آزمون های فرافکن آن دسته از آزمون های شخصیتی هستند که در آنها فرد آزادی عمل داشته و میتواند جواب هایی به غیر از بله و خیر بدهد. به طور کلی آزمون های شخصیتی و روانی نوعی ابزار برای سنجش وضعیت روانی فرد هستند که نباید تنها ملاک برای ارزیابی و تشخیص باشند. در این قبیل آزمون ها، آزمودنی آزادی عمل دارد تا در مورد تصویری که میبیند و یا جمله ای که میخواند؛ بدون خود سانسوری، هر چه در ذهنش میآید را بیان کند. البته که در مدت زمان و میزان جواب ها محدودیت وجود دارد. اما به طور کلی از این آزمون ها میتوان برای تشخیص انواع اختلالات بهره برد. بهتر است این آزمون ها زیر نظر متخصص انجام شده و مورد تفسیر قرار گیرند. برای دریافت مشاوره تلفنی کلیک نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه آزمون های فرافکنی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
آزمون های فرافکن به چه معنا هستند؟
آزمون های فرافکن جزو تست های شخصیتی محسوب میشوند که میتوانند به صورت غیرعینی ویژگی های شخصیتی افراد را به صورت عمیق مورد بررسی قرار دهند. در این دسته از آزمون ها، مراجع هر آنچه را در ضمیرناخودآگاهش وجود دارد را فرافکنی میکند. به همین دلیل اگر بخواهیم به امیال و صفات شخصیتی افراد پی ببریم از این دست آزمون ها استفاده میکنیم. این آزمون ها، انواع مختلفی داشته و به شکل های مختلفی انجام میشوند. از طرفی هر فردی صلاحیت تفسیر این آزمون ها را ندارد. از این رو نمیتوانید خودتان به تنهایی از آنها استفاده نمایید. بهتر است برای انجام چنین آزمون هایی حتما به روانشناس مراجعه کنید.
تاریخچه و خواستگاه آزمون های فرافکن
منشا و خواستگاه آزمون های فرافکن، روانکاوی است. چرا که روی ضمیر ناخودآگاه افراد تمرکز کرده و تلاش میکند تا به اطلاعات این بخش دسترسی یابد. همچنین برای کشف احساسات، خواسته ها و تعارضاتی که در روان افراد وجود دارد نیز از این تست ها استفاده میکنند. بر اساس آمارهایی که در این زمینه وجود دارد؛ حداقل یک آزمون تصویری فرافکن به عنوان پنج آزمون برتر مورد استفاده در عمل برای نیمی از 28 مطالعه در زمینه های روانشناسی در سراسر جهان ذکر شد.
انواع آزمون های فرافکن
برخی از انواع آزمون های فرافکن کمی بیشتر مشهور بوده و مورد استفاده قرار میگیرند. از این رو زمانی که اسم از آزمون های فرافکن میآید؛ همه در ابتدا رورشاخ و یا اندریافت موضوع را به یاد میآورند. در صورتی که تنوع این آزمون ها بیشتر بوده و در شرایط مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. در این قسمت به توضیح برخی از این انواع میپردازیم.
آزمون اندریافت موضوع یا TAT
آزمون اندریافت موضوع شامل 31 کارت است که سی تا از این کارت ها حاوی تصاویر مختلفی بوده و یکی از آنها سفید است. 10 تا از این کارت ها مخصوصا مردان و 10 تا مخصوص زنان میباشد. و 10 تای دیگر میان هر دو جنس مشترک میباشند. پشت هر کارت یک حروف و یک عدد نوشته شده است. عدد بیانگر سن آزمودنی و حرف نشانه شده توضیحی در مورد شکل است. آزمونگر باید این کارت ها را به مراجع نشان داده و منتظر توضیح او و واکنش او نسبت به این کارت بماند و به آن توجه کند.
آزمون رورشاخ
یکی دیگر از انواع آزمون های فرافکن، رورشاخ است که 10 کارت دارد و روی هر کارت لکه جوهری است که به شکل های مختلف دیده میشود. برخی از این لکه ها رنگی، برخی سیاه و باقی خاکستری و سفید هستند. افراد با دیدن این لکه ها باید اظهار کنند که به یاد چه چیزی میافتند.
