مکانیسم انکار یکی از انواع مکانیسم های دفاعی است که اولین بار فروید در این مورد نظریه پردازی کرد. از نظر او ما به طور ناخودآگاه در مواجه با یک اتفاق، احساس، خاطره یا تجربه، از مکانیسم هایی استفاده می‌کنیم تا بتوانیم اضطراب کمتری را تجربه کنیم. در مورد انکار، شاید برای شما هم پیش آمده باشد که نخواهید و یا نتوانید که یک موضوع را باور کنید. شاید اطرافیان تصور کنند که شما در حال تظاهر هستید و یا این موضوع نشانه ضعف در شماست. در صورتی که این اتفاق کاملا ناخودآگاه است و اصلا شما در آن نقشی ندارید. انسانها در شرایط مختلف، از مکانیسم های مختلفی استفاده می‌کنند؛ که انکار یکی از شایع ترین آنهاست. در ادامه بیشتر در این مورد توضیح خواهیم داد. برای دریافت مشاوره فردی کلیک نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه مکانیسم انکار می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
مکانیسم انکار چیست؟
زمانی که شما تحمل درک و یا رویارویی یک اتفاق ناگوار را نداشته باشید؛ از مکانیسم انکار استفاده خواهید کرد. شما تلاش می‌کنید تا ذهنیت خود را در مورد آن موضوع حفظ کرده و تمایل ندارید تا چیزی برخلاف آن را باور کنید. در واقع با اینکار در حال بستن چشم تان بر روی واقعیت هستید. شاید اینکار به شما کمک کند تا کمی از بار روانی موضوع کاسته شده و ناراحتی و استرس کمتری را تجربه کنید. اما در دراز مدت این موضوع به شرایط دیگر نیز کشیده شده و در شما واقعیت های بیشتری را انکار خواهید کرد. برای آشنایی بیشتر با انواع مختلف عقده روانی کلیک نمایید.
نشانه های بروز مکانیسم انکار در افراد
مکانیسم انکار نیز مانند سایر مکانیسم های دفاعی با بروز نشانه هایی در افراد همراه است که رواندرمانگر به راحتی می‌تواند در طی جلسات درمان متوجه آنها بشود. برخی از این نشانه ها شامل موارد زیر هستند.
- نپذیرفتن وقوع یک اتفاق
- فرد حتی تمایلی به صحبت کردن در مورد آن اتفاق نیز ندارد
- تلاش می‌کند تا رویداد را به شکل دیگری توجیه نماید
- مسئولیت پذیر نیست
- اصرار و پافشاری بر یک موضوع با وجود پیامدهای منفی آن
- پرداختن به مسائل مختلف را به عقب می‌اندازد
- تمایلی به فکر کردن ندارد
- نظرات دیگران را رد می‌کند
- برای رفع مشکل تلاشی نمی‌کند
- احساس درماندگی دارد
فراموش نکنید که تشخیص این مکانیسم از روی نشانه ها برعهده درمانگر است و هر فردی که این نشانه ها را دارد؛ لزوما در حال انکار کردن نیست.
انواع مکانیسم انکار
مکانیسم انکار خود به اشکال مختلفی دارد. در این قسمت به توضیح این انواع پرداخته ایم.
انکار در مورد واقعیت: این نوع ساده ترین و ابتدایی ترین است که در آن فرد واقعیتی را مثل مرگ فرزندش انکار می‌کند. این مکانیسم ممکن است مدت ها طول بکشد و یا طی مدت زمان کوتاهی برطرف گردد.
انکار در مورد تقصیرها: در این حالت فرد تقصیر و یا مسئولیتی را انکار می‌کند. در این حالت او واقعیت را پذیرفته است اما مسئولیت خود را نمی‌پذیرد. برای مثال مرگ مادرش را به دلیل قصور پزشکی می‌داند.
کوچک شماری: با این روش، فرد تلاش می‌کند تا اتفاقی که افتاده است را بسیار کوچک و بی ارزش تلقی کند. برای مثال فردی که از همسرش کتک می‌خورد؛ می‌گوید که اتفاق نیافتده و این موضوع برایم عادی شده است.
