آیا شما تاکنون به احداث یک کارخانه فکر کرده‌اید؟ احداث یک کارخانه مقدمات و شرایطی دارد. صاحب ایده برای احداث کارخانه پیش از هر چیز باید با شرایط و قوانین راه‌اندازی یک کارخانه آشنا شود. اگر شما یک کارآفرین هستید و قصد دارید کارخانه خود را برای تولید محصولاتتان راه‌اندازی کنید در ادامه این مطلب با ما همراه باشید. در این مقاله سعی داریم نحوه راه‌اندازی و شرایط احداث یک کارخانه را معرفی کنیم.
احداث کارخانه؛ یک عمل تجاری
احداث و تأسیس هر نوع کارخانه درواقع یک عمل تجاری به‌حساب می‌آید. البته مواردی که شخص تاجر برای رفع نیازهای شخصی خود کارخانه تأسیس کند. استثنائاً عمل تجاری محسوب نمی‌شود. هرچند در عادت و عرف جامعه کارخانه که در آن از ماشین‌آلات صنعتی استفاده شود. و چه عملیات تجاری و تولیدی در آن بدون ابزارآلات ماشینی انجام گیرد. به عنوان مصارف شخصی در نظر گرفته نمی‌شود. بلکه منظور از تأسیس یک کارخانه تبدیل یا تغییر یک جنس به جنسی دیگر می‌باشد. که در این تبدیل و تغییر برای صاحب کارخانه یا تاجر سود و منفعت وجود دارد.
شرایط احداث کارخانه چیست ؟
احداث یک کارخانه به مقدماتی نیاز دارد. اگر شما به عنوان یک کارآفرین قصد راه‌اندازی کارخانه خود را دارید باید این مقدمات را به ترتیب پیش ببرید. تا کارخانه شما به صورت قانونی راه‌اندازی شود. البته برخی از افراد بعد از آنکه کارخانه خود را تأسیس کردند. به عبارتی هم‌زمان با شروع کار کارخانه، به رسیدگی مقدمات تأسیس کارخانه و مراحل قانونی آن، اقدام می‌کنند.
گام اول برای احداث یک کارخانه به صورت قانونی طبیعتاً دریافت مجوزهای قانونی برای احداث می‌باشد. به عبارتی کارآفرینان برای راه‌اندازی کارخانه خود باید از سازمان‌های ذی‌ربط اجازه تأسیس و احداث آن کارخانه را دریافت کنند.
گام اول؛ جواز تأسیس
احداث یک کارخانه آن‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم. یک عمل و امر تجاری محسوب می‌شود. برخلاف برخی از اعمال تجاری که برای راه‌اندازی آن‌ها به مجوز خاصی احتیاج نیست. احداث کارخانه به عنوان یک عمل تجاری نیازمند کسب مجوزهای قانونی است.
همان‌طور که گفتیم اگر کارآفرین قصد داشته باشد کارخانه تولیدی خود را به صورت قانونی احداث نمایند. در گام اول باید جوازهای قانونی را جهت تأسیس کارخانه از سازمان‌های ذی‌ربط دریافت نماید.
کارآفرینان و اشخاصی که قصد راه‌اندازی کارخانه تولیدی خود را دارند باید اقدام کسب سه مجوز نمایند. این مجوزهای مهم برای احداث کارخانه شامل اول؛ موافقت‌نامه اصولی از وزارت صنایع، دوم؛ پروانه احداث و سوم؛ پروانه بهره‌برداری می‌شود.
مراحل احداث کارخانه
حال که با مجوزهای لازم برای احداث کارخانه آشنا شدید. نوبت به آن می‌رسد که مدارک و شرایط مورد نیاز و قانونی را برای تأسیس کارخانه تولیدی خود مهیا نمایید. مراحل و آماده‌سازی مدارک لازم جهت احداث کارخانه به شرح زیر است.
شما ابتدا باید محصولی را که قصد تولید آن را در کارخانه دارید معین کنید. پس از آنکه محصول مورد نظر معین شد یک طرح توجیهی آماده سازید. تا بر اساس آن طرح هر آنچه که به تولید محصول شما مربوط است جهت برآورد هزینه‌ها و سایر امور مشخص شود.
مرحله بعدی در آماده‌سازی شرایط جهت احداث کارخانه، این است که تأمین مالی خود را مشخص کنید. و پس‌ازآن جهت دریافت جوازهای لازم برای احداث کارخانه؛ یعنی جوازهای تأسیس به وزارت صنایع و معادن مراجعه نمایید.
سپس که مورد نیاز خود را آماده سازید. مدارک لازم برای دریافت جواز تأسیس توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. بعدازآن در مراحل پایانی شما باید مکان مورد نظر خود را جهت احداث کارخانه در آن محل مشخص کنید. دستگاه‌های مورد نیاز کارخانه را تهیه نمایید. و درنهایت سیستم‌های اداری، فروش و سایر سیستم‌ها راه‌اندازی نمایید.
