طرح توجیهی تولید آجر و سفال نسوز پیش از اجرای پروژه به منظور امکان سنجی مالی، فنی، بازار و … طراحی و نوشته می شود و در آن به موضوعات مهمی در اجرای پروژه شامل میزان سرمایه گذاری، سودآوری، تسهیلات اعطایی، نرخ های بازدهی سرمایه و … پرداخته می شود. آجرهای نسوز دارای مقاومت حرارتی بسیار بالایی هستند که جهت استفاده در زمینه هایی که در برابر حرارت و گرمای بسیار قرار دارد، مناسب می باشند. در صورتی که علاقه مند به فعالیت در زمینه تولید آجر و سفال نسوز هستید، برای اطلاع از تمامی جوانب طرح توجیهی آن، تا انتهای این مقاله از سایت کاردوک با ما همراه باشید.
معرفی محصول
از مصالح پر مصرف ساختمانی از گذشته تا به امروز آجر می باشد؛ آجرها نوعی سفالینه هستند که به شکل مکعب مستطیل ساخته می شوند. برای تولید آجرها، خاک رس با آب مخلوط می شود و تبدیل به گل می شود تا برای قالب گیری آماده گردد. در نهایت نیز پس از خشک شدن قالب ها، آن ها در حرارتی بین 900 تا 1100 درجه سانتی گراد اصطلاحا پخت می کنند.
نوع آهکی آجرها، از عمل آوردن خشت ماسه آهکی که از فشردن مخلوط همگن ماسه سیلیسی و آهک در قالب ساخته می شود، تحت بخار و فشار زیاد به وجود می آید.
آجرهای بتنی همانند بلوک های سیمانی تهیه می شوند اما آجرهای رسی غالبا از سیلیکات های آلومینیوم تشکیل و تولید می شوند و آجرهای ماسه آهکی نیز متشکل از سنگدانه های ریز سیلیسی هستند که با استفاده از خمیری از جنس سیلیکات کلسیم به یکدیگر چسبانده شده اند.
آجرها در اشکال مختلفی شامل مکعب مستطیل توپر، سوراخ دار، توخالی و یا قطعات نازک تولید می شوند. از آجرها و سفال های نسوز در ساختن دیوار های باربر، تیغه های جدا کننده، سقف های تیرچه بلوک، طاق ضربی میان تیر آهن ها و نمای خارجی و داخلی ساختمان ها استفاده می شود.
با توجه به افزایش ساخت و ساز های کشور، میزان استفاده از آجر در کشور نیز افزایش پیدا کرده است. با توجه به گسترش علم و تکنولوژی و به مرور زمان، امروزه شاهد تولید آجرها در انواع مختلف و با کیفیت و کارایی های متفاوتی هستیم.
یکی از این آجرها، آجرهای نسوز هستند که از سوی سازندگان و معماران، مورد توجه بسیاری قرار گرفته اند چراکه از نظر زیبایی، کارایی، تنوع رنگ و … بهتر از آجرهای معمولی می باشند. این نوع از آجرها دارای کاربردهای متفاوتی شامل پوشش جداره داخلی کوره، ساخت باربیکو، محوطه سازی، نماکاری ساختمان و دکوراسیون داخلی و … می باشند. در جهت افزایش عمر مفید بنا در برابر شرایط جوی، سایش، حرارت و بخبندان از آجرهای نسوز استفاده می گردد.
آجر نسوز چیست؟
آجرهای نسوز از مواد نسوزی که دارای مقاومت بالایی در برابر حرارت هستند و خواص فیزیکی و شیمایی خود را در درجه حرارت بالا حفظ می کنند، ساخته می شوند. آجرهای تولید شده از مواد نسوز، ضمن اینکه دارای مقاومت حرارتی بالایی می باشند در برابر تخریباتی همچون تخریب های حاصل از تاثیر مواد شیمیایی، بار مکانیکی و ضربات نیز بسیار مقاوم هستند.
این محصول که نوعی آجر است، دارای ساختار مولکولی ظریف، منظم و متراکم می باشد و همین ساختار منجر به ایجاد مقاومت بسیار بالای آن در دماهای بالا شده است. در ساختار این آجرهای نسوز از خاک چینی استفاده می شود که متشکل از کانی های نسوز معدنی است و در زمینه افزایش مقاومت آجر، نقش موثری دارد.
