آزمایش عروسکی به نام بوبو -

آزمایش عروسکی به نام بوبو برای سنجش میزان یادگیری پرخاشگری از طریق مشاهده طراحی شد. چرا که با شیوع بازی های کامپیوتری در میان کودکان، بحث های زیادی در این باره شروع شد که آیا این بازی ها بر میزان پرخاشگری کودکان موثر هستند و یا هیچ تاثیری در این زمینه ندارند. از این رو در سال 1960 بندورا آزمایشی طراحی کرد تا بدین وسیله، تاثیرات ناشی از بازی های کامپیوتری را بر روی کودکان را مشخص کند. به طور کلی تمرکز بندورا در بیشتر نظریاتش مبتنی بر یادگیری مشاهده ای بود و با آزمایشاتی که در این زمینه انجام داد؛ توانست به نتایج جالبی برسد. در ادامه به تفضیل در مورد این آزمایش جالب توضیح خواهیم داد. برای دریافت مشاوره کودک کلیک نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه آزمایش عروسکی به نام بوبو می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

پیش زمینه آزمایش عروسکی به نام بوبو

پیش زمینه های لازم برای شروع آزمایش عروسکی به نام بوبو ، نظریات مختلف در زمینه یادگیری، تقلید، خشونت و کودکان است. در واقع این موارد متغیرهایی هستند که برای رسیدن به یک نتیجه معتبر باید؛ اطلاعات کافی را در مورد آنها کسب نمود. از طرفی در اینجا با آزمایشی روبرو هستیم که در زندگی خانواده ها تاثیر زیادی دارد. از طرفی خشونت ریشه بسیاری از مشکلات اجتماعی است. پس این موضوع هم از نظر فردی و هم از نظر اجتماعی اهمیت پبدا می‌کند.

در این آزمایش کودک را در معرض دو مدل بزرگسال پرخاشگر و غیر پرخاشگر قرار داده و سپس او را در اتاقی تنها قرار می‌دهند. در ادامه هریک از مراحل را آزمایش را به طور جداگانه توضیح خواهیم داد. برای آشنایی بیشتر با انواع علت پرخاشگری کودکان در سنین مختلف کلیک نمایید.

مدل سازی در مرحله اول

در مرحله مدل سازی، کودکان در ابتدا به یک اتاقی که پر از اسباب بازی بود برده می‌شدند و باید به مدت ده دقیقه با مهر هایی از جنس سیب زمینی بازی می کردند. بعد از این زمان در سه وضعیت مختلف قرار می‌گرفتند.

24 کودک که 12 تای آنها دختر بودند و 12 تای آنها پسر، در ابتدا شاهد حمله پرخاشگرانه یک مدل به سمت عروسکی به نام بوبو بودند. مدل حمله کننده در این حین یا از چکش استفاده کرده و یا عروسک را به سمت هوا پرتاب می‌نمود.
در حالت دیگر کودکان شاهد یک مدل آرام بودند که با اسباب بازی ها بازی می‌کرد و کاری به عروسک بوبو نداشت.
24 کودک دیگر گروه کنترل را تشکیل می‌دادند که در معرض هیچ یک از این مدل ها قرار نمی‌گرفتند.‌

تحریک حس تجاوز و پرخاشگری

در مرحله بعدی همه کودکان که به نحوی در معرض پرخاشگری قرار گرفته بودند(حتی نوع ملایم آن در گروه کنترل) به اتاق دیگری منتقل شده که آن هم حاوی اسباب بازی بود. آزمایشگر به کودکان می‌گفت که اینها بهترین اسباب بازی ها هستند و کودکان باید از آنها برای دیگران نیز محافظت نماید.

آزمون کردن تقلید تاخیری

در این اتاق اسباب بازی ها به دو نوع تهاجمی و غیرتهاجمی تقسیم می‌شدند. اسباب بازی های غیرتهاجمی مثل مجموعه چای خوری، مداد رنگی، خرس عروسکی، حیوانات پلاستیکی مزرعه و… . اما اسباب بازی های تهاجمی چکش، میخ، تخته پلاستیکی، دارت و عروسک سه پای بوبو هستند.

کودکان در این شرایط تنها بودند و بازخوردهای آنان هر پنج ثانیه یکبار ثبت می‌شد. حتی رفتارهای تقلید نشده در کودک نیز ثبت می‌شد.

پیش بینی ها و فرضیه هایی در مورد آزمایش عروسکی بوبو

بندورا پیش از انجام آزمایش پیش بینی هایی در مورد نتایج داشت. برخی از این انتظارات، شامل موارد زیر هستند.

