توهم تجربه رویدادهای حسی است بدون اینکه محرکی از طرف محیط دریافت شده باشد. در واقع فرد چیزی را می‌شنود و یا می‌بیند که اصلا وجود خارجی نداشته و یا اتفاق نیوفتاده است. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که صدایی را شنیده اید و یا صحنه ای را دیده اید؛ که دیگران تجربه نکرده اند. این حالت توهم است اما بروز آن به ندرت و یا تحت تاثیر شرایطی که در آن قرار دارید؛ نگران کننده نیست. زمانی که احساس کردید که این حالت به طور مداوم در حال تکرار شدن بوده و یا شدت پیدا کرده است؛ باید حتما در این مورد از یک متخصص کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره تلفنی کلیک نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه توهم می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
توهم چیست؟
درک نادرست حسی که هیچ محرک بیرونی ندارد؛ به عنوان توهم شناخته می‌شود. در واقع توهم حواس ما را درگیر کرده و باعث می‌شود تا به وسیله آنها چیزهایی را احساس کنیم. در بیشتر موارد افراد تحت تاثیر ابتلا به اسکیزوفرنی و یا مصرف یک ماده مخدر، دچار چنین حالتی می‌شوند. اما دلایل دیگری نیز برای این حالت وجود دارد. در ادامه بیشتر به توضیح دلایل و راه های درمان این حالت، خواهیم پرداخت. برای آشنایی بیشتر با بیماری اسکیزوفرنی کلیک نمایید.
چه افرادی بیشتر در معرض توهم قرار دارند
علاوه بر شرایطی که در قسمت قبلی به آنها اشاره کردیم؛ برخی از افراد بیش از دیگران در معرض تجربه توهم قرار دارند. دسته اول گروهی هستند که این موضوع را از خانواده خود به ارث برده اند. در واقع زمانی که یکی از اعضای خانواده چنین تجربه ای داشته باشد؛ بسیار احتمال دارد که دیگری نیز دیر یا زود مبتلا شود. از طرفی دیگر مهاجرت، ابتلا به افسردگی ناشی از شکست های عاطفی یا مالی نیز افراد را در این موقعیت قرار می‌دهد.
انواع توهم
در ابتدا باید انواع توهم را شناخته و با توجه به نشانه های آنها برای درمان اقدام کنید. در این قسمت به توضیح انواع توهم خواهیم پرداخت. برای آشنایی با انواع مواد توهم زا کلیک نمایید.
شنیداری
یکی از شایع ترین انواع توهم، شنیداری است که در آن افراد صداهایی را می‌شنوند که در محیط نیستند. صداها ممکن است مثبت، منفی و یا خنثی باشند. برای مثال ممکن است این صداها دستوراتی را به افراد بدهند که به خودتان و یا دیگران آسیب بزنید.
دیداری
در این حالت فرد چیزهایی را مشاهده می‌کند که در محیط نیستند. در بیشتر موارد فرد توهمی می‌گوید که نور و یا حیوانات مختلفی را می‌بیند.
لمسی
با بروز توهمات لمسی، افراد احساس می‌کنند که حشرات و موجوداتی روی پوست و یا زیر آن در حال حرکت کردن هستند. شاید این موضوع را از زبان کسانی که مواد مخدر هم مصرف می‌کنند؛ شنیده باشید.
بویایی
حس کردن بوهایی که وجود ندارد و یا دیگران نمی‌توانند آنها را حس کنند نیز توهم بویایی محسوب می‌شود.
چشایی
در این حالت فرد مزه هایی را احساس می‌کند که اغلب عجیب و ناخوشایند هستند. برای مثال طعم فلز را در دهان خود احساس می‌کنند.
حضوری
در توهم حضوری، فرد تصور می‌کند که فردی همواره در اتاقش است و یا پشت سرش ایستاده است.
حس عمقی
در توهم حس عمقی شما تجربه ای مانند پرواز کردن و شناور شدن را خواهید داشت.
توهمات مربوط به خواب
توهم ها ممکن است در طول دوره های خواب و بیداری هم بروز کنند که به دو دسته تقسیم می‌شوند.
هیپنوپمپیک : بیشتر مردم در حین بیدار شدن از خواب ممکن است دچار توهم شوند؛ که کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. افرادی که مبتلا به اختلالات خواب هستند؛ بیشتر احتمال دارد که چنین حالتی را تجربه نمایند. برای اطلاع از تاثیرات گذاشتن فیلم ترسناک برای بچه ها کلیک کنید.
