برخورد با کودک لجباز والدین را با مشکلاتی روبرو می‌کند. زیرا این کودکان به راحتی حاضر به پذیرفتن شرایط دیگران نیستند. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از پدر و مادرها در جستجوی روش‌هایی اصولی و ثمربخش برای تربیت فرزندان لجباز خود باشند. راهکارهایی اصولی ازجمله مذاکره، حق انتخاب، همکاری و… برای تربیت این کودکان وجود دارد که در ادامه توضیح داده‌خواهند‌شد. بااین‌حال درصورتی‌که شدت رفتارهای کودک به حدی است که از کنترل والدین خارج‌شده، بهتر است با متخصصان در حوزه مشاوره و روان‌شناسی کودک مشورت شود. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
برخورد با کودک لجباز
برخورد با کودک لجباز کار آسانی نیست. کودکان در سنین خاصی در برهه ای از زمان شروع به لجبازی می‌کنند. لجبازی در غذا خوردن، لجبازی در لباس عوض کردن، لجبازی در انجام تکالیف درسی و دعواهای قبل از خواب در دسته لجبازی های همیشگی کودکان قرار می‌گیرد. برای نحوه برخورد با کودک لجباز باید سعی کنید تا او را درک کنید، حرف هایش را بشنوید و محیط مناسبی در خانه برای آنها فراهم کنید. در ادامه در رابطه با خصوصیات کودک لجباز توضیح داده ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه لجبازی کودک 3 ساله کلیک کنید.
فرق بین برخورد با کودک لجباز و مصمم
در ابتدا باید مشخص کرد که پافشاری‌های کودک ناشی از مصمم بودن او است یا لجبازی. برای این کار می‌توان از کمک‌های مشاورین استفاده کرد و احتمال ابتلای کودک به اختلال نافرمانی مقابله‌ای را بررسی کرد. ویژگی‌هایی مثل مصمم بودن و سرسختی در کودکان به آنها برای رسیدن به موفقیت بسیار کمک می‌کند. بنابراین نباید با این ویژگی‌های مثبت به عنوان لجبازی و رفتاری اشتباه برخورد کرد. در برخورد با کودک لجباز باید فرق لجبازی و مصمم بودن را مشخص کرد.
برای مثال، کسانی که برای موفق شدن در کاری از خود سرسختی و استقامت نشان می‌دهند، لجباز به‌حساب نمی‌آیند. معمولاً سرسختی بااراده قوی و قاطع بودن در یک مسیر همراه است و نشان می‌دهد که فرد دشواری‌های راه را می‌داند و در مقابل آنها ایستادگی می‌کند. در مقابل لجبازی از روی خامی و نداشتن آگاهی است. کودکان لجباز صرفاً به ستیزه‌جویی و پافشاری‌های بی‌جا می‌پردازد و این کار را از سر خودخواهی و خودمحوری انجام می‌دهند.
آشنایی با خصوصیات کودک لجباز
قبل از برخورد با کودک لجباز باید ابتدا با خصوصیات و علت رفتارهای لجبازانه آنها آشنا بشوید. ازجمله اصلی‌ترین مشخصه‌های این کودکان به شرح زیر است. پیشنهاد می‌شود حتما مقاله آموزش پدر و مادر را نیز بخوانید.
- تمایل به داشتن استقلال در این افراد بیشتر از همسالان خود است.
- این کودکان علاقه به مستقل بودن را با تندخویی و به‌صورت افراطی از خود نشان می‌دهند.
- نیاز زیادی به موردتوجه قرار گرفتن از جانب دیگران دارند.
- کج‌خلق و دمدمی‌مزاج هستند.
- ترجیح می‌دهند کارها را به روش خود انجام دهند و توصیه دیگران چندان اهمیت نمی‌دهند.
- نگاه بالا به پایین و رفتار رئیس مآبانه دارند.
- کارها را بر اساس سرعت دلخواه خودشان پیش می‌برند.
- در برابر رفتارهای مورد پسند خود وظیفه شناس می‌شوند.
- بسیار در جستجوی جلب توجه هستند.
نحوه برخورد با کودکان لجباز
برای برخورد با کودک لجباز همه چیز را نمی‌توانید به اجبار و زور از کودک بخواهید. متقاعد کردن کودک لجبازی که به حرف والدین گوش نمی‌دهد نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد. در ادامه در رابطه با نحوه برخورد با کودک لجباز راهکارهایی را ارائه داده‌ایم.
1. حفظ آرامش در مقابل کودک لجباز
مهم‌ترین نکته در برخورد با کودک لجباز حفظ آرامش و خونسردی است. درصورتی‌که مهارت کنترل خشم نداشته باشید، یک گفتگوی ساده را با راحتی تبدیل به دعوایی شدید خواهید کرد. باید به یاد داشته باشید که شما یک والد بالغ هستید و فرزندتان یک کودک نابالغ است؛ بنابراین انتظار می‌رود شما بتوانید کنترل اوضاع را به دست بگیرید. در برخورد با کودک لجباز تلاش کنید. با صبر و حوصله سخن گفته و به نتایج معقولانه‌ای برسید. حفظ آرامش روانی و استفاده از منطق در گفتگو باعث می‌شود فرزند شما نیز به‌تدریج دست از لجبازی بردارد و از شما تقلید کند.