لازم به ذکر کرد موارد و مراحلی که تاکنون یاد شد به‌جز مدارک لازم برای اشخاص حقیقی و حقوقی، در سایر مراحل تفاوتی میان اشخاص حقیقی و حقوقی وجود ندارد.
مدارک احداث کارخانه
در مطالب بالا گفتیم که مدارک لازم برای اخذ جواز تأسیس کارخانه، توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با هم متفاوت است. مدارک لازم برای اشخاص حقیقی و شخصی شامل کپی کارت ملی و شناسنامه، تکمیل پرسشنامه جهت اخذ جواز تأسیس و ارائه طرح توجیهی می‌باشد. اما مدارک لازم برای اشخاص حقوقی یا شرکت‌ها شامل کپی از آگهی تأسیس شرکت و روزنامه رسمی تأسیس شرکت، کپی از آگهی آخرین تغییرات شرکت. کپی از مدارک شناسایی مدیرعامل شرکت، کپی از اظهارنامه شرکت یا شرکت‌نامه، سربرگ شرکت، مهر شرکت و درنهایت تکمیل پرسشنامه جهت دریافت جواز تأسیس و ارائه طرح توجیهی می‌شود.
آیا احداث کارخانه بدون مجوز امکان‌پذیر است ؟
احداث کارخانه بدون مجوز نیز امکان‌پذیر است. البته نه به این منظور که هرگز مدارک مجوزها دریافت نگردد. بلکه یعنی مانند بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک پس از احداث کارخانه و هم‌زمان با راه‌اندازی خط تولید، و به‌تدریج آماده‌سازی مدارک لازم و دریافت مجوزها انجام می‌شود. نکته مهمی که برای احداث یک کارخانه باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد. این است که شما به عنوان کارآفرین محصول مورد نظر خود را برای تولید انتخاب کنید. و سپس دستگاه‌ها و ابزارآلات مربوطه را مهیا و خط تولید کارخانه خود را راه‌اندازی کنید.
در جامعه بسیاری از افراد را می‌بینیم که به عنوان تولیدکنندگان خانگی در محیط خانگی، خط تولید راه‌اندازی کردند. و در منزل خود اقدام به تولید محصولات مورد نظر خود می‌نمایند. ممکن است افراد زیادی را ببینید که برای آغاز کار تولیدی خود از کارخانه‌های خانگی شروع کرده باشند. همین‌طور بسیاری از تولیدکنندگان آغاز فعالیت خود را در مکان‌های کوچک با حجم کم تولید شروع کردند. بنابراین می‌توانید بدون دریافت مجوز ابتدا کارخانه خود را هرچند کوچک احداث کنید. و بعد برای توسعه کار خود به‌تدریج شروع به آماده‌سازی مدارک و دریافت مجوزهای لازم نمایید.
وام احداث کارخانه
افرادی که قصد راه‌اندازی کارخانه را دارند. ممکن است با چالش کمبود نقدینگی روبرو شوند. کمبود پول و سرمایه بسیاری از کارآفرینان را از احداث کارخانه و ادامه راه ناامید می‌کند. اما چه نوع وام و تسهیلات وجود دارد که به کارآفرینان جهت راه‌اندازی کارخانه‌هایشان تعلق می‌گیرد.
وام راه‌اندازی کارخانه در آغاز فعالیت یک کارخانه و برای اینکه بخشی از سرمایه احداث کارخانه تأمین گردد به کارآفرینان پرداخت می‌شود. مثلاً این وام برای خرید ابزارآلات و ماشین‌آلات جهت راه‌اندازی خط تولید یا ساختمان کارخانه پرداخت می‌شود.
وام سرمایه در گردش به کارخانه‌هایی که برای خرید مواد اولیه خود جهت تولید محصولاتشان. با کاهش سرمایه در گردش مواجه می‌شوند. به کارآفرینان و صاحبان کارخانه تعلق می‌گیرد.
وام توسعه کارخانه برای زمانی است که شما به عنوان کارآفرین قصد دارید کارخانه خود را ارتقا یا توسعه دهید. این وام نیز به کارآفرین کمک می‌کند تا ماشین‌آلات پیشرفته‌تر خریداری کند یا خط تولید خود را توسعه دهد.
سوالات متداول
مجوزهای لازم برای احداث کارخانه چیست ؟
مجوزهای مهم برای احداث کارخانه شامل اول؛ موافقت‌نامه اصولی از وزارت صنایع، دوم؛ پروانه احداث و سوم؛ پروانه بهره‌برداری می‌شود.
آیا بدون دریافت مجوز می‌توانیم کارخانه احداث کنیم ؟
بله؛ بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک پس از احداث کارخانه و هم‌زمان با راه‌اندازی خط تولید، و به‌تدریج آماده‌سازی مدارک لازم و دریافت مجوزها انجام می‌شود.