چرا افراد از مکانیسم انکار استفاده می‌کنند؟
همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم؛ فروید، مبدع مکانیسم های دفاعی، معتقد است که افرا از مکانیسم دفاعی استفاده می‌کنند تا اضطراب خود را کاهش دهند. اما این موضوع دلایل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. این دلایل، شامل موارد زیر می‌باشند.
🔽برای اینکه اضطراب خود را کاهش دهند
🔽نمی‌توانند حقیقت را آنطور که هست درک کنند
🔽از پذیرش واقعیت امتناع می‌کنند
🔽مایلند تا از بروز پیامدهای دردناک جلوگیری نمایند
🔽اینکار برایشان تبدیل به یک عادت رفتاری شده است
مثال های عینی در استفاده از مکانیسم انکار
در این قسمت قصد داریم تا برای هریک از دلایل یک مثال عینی بیاوریم تا راحت تر متوجه استفاده از مکانیسم انکار در شرایط مختلف بشوید.
💠از دست ندادن یک موقعیت: برای مثال فرد مصرف مواد مخدر را انکار می‌کند تا شغل و یا خانواده اش را از دست ندهد.
💠تلاش برای نپذیرفتن واقعیت: مرگ عزیزانش را نمی‌پذیرد چرا که باید متحمل درد و رنج زیادی گردد.
💠خلاص شدن از عذاب وجدان: تقصیرها را برگردن فرد دیگری می‌اندازد تا از عذاب وجدان ناشی از آن راحت شود.
💠انکار کردن روابط: در روابط عاطفی، طرف مقابل خود را نادیده می‌گیرد تا محبت بیشتری از سمت او جلب کند.
💠تاب نیاوردن تروما: کسانی که مورد سواستفاده و یا تجاوز واقع شده اند؛ از این مکانیسم استفاده می‌کنند.
💠تحمل نداشتن برای تجربه احساسات بد: درمانگران دچار این حالت می‌شوند تا بتوانند احساسات بدی را که روزانه تجربه می‌کنند؛ فراموش کنند.
💠ابتلا به اختلالات روانی: افرادی که مبتلا به اختلالات روانی یا شخصیتی هستند نیز از انکار استفاده می‌کنند.
چطور استفاده از مکانیسم انکار را کاهش دهیم؟
استفاده از مکانیسم انکار ناخودآگاه بوده و افراد هیچ کنترلی روی این موضوع ندارند؛ اما از آنجایی که ممکن است این موضوع شدت گرفته و فراگیر شود؛ بهتر است افراد تمریناتی را انجام دهند و از این حالت پیشگیری نمایند. برخی از این راهکارها که حتما باید با کمک روانشناس انجام شوند؛ شامل موارد زیر می‌باشند.
واکنش آرام تر
لزومی ندارد تا در سریع ترین حالت ممکن افکار، احساسات و هیجانات خود را بروز دهید. چرا که در این حالت ممکن است دچار خودسانسوری شده و واقعیت را انکار کنید. همواره قبل از واکنش نشان دادن، در ابتدا کمی فکر کنید.
تمرین ذهن آگاهی
ذهن آگاهی و زندگی در زمان حال به افراد کمک می‌کند تا کنترل بیشتری روی افکار و احساسات شان داشته باشند.
نوشتن افکار
همچنین نوشتن افکار نیز باعث می‌شود تا آنها قابل مشاهده شده و بتوانید دوباره به همان شکلی هستند؛ آنها را مرور کنید. هر روز زمانی را به نوشتن افکارتان اختصاص داده و سعی کنید حتی در مورد اتفاقات پیش پا افتاده نیز بنویسید.
سخن پایانی
انسان به طور ذاتی تمایل دارد تا همه چیز همانطور که خودش می‌خواهد ببیند؛ به همین گاهی به طور ناخودآگاه دچار انکار شده و واقعیت را برای خود تغییر می‌دهد. اما عدم رویارویی با واقعیت و نپذیرفتن آن خود منجر به بروز مشکلات زیادی می‌گردد. از این رو بهتر است افراد برای رسیدن به پذیرش و کنترل این موضوع، حتما از روانشناس کمک گرفته و با او مشورت نمایند.
برای دریافت مشاوره در زمینه مکانیسم انکار می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.