آزمون CAT
آزمون CAT همان آزمون اندریافت موضوع مخصوصا کودکان است. در این آزمون نیز کارت های مختلفی به کودک نشان داده میشود که در آنها تصاویر حیوانات در موقعیت های مختلف وجود دارد. در این آزمون، از کودک خواسته میشود تا داستانی در مورد تصویری که میبیند را روایت کند. کودکان نسبت به حیوانات در مقایسه با انسان ها راحت تر واکنش نشان میدهند. از این رو در این آزمون از حیوانات استفاده میشود.
آزمون جملات ناتمام راتر
این آزمون همانطور که از نام آن هم مشخص است؛ جملات ناتمامی به افراد نشان داده شده و از آنها خواسته میشود تا جملات را تمام کنند. از آنجایی که خواندن جملات و تمام کردن آنها نیاز به سواد دارد؛ جامعه ای که میتوانند از این آزمون استفاده کنند؛ کمی محدودتر است.
آزمون فراخوان کلمات یانگ
این آزمون برای ارزشیابی شخصیت و تمایز قائل شدن بین افراد با رفتارهای برونگرایانه و درونگرایانه است. در تحلیل این آزمون دو جدول وجود دارد که در یکی از آنها جملاتی که بلافاصله به ذهن افراد میرسد؛ نوشته شده و در دیگری جملاتی که با کمی فاصله به ذهن افراد میرسند. در واقع افراد با کمی فکر بیشتر به این جواب ها میرسند.
آزمون خانه درخت فرد
آزمون خانه درخت فرد نیز یکی دیگر از آزمون های فرافکن است که در آن از افراد خواسته میشود تا یک خانه، درخت و یک فرد را ترسیم کنند. سپس در پایان سوالاتی در مورد آنچه را مراجع کشیده است؛ پرسیده میشود. برخی از سوالاتی که از آزمودنی پرسیده میشوند؛ شامل موارد زیر هستند.
- چه کسی اینجا زندگی میکند؟
- آیا دیگران از فردی که اینجا زندگی میکنه؛ دیدن میکنند؟
- آیا فردی که اینجا زندگی میکند؛ خوشحال است؟
مشکلات آزمون های فرافکن
اما آزمون های فرافکن نیز مانند هر زمان دیگری مشکلات و نقص هایی دارند. پایایی این دسته از آزمون ها مانند رورشاخ به صورت کلی است. چرا که در تقسیر پاسخ ها، قضاوت متخصص تاثیرگذار است. برای مثال دو آزمونگر ممکن است قضاوت های متفاوتی از یک جواب داشته باشند. تحلیل آزمون اندریافت موضوع با اعتبار و پایایی بالاتری همراه است.
کاربردهای آزمون های فرافکن
فراموش نکنید که آزمون های فرافکن جنبه سرگرمی نداشته و تحلیل و تفسیر آنها اگر به درستی انجام شود؛ میتواند کاملا معتبر و قابل استناد باشد. این آزمون ها معمولا زمانی انجام میشوند که فرد میخواهد در مکانی استخدام شود و یا با توجه به علائم بالینی مشکوک به ابتلا به اختلالات شخصیتی است.
مزایای استفاده از آزمون های فرافکن
استفاده از آزمون های فرافکن مزایایی نیز داشته و در موارد زیادی کمک کننده است. این آزمون ها به راحتی افشا کننده افکار خودآگاه و ناخودآگاه افراد هستند که احتمالا در حالت عادی فرد در مورد آنها صحبت نخواهد کرد. از این رو گاهی این ابزار میتواند برای افرادی که مقاومت و انکار زیادی دارند؛ بهترین روش تشخیص باشد.
سخن پایانی
با اینکه آزمون های فرافکن میتوانند کمک زیادی به درمانگران کرده و تشخیص را راحت تر کنند؛ اما استفاده از آنها و تفسیرشان، کار ساده ای نیست و نیاز به تبحر دارد. البته که ممکن است مراجع همکاری لازم را برای انجام آنها نداشته باشد. به طور کلی این آزمون ها از نظر اجتماعی مطلوبیت کافی را ندارند. اما میتوانند در پروسه درمان بسیار تاثیرگذار و مفید بوده و نتایج خوبی به همراه داشته باشند. از این رو بهتر است در مورد آنها اطلاعات کافی را کسب کرده و حتما از متخصص کمک بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه آزمون های فرافکنی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.