اختلال تیک به حرکات غیر ارادی و سریع ماهیچه های بدن گفته می‌شود. این اختلال در هر سنی بروز پیدا می‌کند اما در کودکان شایع تر است. برای کودکان از سن 5 سالگی بروز می‌یابد. تیک ها اگر تا 6 ماه رفع شود موردی ندارد. اما تیک هایی که تا 12 ماه ادامه دارند به تیک های مزمن شناخته می‌شوند. این تیک های مزمن بیشتر بین سنین 6 تا 12 سالگی مشاهده می‌شود.
اختلال تیک انواع مختلفی دارد. این انواع در دسته های تیک مزمن، ساده، پیچیده، توره، حرکتی، صوتی و … قرار می‌گیرد. افرادی که دارای اختلال تیک هستند، از خود نشانه هایی را بروز می‌دهند. این نشانه ها در افراد با سن کم بیشتر مشاهده می‌شود. برای درمان نیز از روش های روان درمانی مانند درمان شناختی رفتاری و در موارد خیلی شدید از دارو درمانی استفاده میکنند. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید.
اختلال تیک
اختلال تیک به حرکت انقباض غیر ارادی است. این حرکت را احتمالا همه افراد بالای پلک خود تجربه کرده اند. اما تیک ها در هر نقطه ای از بدن می‌تواند بروز پیدا کند. مثلا برخی افراد هستند که به طور غیر ارادی شانه های خود را به بالا حرکت می‌دهند. یا عده ای گردنشان را تکان می‌دهند. حتی برخی از خود به صورت غیر ارادی صداهای خاص در می‌آورند.
اختلال تیک در صورتی شدید می‌شود که فرد استرس داشته باشد. اکثر کودکان اختلال تیک را در عرض 6 ماه تمام میکنند. اما اگر این اختلال بیش از 12 ماه ادامه داشته باشد، تیک مزمن نامیده می‌شود. در تیک های مزمن انقباض ماهیچه ها بسیار شدید و بیش از حد است. حتی به صورت پایدار می‌مانند.
اختلال تیک خیلی جدی نیست و با کمک درمان از بین می‌رود. حتی برای این اختلال دارویی نیز وجود ندارد. تجویز دارو در صورتی انجام می‌شود که علائم کاهش پیدا کند.
انواع اختلال تیک
اختلال تیک انواع مختلفی دارد. این انواع به چند دسته تقسیم می‌شوند. هر نوع تیک به دو دسته ساده و مرکب تقسیم می‌شود. که در این بخش مقاله راجع به آن توضیح داده ایم.
⭕ تیک حرکتی
یکی از انواع اختلال تیک، تیک عصبی است. این تیک همراه با رفتار است. مثلا فرد چشم هایش را تنگ می‌کند، شکلک در می‌آورد و پلک می‌زند. تکان سر و بالا انداختن شانه نیز در دسته این تیک قرار می‌گیرد. تیک حرکتی مرکب آهسته تر از تیک حرکتی ساده است. در انواع مرکب تیک حرکتی می‌توان به پرش، لمس و … اشاره کرد.
⭕ تیک صوتی
تیک صوتی یکی از انواع اختلال تیک است. تیک هایی که همراه با صدا باشد در این دسته قرار می‌گیرند. از نمونه های این تیک می‌توان به سرفه کردن، صاف کردن گلو و آروغ عصبی می‌توان اشاره کرد. از نمونه مرکب این تیک می‌توان به تکرار کلمات، پژواک گویی، ناسزا گفتن و … اشاره کرد.
⭕ تیک توره
تیک توره نوع دیگر اختلال تیک است. که تیک حرکتی و ساده را همزمان باهم دارد. علائم این تیک معمولا بیشتر از یک سال نمایان می‌شود. اما از نظر شدت بسیار متفاوت است. اما خبر خوش این است که با گذشت زمان و افزایش سن، شدت این نشانه ها تغییر می‌کند.
⭕ تیک گذرا
از دیگر انواع اختلال تیک، تیک گذرا است. در این نوع تیک، نشانه ها بیش از یکسال طول نخواهد کشید. بر اساس بررسی ها، حدود 10 درصد از کودکان در دوران ابتدایی و قبل از 18 سالگی این تیک را تجربه میکنند. که مدت زمان یک ماهه دارد.
⭕ تیک مزمن
تیک مزمن در اختلال تیک، بیش از 12 ماه طول می‌کشد. و حدود 1 درصد از کودکان را به خود درگیر می‌کند. تشخیص این اختلال در سنین پایین تر، راحت تر و موثر تر است.
⭕ تیک ساده
از دیگر انواع اختلال تیک، تیک ساده است. در این اختلال تنها چند قسمت از بدن درگیر می‌شود. که رایج ترین مدل تیک ساده، پریدن پلک است.
