زایمان، قاعدگی و رابطه جنسی اشاره کرد.

اناتومی دستگاه تناسلی زنان

همانطور که گفته شد این اندام از دو بخش خارجی و داخلی تشکیل شده است. اما به دلیل موقعیت قرارگیری این اندام، به راحتی قادر به مشاهده ی بخش خارجی این دستگاه نخواهیم بود.

بخش داخلی

بخشی از این دستگاه که درداخل بدن قرار گرفته است شامل دهانه رحم، رحم، واژن، تخمدان ها و لوله فالوپ است.

رحم

رحم اندامی گلابی شکل است که به صورت مورب در داخل شکم قرار گرفته است و جنین 9 ماه در آن مراقبت و تغذیه می شود.

دهانه رحم

این بخش همانطور که از نامش مشخص است؛ پایین ترین بخش رحم است. خون قاعدگی از آن خارج می شود و اسپرم از طریق آن وارد رحم می شود. در زایمان طبیعی نیز کودک از این قسمت متولد می شود.

واژن

واژن در واقع مجرا یا کانالی است که دهانه رحم را به بخش بیرونی وصل می کند. واژن مخاطی ترشح می کند که وظیفه پاکسازی دستگاه تناسلی را به عهده دارد و دخول را آسان تر می سازد. حالت ارتجاعی دارد در فرایند زایمان نیز موثر است.

تخمدان ها و لوله فالوپ

تخمدان ها دو عضو بیضی شکل هستند که با لوله فالوپ به رحم متصل می شوند و وظیفه آزادسازی تخمک ها و برخی از هورمون ها به عهده آنهاست. لقاح معمولا در لوله های فالوپ صورت می گیرد و تخمک باور شده به وسیله مژک ها و بافت درون لوله های فالوپ به سمت رحم می رود.

بخش خارجی

بخش خارجی و قابل لمس این دستگاه شامل لابیای ماژور، لابیای مینور، کلیتوریس، هایمن یا بکارت و دهانه مجرای ادرار می شود. شناخت و کشف بخش خارجی توسط زنان بسیار مهم است. چرا که نشانه های برخی از اختلالات در دستگاه تناسلی، ابتدا در بخش خارجی بروز می کند.

لابیای ماژور

این قسمت همان لبه های بزرگی است که ازمان بلوغ موهای زائد روی آن شروع به رشد می کنند و غددی برای ترشح عرق و چربی دارد.

لابیای مینور

بعد از لابیای ماژور دو لبه ی دیگر اطراف دهانه واژن را احاطه کرده اند که در زنان مختلف، شکل های متفاوتی دارند. این بخش پایین مجرای ادرار نیز قرار دارد و از پوست نازکی برخوردار است. امروزه بسیاری از زنان برای شکل ظاهری این ناحیه دست به عمل های جراحی زیبایی می زنند.

کلیتوریس

کلیتوریس در بالای لابیای مینور قرار دارد و یکی از نقاط تحریکی زنان محسوب می شود. بسیار بافت حساسی دارد و معادل الت تناسلی مردان است.

پرده بکارت

هایمن یا پرده بکارت پوششی ارتجاعی است که در جلوی دهانه رحم قرار دارد. به دلیل خروج خون قاعدگی از این بخش پرده بکارت نمی تواند کاملا بسته باشد؛ لذا اگر زنی به طور مادرزادی این اختلال را داشته باشد باید قبل از سن بلوغ به ترمیم آن با عمل جراحی اقدام کند. پس اصطلاح بکارت جنبه علمی دارد.

مجرای خروج ادرار

مجرای خروج ادرار، منفذی بین کلیتوریس و لابیای مینور است که ادرار از آن دفع می شود. به دلیل وجود این مجرا در این ناحیه بهتر است به رعایت بهداشت بخش خارجی توجه کنید. مقعد نیز در نزدیکی بخش خارجی قرار دارد که در مواردی عامل عفونت های واژینال است.