2. شنونده حرف های کودک باشید
دومین نکته برای برخورد با کودک لجباز، شنیدن حرف های کودک است. در هر تعاملی لازم است هر دو طرف به سخنان یکدیگر گوش دهند. این گوش دادن باید فعال و همراه با واکنش‌های به‌موقع باشد تا تأثیر خود را در ارتباط‌ها بگذارد. درصورتی‌که کودک احساس کند شما بی‌توجه به حرف‌های او هستید، حالت دفاعی به خود گرفته و همین رفتار را نیز با شما خواهد داشت. در این زمان است که بازهم واکنش‌های لجبازانه او رخ خواهند داد. بنابراین لازم است ابتدا هردو طرف مهارت‌های گوش دادن فعال را در خود پرورش دهند.
3. با کودک خود صمیمی باشید
هر کودکی به طور ذاتی عشق و محبتی از والدینش در قلبش حس می‌کند. حال تصور کنید که دوست او نیز باشید، مسلما اینگونه تاثیر بیشتری از شما خواهد گرفت. او ذاتا به دنبال این دوستی و صمیمیت نیز خواهد بود بنابراین یکی از راه های برخورد با کودک لجباز برقراری یک رابطه صمیمانه و دوستانه با اوست. برای این که مانند یک دوست از او بخواهید لجبازی اش را کنار بگذارد، در این مواقع در کنار او بنشید (نه در مقابل اش) و با کلامی مهربانه و آرام با ون در مورد تصمیم و کارش صحبت کنید. توجه داشته باشید صمیمیت با کودکان نیاز به صرف انرژی و وقت دارد و به عنوان پدر و مادر بهتر است برای داشتن این نوع صمیمیت انرژی بگذارید.
4. به فرزندتان حق انتخاب بدهید
در نحوه برخورد با کودک لجباز باید به او حق دهید. شاید فکر کنید کودکان نمی‌توانند به مانند بزرگسالان فکر کنند و از موقعیت تحلیل منطقی داشته باشند. در حالی که بسیاری از کارکردهای شناختی ما از دوران کودکی وجود داشته است. یکی از خواسته‌های اساسی هر کدام از ما داشتن حق انتخاب است. بنابراین کودکان نیز به طور ذاتی از امر و نهی بیزارند و تمایل به انجام کارهایی دارند که خودشان آنها را انتخاب کرده‌اند (هر چند که انتخاب‌هایشان ممکن است درست نباشد). پس وقتی به کودکتان می‌گویید ” باید ساعت 10 در رختخوابت خواب باشی”، لجبازی و مخالفت او را برانگیخته‌اید.
بنابراین جملات خود را به نحوی بیان کنید که حق انتخاب را به کودک بدهید. برای مثال به جای جمله بالا بگویید “همه بچه‌های همسن تو میدونن که باید ساعت 10 بخوابن تا سالم باشن، برای اینکه بخوابی می‌خوای چه قصه‌ای برات بخونم؟” و یا یکی دیگر از راه های موثر در برخورد با کودک لجباز مشخص کردن یک بازه زمانی برای انجام کاری است. می‌توانید به او مسئولیتی را واگذار کنید و برای انجامش زمان بدهید. برای مثال به او بگویید “دو ساعت دیگه نهار حاضر میشه تا اون موقع لباس هایت را از روی زمین جمع کن”.
5. همکاری کردن راهی موثر در برخورد با کودک لجباز
در برخورد با کودک لجباز، با او همکاری کنید. برای اینکه کودک را به انجام کاری تشویق کنید، می‌توانید خودتان هم در انجامش، او را همراهی کنید. برای مثال اگر کودک علاقه‌ای به جمع‌کردن وسایلش ندارد، اول خودتان شروع به جمع‌کردن کنید و یک بازی سرگرم‌کننده برایش مهیا کنید. می‌توانید به او بگویید کسی که زودتر جمع کند برنده است. این همکاری کردن و بازی کردن با کودک کمک می‌کند تا لجبازی او را تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
6. با کودک لجباز خود گفتگو کنید
اگر فرزندی لجباز دارید، مسلما او علتی در پس این رفتار او وجود دارد که فهمیدن آن به شما کمک می‌کند تا این مساله را راحت‌تر حل کنید. صحبت کردن با کودک ساده‌ترین کاری است که می‌توانید برای فهمیدن علت لجبازی او بکنید. استفاده از مذاکره و گفتگو در برخورد با کودک لجباز به او نشان می‌دهد که شما برای او ارزش قائل هستید. برای مثال اگر کودک شما دائم برای خوردن شکلات لجبازی می‌کند، به جای اینکه به او فقط جواب نه بدهید و یا با داد و بیداد او را منع کنید، با او در این باره گفتگو کنید. و علت مخالفت تان را بیان کنید سپس از او علت لجبازی و نپذیرفتن حرف‌یتان را بپرسید. این گونه او بجای لجبازی مجبور به تفکر و دادن پاسخ‌هایی منطقی می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بهانه گیری کودک در سنین مختلف کلیک کنید.