⭕ تیک پیچیده
در انواع اختلال تیک، می‌توان به تیک پیچیده نیز اشاره کرد. در اختلال تیک پیچیده، چندین قسمت بدن درگیر می‌شود. حتی با دقت می‌توانید به الگوی حرکتی این تیک نیز پی برد. مثلا یک فرد سر خود را تکان می‌دهد، سپس شانه هایش را بالا می‌اندازد.
نشانه های اختلال تیک
افرادی که به اختلال تیک مبتلا هستند، از خود نشانه هایی بروز می‌دهند. این نشانه ها نظر اطرافیان را به خود جلب می‌کند. در این بخش مقاله راجع به نشانه های اختلال تیک صحبت کرده ایم.
✅ شکلک مختلف در صورت و چهره
✅ تکانه عضلات دست و پا
✅بالا انداختن ابرو
✅ تکان دادن گردن
✅ لرزش پلک چشم
✅چشمک زدن
✅ صاف کردن مداوم گلو
علل اختلال تیک
علل اختلال تیک معمولا به مشکلات سیستم های مغزی مربوط است. که بیشتر به صورت ارثی است. این اختلال حتی می‌تواند به دلایل فشارهای عصبی و روانشناختی اجتماع باشد. اگر کودک به اختلال تیک مزمن دچار بود، حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
استرس ها و فشارهای روانی می‌تواند باعث تشدید اختلال تیک کودک شود. والدین و اطرافیان باید از این موضوع آگاه باشند که اختلال تیک به صورت کاملا ناخودآگاه بروز می‌یابد. به جای دعوا کردن کودک، حتما از روانشناس کمک بگیرید. در ادامه راجع به علل بروز این عارضه اشاره کرده ایم.
🔸 عفونت ها
🔸 نقص توجه یا بیش فعالی
🔸اختلال وسواس فکری-عملی
🔸 آسیب های وارد شده به سر
🔸مصرف کوکائین و آمفتامین
🔸 سکته
🔸 عمل های جراحی
تشخیص افتراقی اختلال تیک
برای تشخیص اختلال تیک، پزشکان و روانشناسان باید علائمی را بررسی کنند که باعث تشخیص این اختلال شود. حتی برای تشخیص احتمالا از آزمایش خون و تصویربرداری نیز کمک می‌گیرند. اما مهم ترین فاکتورها در تشخیص اختلال تیک را اشاره کرده ایم.
✔ نوع اختلال (حرکتی یا صوتی)
✔شدت علائم
✔ مدت زمان آن
✔ سن شروع اختلال
درمان اختلال تیک
اختلال تیک اگر به صورت خفیف باشد، با مشکلات بزرگ روبرو نیست. حتی با گذر زمان این اختلال کم رنگ می‌شود. اما در صورتی که اختلال تیک به شیوه مزمن باشد، باید حتما به روانشناس مراجعه کنید. درمان اختلال تیک به شیوه زیر است.
🟠 درمان شناختی رفتاری
برای درمان اختلال تیک، حتما از روش درمان شناختی رفتاری استفاده می‌شود. در این روش درمانی، درمانگر به درمانجو کمک می‌کند که با کمک مهارت ها بتواند احساسات، رفتار و افکار خود را کنترل کند. در این شرایط مشکلات استرس زا که عامل بروز تیک هستند، با مدریت بهتر، بروز نمی‌یابند.
🟡 پیشگیری از پاسخ و مواجهه
در این روش درمانی اختلال تیک، درمانگر سعی دارد تا بیمار به تدریج با عامل محرک زا روبرو شود. اما آنها را کنترل کند. این درمان با هدف پیشگیری از تیک صورت می‌گیرد.
🟢 تغییر رفتار
یکی از روش های درمانی برای اختلال تیک، تغییر رفتار است. در این روش درمانی اگر مراجعه کنند تیک داشته باشد که صدای سرفه در بیاورد. از او خواسته می‌شود تا به جای سرفه، حرکت دیگری داشته باشد. در واقع رفتار خود را تغییر دهد.
🔴 دارو درمانی
آخرین درمان کمک کننده برای اختلال تیک، دارو درمانی است. در این روش درمانی برای کاهش استرس و شدت تیک مزمن، از دارو درمانی استفاده میکنند. دارو فقط باعث کاهش نشانه ها می‌شود. و برای درمان همراه با روان درمانی موثر است.
کلام آخر
تقریبا همه ما در دوران کودکی یا بزرگسالی اختلال تیک را تجربه کرده ایم. اما برای عده ای از افراد تیک ها دائمی بوده و باعث ناپسند دیده شدن می‌شود. بنابراین برای درمان از روانشناس کمک بگیرید. تیک های مزمن تا زمانی که تحت درمان قرار نگیرند، از شدن علائمشان کاسته نخواهد شد.
مرکز مشاوره آواژه به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال تیک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.