🔸احتمالا پسران در مقایسه با دختران رفتارهای پرخاشگرانه تری خواهند داشت.

🔸کودکانی که شاهد رفتارهای پرخاشگرانه هستند؛ حتی در صورت عدم حضور مدل نیز پرخاشگری می‌کنند.

🔸جنسیت مدل در میزان تقلید کودکان از او تاثیر دارد و کودکان بیشتر از مدلی تقلید می‌کنند که جنسیتی مشابه با آنان دارد

🔸کودکانی که شاهد مدل غیرپرخاشگر هستند؛ حتی پرخاشگری کمتری نسبت به گروه کنترل هم از خود نشان می‌دهند.

روش انجام و شرایط لازم برای آزمایش عروسکی به نام بوبو

پیش تر به صورت کلی در مورد نحوه انجام آزمایش توضیح دادیم. اما جزئیات بیشتری در مورد این آزمایش وجود دارد که نتیجه آن را معتبرتر و قابل تعمیم می‌کند. برای مثال بندورا پیش از شروع آزمایش ، سطح پرخاشگری هریک از کودکان را اندازه گیری نمود. و یا گروه ها دوباره به دو گروه دختر و پسر تقسیم می‌شدند و در معرض مدل های همجنس و غیر همجنس خود قرار می‌گرفتند.

نکته دیگری که در مورد آزمایش عروسکی به نام بوبو باید اجرا می‌شد؛ این است که هر کودک به تنهایی مورد ارزیابی قرار می‌گرفت تا از تاثیر گرفتن او از دیگران پیشگیری شود.

نتایج جالب آزمایش عروسکی به نام بوبو

بر اساس پیش بینی هایی که در مورد آزمایش عروسکی به نام بوبو انجام شد؛ سه تا از توقعات پژوهشگر برآورده شد. این سه نتیجه، مواردی هستند که در ادامه آنها را ذکر خواهیم کرد. برای اطلاع از راه های کنترل خشم در کودکان کلیک نمایید.

مثل اینکه پرخاشگری گروهی که در معرض مدل غیر پرخاشگر قرار می‌گرفتند؛ حتی کمتر از گروه کنترل است.
کودکانی که در معرض مدل پرخاشگر بودند؛ دقیقا همان رفتارها را در عدم حضور مدل انجام می‌دادند.
همچنین میزان پرخاشگری پسران، تقریبا دو برابر دختران است.
اما در مورد تاثیر جنسیت بر میزان تقلیدی که افراد می‌کنند؛ بسته به عوامل مختلفی داشت و به طور کامل نمی‌توانیم مهر تاییدی به این جمله بزنیم.

انتقاداتی که به آزمایش عروسکی به نام بوبو شد

آزمایش عروسکی به نام بوبو نیز مانند هر آزمایش دیگری در معرض انتقادهای زیادی قرار گرفت. در این قسمت برخی از آنها را ذکر خواهیم کرد.

🔽پرخاشگری نسبت به یک عروسک، بسیار متفاوت از پرخاشگری نسبت به انسان هاست.

🔽این آزمایش در محیط آزمایشگاهی انجام شده است و برخی از محققین معتقدند که ممکن است نتایج در دنیای واقعی درست نباشد.

🔽یکی دیگر از انتقادهای وارد شده به این آزمایش این است که پرخاشگری کودکان صرفا معطوف به عروسک بوبو نبوده است و کودک تلاش کرده تا تنها بزرگسال را از خود راضی کند.

🔽نمی‌توانیم از اثرات بلند مدت این آزمایش بر کودکان اطمینان حاصل کنیم.

🔽برخی از منتقدین به طور کلی این آزمایش را غیراخلاقی می‌دانند چرا که معتقدند باعث یادگیری پرخاشگری در کودکان می‌شود.

🔽در انتخاب نمونه این آزمایش، سوگیری اتفاق افتاده است و تمام کودکان از یک نژاد و با سابقه خانوادگی اجتماعی مشابه انتخاب شده اند. به همین دلیل نمی‌توان نتایج را به راحتی تعمیم داد.

سخن پایانی

آزمایش عروسکی به نام بوبو یکی از معروف ترین پژوهش ها در حوزه روانشناسی است که با وجود تمام انتقادهای وارد شده بر آن، نتایج جالبی داشت. اما به طور کلی هنوز هم این سوال به قوت خود پابرجاست که آیا بازی های کامپیوتری خشونت را به کودکان می‌آموزند یا خیر! از این رو والدین باید بسته به شرایط کودک در این زمینه تصمیم گرفته و از روانشناس نیز کمک بگیرند.

آزمایش عروسکی به نام بوبو