7. جو خانه را آرام نگه دارید
معمولا در خانواده‌هایی که پدر و مادر به هم احترام نمی‌گذارند و یا دائم در حال بحث هستند، کودکان آنها نیز دچار تنش و اضطراب هستند. این دست کودکان ناراحتی خود را با رفتارهای لجبازانه و مخالفت با خواسته‌های پدر و مادر نشان می‌دهند. اغلب این رفتارها را هم کودک از پدر و مادرش به هنگام بحث‌ها یاد گرفته است. بنابراین نبود آرامش در خانه تاثیر منفی زیادی روی رفتار فرزندتان دارد که باید قبل از برخورد با کودک لجباز تان آن را بیش از هر چیز مد نظر قرار بدهید.
8. شخصیت کودک را زیر سوال نبرید
در برخورد با کودک لجباز شخصیت کودک را زیر سوال نبرید. متاسفانه گاه پدر و مادرهایی را می‌بینیم که یک رفتار ناشایست فرزندشان را به تمام شخصیت و یا کارهای طی روز او نسبت می‌دهند. این یکی از مخرب‌ترین رفتارهایی است که والدین در مقابل فرزندشان می‌توانند انجام دهند. اگر احساس می‌کنید که فرزند لجباز و حرف نشنویی دارید، تعداد رفتار لجبازانه او را در طول روز بشمارید، اگر بیش از سه بار نبود، پس در حال بزرگ نمایی هستید. پس در این شرایط باید نگرش خود را تغییر دهید و کمی در برابر فرزندتان انعطاف به خرج دهید.
9. رفتار های خوب او را تقویت کنید
اگر می‌خواهید در برخورد با کودک لجباز خود تغییرات را حفظ و پایدار کنید، باید رفتارهای مثبت فرزندتان را نیز تقویت کنید. به یاد داشته باشید که تغییر به یکباره اتفاق نمی‌افتد، پس باید صبور باشید و برای پایدار شدن رفتار خوب کودکتان او را تقویت کنید. پاداش‌ها باید متناسب و به موقع باشند. هر چه تعداد رفتارهای مثبت فرزندتان بیشتر شد بین دادن پاداش‌ها فاصله بیاندازید تا تاثیرشان از بین نرود.
10. به کودک خود احترام بگذارید
برای برخورد با کودک لجباز باید همانطور که انتظار دارید او به خواسته های شما احترام بگذارد، شما نیز به رفتارها و خواسته های او احترام بگذارید. برای داشتن رابطه با احترام دو سویه باید به نکاتی عمل کنید که در ادامه شرح داده ایم.
- افکار و احساسات کودک خود را نادیده نگیرید.
- با کودک خود ابراز هم دردی کنید.
- حرف ها و عملتان را یکی کنید.
- به کودک خود اعتماد کنید و بگذارید از پش کارهایی که دوس دارد بر بیاید.
- قوانینی شرح کنید و از او در رابطه با قوانین نظر بپرسید.
- به جای دستور به کودک به دنبال زمینه های مشترک و همیاری باشید.
11. با کودک به مذاکره بپردازید
گاهی برای برخورد با کودک لجباز باید به مذاکره بپردازید. کودکان لجباز اگر خواسته هایشان عملی نشود حسابی کج خلقی می‌کنند. اگر در جستجوی بد خلقی کودک هستید باید ابتدا علت مخالفتش را پیدا کنید. برای پیدا کردن دلیل لجبازی کودک باید از او بپرسید که آیا ناراحت شده است؟ چیزی می‌خوای؟ چرا ناراحتی و لجبازی می‌کنی؟ با این روش به این موضوع پی خواهید برد که کودک به چه دلیل لجبازی می‌کند. با این روش علاوه بر اینکه از دلیل لجبازی کودک آگاه می‌شوید، به خواسته های کودک نیز احترام خواهید گذاشت. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه چگونگی برخورد با بچه های شیطون کلیک کنید.
12. از زاویه دید کودک به مسائل نگاه کنید
برای درک کودک و برخورد با کودک لجباز باید تمامی قضایا را از دید کودک نگاه کنید. هرچه برای شناخت کودک خود تلاش کنید، راحت تر می‌توانید خواسته های او را عملی کنید. مثلا اگر کودکتان قادر به انجام تکالیف نیست، احتمالا حجم سنگینی از تکالیف را دارد. سعی کنید با کودک صادقانه رفتار کنید و فشار های روانی را از دوش او بردارید.
کلام آخر
برخورد با کودک لجباز باید به شیوه های درست و مناسبی صورت بگیرد. نحوه برخورد اگر مناسب و سازگار با شخصیت کودک نباشد پیامدهای بدی را به همراه خواهد داشت. برای آشنایی با راهکارهای مناسب باید کودک خود را به روانشناس نشان دهید تا بر اساس شخصیت او راهکار مناسب را ارائه دهند. مرکز مشاوره نی نی مایند به صورت تلفنی و حضوری به شما عزیزان خدمات ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه برخورد با کودک لجباز می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.