هیپناگوژیک: این توهمات در حین به خواب رفتن اتفاق می‌افتند. آنها معمولا کوتاه مدت بوده و افراد اشکال متحرک، تصاویز واضح از چهره ها و یا حیوانات را می‌بینند.
فرق بین توهم و هذیان
بیشتر افراد توهم را با هذیان اشتباه می‌گیرند. در صورتی که توهم حواس حواس پنجگانه افراد را درگیر کرده و از طرف دیگر هذیان باور فرد به یک موضوع است که واقعیت ندارد. در واقع ماهیت هذیان شناخت افراد است و توهم، حواس آنها.
علت بروز توهم چیست؟
برای بروز این حالت می‌توان دلایل مختلفی را در نظر گرفت؛ که در این قسمت به ذکر آنها پرداخته ایم.
📌ابتلا به اختلالات روانی مختلف از قبیل سایکوز، اختلال هذیان، ابتلا به اختلال روانی مختصر، ابتلا به شخصیت اسکیزوتایپی، ابتلا به اسکیزوفرنی فرم و اسکیزوافکتیو. گاهی توهم از نشانه های ابتلا به افسردگی اساسی و اختلال دوقطبی نیز هست.
ابتلا به بیماری های عصبی مختلف نظیر پارکینسون، آلزایمر، زوال عقل لویی، نارکولپسی، ابتلا به سندرم چارلز بونت و بیماری های دیگری مانند سرطان مغز.
📌مصرف داروهایی مانند فلوفنازین، اولانزاپین، تیوتیکس، هالوپریدول، ریسپریدون، آلپرازولام و… نیز می‌توانند توهم زا باشند.
📌عللی که به صورت موقتی باعث بروز توهم می‌شوند نیز شامل قرارگیری در حالت بین خواب و بیداری، مصرف الکل یا مواد مخدر مختلف، تب بالا، کم آبی بدن، کم خوابی و بیخوابی، درد شدید، تجربه تروما یا سوگواری و ریکاوری پس از بیهوشی، می‌شود. برای آشنایی با انواع علائم اعتیاد به مواد مخدر کلیک نمایید.
تشخیص توهم
در مراحل ابتدایی، احتمالا خودتان متوجه خواهید شد که چیزهایی را که می‌بینید و یا می‌شنوید؛ چیزی جز توهم نیستند. اما بعد از مدتی تشخیص این موضوع سخت خواهد شد. از این رو باید در این مورد به روانپزشک یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرده و با انجام تصویربرداری و آزمایشهای مختلف این موضوع را تشخیص دهید.
پیامدهای ناشی از این حالت
فراموش نکنید که چنین تجربه ای بسیار خطرناک بوده و می‌تواند افراد را در معرض مشکلات زیادی قرار دهد. در بسیاری از موارد شاهد این موضوع هستیم که افراد تحت تاثیر این توهمات به دیگران و یا خودشان آسیب زده اند. از طرفی توهمات شدید در نهایت منجر به ابتلا به بیماری های دیگری نیز خواهد شد. از این رو تشخیص و درمان به موقع از اهمیت زیادی برخوردار است.
درمان توهم
برای درمان توهمات باید تنها از دارودرمانی استفاده کرد. چرا که این افراد مقاومت بالایی در مقابل حرف های درمانگرشان دارند. از این رو بهتر است در ابتدا با استفاده از دارو نشانه های کنترل کرده و در مرحله بعدی از درمان های روانشناختی استفاده کرد.
پیشگیری از بروز توهم
از آنجایی که برای بروز توهم ها دلیل مشخصی وجود ندارد؛ پیشگیری از آنها نیز دشوار است. اما در صورتی که فرد مستعد چنین حالتی باشد؛ می‌تواند از این راهکارها استفاده کرده و بروز این حالت را کنترل کند.
- قرار گیری در معرض نور مناسب مخصوصا در عصر و شب
- کنترل کردن محرک های محیطی مانند صداها
- تصحیح نورهایی که باعث سایه و یا خطای دید می‌شوند
- پوشاندن آینه ها و یا برداشتن آنها
- در مورد شروع مصرف و یا قطعا آنها، حتما با متخصص مشورت کنید
سخن پایانی
با وجود توهم ها بعد از مدتی ارتباط فرد به طور کلی با واقعیت قطع شده و دیگر عملکرد طبیعی اش را از دست خواهد داد. از این رو با مشاهده نشانه های اولیه باید به فرد کمک کنید تا به متخصص مراجعه کرده و درمان را آغاز کند. در این مورد حتما با یک روانشناس و روانپزشک مشورت نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه توهم می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.