خاک چینی منجر به افزایش خواص فیزیکی و شیمایی آجر در درجه حرارت های بالا می شود و منجر به ایجاد حالتی پایدار در آن می گردد که همین ویژگی استفاده از این محصول را در کوره ها و پاتیل ها مناسب کرده است.
انواع آجر نسوز
آجرهای نسوز، متناسب با موادی که در ساخت آن ها به کار می رود، دارای انواع مختلفی هستند. در ادامه توضیحات مختصری پیرامون انواع آجر های نسوز ارائه کرده ایم:
1.آجر نسوز قلیایی
آجرهای نسوز قلیایی نوعی از آجرهای نسوز هستند که در ترکیبات آن ها از سیلیسیم دی اکسید و اکسید منیزیم استفاده می گردد. در برخی شرایط خاص می توان جهت افزایش توان حرارتی آجر، اکسید آهن و اکسید کروم نیز به ترکیب این نوع آجر اضافه کرد.
از آجرهای نسوز قلیایی در ساخت کوره های دایره ای تولید سیمان، کوره های ذوب شیشه، پوشش دیواره های کوره های باز فولادسازی و صنایع غیر آهنی استفاده می شود.
2.آجر نسوز آلومینیومی
در ترکیبات آجر های نسوز آلومینیومی، درصد بالایی از آلومین و یا اکسید آلومینوم وجود دارد. این نوع از آجر در دمای 1200 الی 1800 درجه سانتی گرداد پخته می شوند؛ به همین دلیل دارای مقاومت بسیار بالایی هستند و جهت استفاده در پوشش دیواره داخلی کوره های ذوب فولاد، کوره های شیشه و کوره های سیمان، گزینه مناسبی می باشند.
3.آجر نسوز سیلیسی
همانطور که از نام آجرهای نسوز سیلیسی مشخص است، ماده اصلی تشکیل دهنده این نوع از آجرها، سیلیس است. البته علاوه بر سیلیس در ترکیبات این نوع از آجرها از خاک سیلسیم دی اکسید، اکسید آهن، دی اکسید تیتانیوم، سدیم اکسید، پتاسیم اکسید و آلومینیوم اکسید نیز استفاده می شود که از رسانایی گرمایی بسیار بالایی برخوردار هستند و در برابر نفوذ گازها، مقاومت خوبی دارند.
از این نوع از آجرهای نسوز سیلیسی در کوره های گاز سوز تولید کک، کوره های فولاسازی، کوره های سرامیک سازی و کارخانه های تولید شیشه استفاده می شود.
4.آجر نسوز ویژه
در ترکیبات آجر نسوز ویژه، از فلزات واسطه استفاده می شود و دارای انواع مختلفی شامل آجر نسوز اکسید کروم کوروندوم، آجر نسوز زیرکونیوم و آجر نسوز اکسید کروم می باشد.
- آجر نسوز اکسید کروم کوروندوم : 95 درصد از ترکیبات این آجر، اکسید آلومینیوم و 5 درصد باقی مانده آن اکسید کوروندوم است که جهت استفاده در داخل کوره های بلند ذوب آهن مناسب است.
- آجر نسوز زیر کونیوم : این نوع از آجرهای نسوز ویژه دارای مقاومت گرمایی بسیار بالایی هستند، به همین دلیل در کوره های ذوب شیشه و ذوب آهن آلومینوم مورد استفاده قرار می گیرند.
- آجر نسوز اکسید کروم : این نوع از آجرهای نسوز ویژه نیز در ترکیب خود تا 95 درصد اکسید کروم دارند که در کوره های شیشه سازی مورد استفاده قرار می گیرند.
آجر نسوز صنعتی
آجرهای نسوز صنعتی، دسته ای از آجرها هستند که دارای شکل معینی می باشند و با نام آجر کوره شناخته می شوند. این نوع از آجرها از نظر شکل ظاهری در دو دسته تقسیم بندی می شوند.
نمونه ای از این آجرها دارای ابعاد و اشکال استانداری هستند که مورد تایید اکثر تولید کنندگان هستند و غالبا از این نوع برای تولید آجر نسوز صنعتی استفاده می شود.
البته نوع دیگری از آجرهای نسوز صنعتی نیز وجود دارد که دارای شکل خاصی هستند و به وسیله ماشین پرس، تولید می شوند. برخی دیگر نیز به واسطه قالبگیری دستی تولید می شوند.