دستگاه تناسلی زنان چگونه عمل می کند؟

همانطور که پیش تر اشاره شد با همکاری بخش داخلی و خارجی این اندام، رابطه جنسی انجام می گیرد و در صورت وجود اسپرم در روزهای تخمک گذاری، تخمک آزاد شده از تخمدان بارور می شود و در دیواره رحم لانه گزینی می کند. و اگر بارداری رخ ندهد دیواره ی رحم فرو می ریزد و قاعدگی هر ماه رخ می دهد. در یائسگی نیز، تخمک گذاری به دلایل مختلفی متوقف می شود و حتی در مواردی فرد رحم را از بدن خارج می کند. تولید هورمون و سلول های جنسی نیز از دیگر وظایف دستگاه تناسلی زنان است.

بیماری های رایج دستگاه تناسلی زنان

در مردان تولید سلول های جنسی نر از زمان بلوغ آغاز می شود؛ اما در زنان، تخمک ها از زمان تولد در بدن بوده اند و تا سن بلوغ که فرد قدرت بارداری پیدا می کند در معرض تعششات و بیماری های مختلف قرار گرفته اند. همین عامل احتمال بروز بیماری های زنانه را در آنها افزایش می دهد.

سندروم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان

این اختلال زمانی روی می دهد که تخمدان ها و غدد آدرنال بیش از هورمون های مردانه تولید می کنند که با دارو قابل کنترل است. در این اختلال موهای زائد روی پوست فرد رشد می کند و کیست های کوچک در تخمدان به وجود می آید.

سرطان های زنانه

ایجاد توده های سرطانی در رحم و تخمدان ها یکی از سرطان های شایع میان زنان است که علت دقیق آن مشخص نیست اما ژنتیک نقش مهمی در آن ایفا می کند.

اندومتریوز و دیسپارونیا

رشد سلول های آستر در رحم و اطراف آن باعث بروز دردهایی در ناحیه شکم یا دخول دردناک می شود. یکی دیگر از علل دخول دردناک، دیسپارونیا یا واژینسموس است که می تواند ریشه فیزیکی داشته باشد.

عفونت های واژینال

یکی از رایج ترین بیماری های قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنان که بخش داخلی را نیز تخت تاثیر قرار می دهد؛ عفونت های واژینال است که به دلایل مختلفی مثل عدم بهداشت در دوران قاعدگی رخ می دهد و با مصرف دارو کاملا قابل درمان است.

بهداشت دستگاه تناسلی زنان

بهداشت ناحیه تناسلی در زنان بسیار حائز اهمیت است چرا که زندگی جنسی آنان را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. رعایت بهداشت در زمان قاعدگی مثل تعویض به موقع پد بهداشتی، تامپون یا کاپ قاعدگی و استفاده از شوینده های مناسب از نکات مهم این دوران است. استفاده از لوبریکانت هایی که بر پایه آب هستند، ضدعفونی کردن ابزارهای جنسی و برقراری رابطه جنسی در محیط بهداشتی نیز موثر هستند. مراجعه دوره ای به متخصص زنان و انجام تست ها و آزمایشهای مربوطه نیز به بهبود عملکرد تناسلی،کمک خواهد کرد. محیط مربوط بستر رشد قارچ ها وعفونت های مختلف را فراهم می کند به همین دلیل لباس زیررا مرتب عوض کنید ودوش بگیرید. با اصلاح به موقع موهای زائد خود از بروز این عفونت ها جلوگیری کنید.

سخن پایانی

به دلیل حساسیت بیشتر این اندام در زنان، بیماری های بیشتری آنهارا تهدید می کند. اختلال در دستگاه تناسلی علاوه بر تاثیر بر زندگی جنسی سلامت باروری آنان را نیز تحت الشعاع قرار خواهد داد. زنان به دلیل احساس شرم و عدم اطلاعات کافی معمولا بیشتر در معرض بیماری های مختلف هستند. پیشنهاد می شود حتما نشانه ها را جدی بگیرید و درمان را پشت گوش نیدازید.

برای دریافت مشاوره در زمینه جنسی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره  02191002360 تماس بگیرید