آجر نسوز سنتی
از آجرهای نسوز صنعتی غالبا در طراحی نما و دکوراسیون داخلی استفاده می شود.
آجر نسوز دستی
آجر نسوز دستی، از دیگر نمونه های آجرهای نسوز است که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد. از مزایای این گونه از آجرها شوره نزدن، جذب آب پایین، مقاومت در شرایط متفاوت آب و هوایی، مقاومت در برابر آتش سوزی، قابلیت ساخت با توجه به نیاز مشتری، عدم تغییر رنگ در برابر نور خورشید و … می باشد. از سویی دیگر این آجرها در طول زمان بسیار به صرفه هستند؛ از همین رو طرفداران خود را دارند.
استادارد های لازم جهت تولید آجر نسوز
در تولید آجرهای نسوز بایستی که برخی استاندارد های لازم رعایت شود که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم:
- برخورداری از مقاومت بالا در برابر جذب رطوبت، یخ زدگی، حرارت بالا و …
- بدون لب پریدگی
- دارای قابلیت جذب آب کمتر از دو درصد
- بدون پیچیدگی در تحدب و تقعر این نوع از آجرها
- برخورداری از نمک های محلول به میزان کمتر از یک درصد
تنوع رنگ آجر نسوز
آجرهای نسوز، از جمله آجرهایی هستند که در انواع رنگ ها تولید می شوند. تنوع رنگ بالا در آجرهای نسوز آن ها را برای کاربردهای مختلف شامل نماکاری ساختمان، دکوراسیون داخلی، پوشش دیواره های کوره و … مناسب می کند.
از رایج ترین رنگ های آجرهای نسوز، رنگ های قهوه ای و قرمز هستند اما به طور کلی آجرهای نسوز در چهار رنگ قرمز، قهوه ای، مشکی و زرد شاموتی تولید می گردند. لازم به ذکر است که هر کدام از این رنگ ها دارای طیف های بیشماری هستند. در تولید آجرهای نسوز از مواد کاملا طبیعی استفاده می گردد و همین رنگ طبیعی آجرهای نسوز است که منجر به همخوانی آن ها با دیگر مصالح می شود.
مزایای آجر نسوز
آجرهای نسوز نسبت به آجرهای معمولی دارای مزایای بسیاری هستند که در ادامه به اختصار به آن ها اشاره کنیم:
- تولید در طیف رنگی گسترده
- ایجاد ظاهری زیبا و جذاب در نمای بیرونی ساختمان
- همخوانی با معماری ایرانی به دلیل تنوع بالای رنگ
- مقاوم در برابر سرما و گرما
- طول عمر طولانی
- کاربردی مشابه عایق و جلوگیری از اتلاف انرژی ساختمان
- سبک و بدون نیاز به سازه نگه دارنده
- ایجاد چسبندگی آسان با استفاده از ملات در سطوح مختلف
- برخورداری از استانداردهای تثبیت رنگ و بدون تغییر رنگ با گذشت چند سال
- ضد شوره و جلبک
- بدون محدودیت و قابل تولید در سایزهای مختلف
- مقاوم در برابر انقباض، انبساط، ضربه، خراشیدگی، فرسایش و …
- جذب آب بسیار ناچیز
- امکان استفاده از الگوهای متفاوت در چیدمان آجرهای نسوز
- دوستدار محیط زیست
- بدون تغییر رنگ در برابر تابش مستقیم اشعه خورشید
- مقاومت بالا در دماهای بالا و آتش سوزی
- بدون نیاز به ابزار و تجهیزات خاصی جهت نصب
- و …
ویژگی ها و کاربرد های آجر نسوز
همانطور که از نام آجرهای نسوز بر می آید، این نوع آجرها دارای مقاومت حرارتی بسیار بالایی هستند که همین ویژگی آن ها را جهت استفاده در کوره های صنعتی، به مصالح مناسبی تبدیل کرده است. به طور کلی در تمامی مکان هایی که میزان حرارت و گرمای بسیاری در آن ها وجود دارد، می توان با خیال راحت از آجرهای نسوز استفاده کرد. از جمله انواع آجرهای نسوز که در کاربردهای مختلف به کار می روند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آجر نسوز در نمای ساختمان – دارای مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی
- آجر نسوز شومینه
- آجر نسوز دکوراتیو و دکوراسیون
- آجر نسوز روستیک جهت اجرای دیوار شومینه، دیوار پشت تلویزیون، دیوار آشپزخانه و …
در این کاربردها از انواع آجر نسوز صخره ای، آجر نسوز لعابی، آجر نسوز کوره، آجر نسوز مشکی، آجر نسوز سفید و … استفاده می شود.
کد محصول محصول
بر اساس سیستم طبقه بندی وزارت صنایع و معادن، کد آیسیک مرتبط با طرح توجیهی تولید آجر و سفال نسوز ، کد 2692412304 می باشد.
بررسی کالاهای جایگزین و اثرات آن بر مصرف محصول
مصالح ساختمانی با سرعت بسیار بالایی، رو به صنعتی شدن هستند. از سویی دیگر از الزامات مهم در زمینه تولید مصالح ساختمان، سبک سازی آن ها می باشد که از الزامات تولید آجرهای ساختمان به شمار می رود.
در حال حاضر کالایی که از ویژگی های آجرهای نسوز برخوردار باشد و بتوان از آن به عنوان جایگزینی برای محصول مورد بررسی در طرح توجیهی تولید آجر و سفال نسوز استفاده کرد، وجود ندارد. از سویی دیگر تولید و پخت آجرهای قدیمی به دلیل اینکه به متریال بیشتری نیاز دارد و جهت راه اندازی کوره های آن به سوخت بیشتری نیاز می باشد؛ امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
اهمیت استراتژیکی کالا در دنیای امروز
طرح توجیهی تولید آجر و سفال نسوز وابسته به صنعت ساخت و ساز است؛ از آنجایی که این صنعت دارای اهمیت استراتژیکی می باشد، بدیهی است که تولید آجرهای ساختمانی و نسوز در انواع مختلف نیز دارای اهمیت بسیاری می باشد.
دانش فنی و فرآیند تولید
آجرهای نسوز که با نام آجر کوره نیز شناخته می شوند، در ترکیب خود خاک چینی و نسوز دارند که همانطور که گفته شد از ساختاری متراکم و ظریف برخوردار هستند.
در ترکیب این خاک، کانی های نسوز معدنی وجود دارد که سبب می شود علاوه بر استحکام بالا، در برابر تغییرات دما و حرارت نیز دوام بسیار بالایی داشته باشند؛ به طوری که خواص فیزیکی و شیمایی آن ها تغییر نکند.
در تولید آجرهای نسوز صنعتی، ابتدا سنگ های مورد نیاز، آسیاب شده و تبدیل به خاک نرم می شوند. سپس پس از قالب گیری در دمای 1500 درجه سانتی گراد و به مدت سه روز، پخته می شوند. متناسب با رنگ و نوع آجرهای نسوز در ترکیب آن ها از مواد اولیه مختلفی استفاده می شود. به عنوان مثال آجرهای نسوز آلومینی معمولا دارای رنگ زرد روشن و آجرهای شاموتی دارای رنگ زرد مایل به قهوه ای هستند.
آجرهای نسوز در سایز های مختلف و جهت کاربردهای مختلفی تولید می گردند که از مهم ترین آن ها می توان به کاربرد در نماسازی به ویژه در سبک روستیک اشاره کرد. مهم ترین مراحل تولید آجرهای نسوز، شامل موارد زیر است:
- آماده سازی خاک
- کلوخه شکن
- آسيا، مخلوط و الک کردن
- تهيه گل
- اکسترودر
- برش (ستون گل)
- برش (آجر)
- بارگيری خشک کن
- خشک کردن
- تخليه و انتقال به کوره
- کوره پخت
- تخليه کوره
- بارگیری کامیون و انتقال به انبار
ماشین آلات و تجهيزات مورد نیاز
در خط تولید آجر نسوز، به برخی ماشین آلات و تجهیزات به شرح موارد زیر نیاز است:
- دستگاه اکسترودر
- قالب های مخصوص توليد آجر ماشينی
- سيم برش و چاقو برش گل، چهار پايه و نوار نقاله
- سیلوی مواد اولیه
- آسیاب فولادی
- دستگاه سرند لرزشی برقی
- نوار نقاله
- دستگاه سنگ شکن
- دستگاه های مخلوط کن خاک
- ماشین والس فولادی
- دستگاه پرس حلزونی
- دستگاه خشک کن
- کوره های آجرپزی (کوره تنوری، کوره هوفمان، کوره تونلی)
- دستگاه برش