افکار ناکار آمد میتوانند بسیار تاثیرگذار بوده و به طور کلی دیدگاه ما را نسبت به همه چیز تغییر دهند. امروزه تحت تاثیر سبک زندگی، استرس و اضطرابی که افراد تجربه میکنند؛ افکار منفی زیادی به سمت ذهن آنها هجوم آورده و حتی در مواردی آنها را فلج میکند. همه ما گاهی چنین حالتی را تجربه میکنیم؛ اما نکته حائز اهمیت این است که آگاه باشیم که این افکار تنها ذهن ما را مسموم میکنند و هیچ کاربرد دیگری ندارند. برخی تصور میکنند که با فکر کردن بیش از حد به احتمالات مختلف و یا مسائل منفی در حال انجام کار مفیدی هستند. در صورتی که چنین افکاری در عمل هیچ مشکلی را حل نمیکنند. از این رو بهتر است این افکار را شناسایی کرده و حتما در مورد آنها از متخصص کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره فردی کلیک نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه افکار ناکار آمد می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس حاصل نمایید.
افکار ناکار آمد به چه معنا هستند؟
تقریبا میتوانیم بگوییم که افکار ناکار آمد همان تله های روانی هستند که با یک محرک کوچک آغاز شده و مانند یک چرخه تکرار شونده به صورت مداوم تکرار میشوند. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که زمانی که در یک موقعیت اضطراب آور قرار میگیرید؛ شروع به فکر کردن کرده و نمیتوانید افکار زیادی را که به سمت هجوم میآورند را کنترل کنید. این افکار در بیشتر موارد منفی بوده و حتی باعث بروز نشانه های جسمانی نیز در شما میشوند. در ادامه بیشتر در مورد محتویات این افکار توضیح خواهیم داد.
انواع افکاری که حال ما را خراب میکنند
افکار ناکار آمد به طور کلی جزو افکار منفی هستند؛ اما در دسته بندی های مختلفی جای میگیرند. شاید حتی خودتان نیز متوجه این موضوع نباشید که مسائلی که در حال فکر کردن به آنها هستید؛ چقدر مخرب و از طرفی بیهوده هستند. این افکار تنها حال شما را خراب کرده و هیچ تاثیر دیگری ندارند. در ادامه به توضیح انواع این افکار خواهیم پرداخت. برای اطلاع از چگونگی خوش بینی کلیک نمایید.
ذهن خوانی کردن
یکی از اصلی ترین خطاهای شناختی که جزو افکار ناکار آمد محسوب میشوند؛ ذهن خواهی کردن است. در این حالت افراد تلاش میکنند تا به طور مداوم به افکار دیگران فکر کرده و حتی آنها را به خودشان نسبت دهند. برای مثال میگویند حتما فلانی دارد در مورد لباس من فکر میکند و یا احتمالا او از من خوشش نیامده است.
پیشگویی کردن
یکی دیگر از انواع افکار ناکار آمد ، پیشگویی کردن در مورد آینده است. فکر کردن در مورد آینده به این دلیل که نقاط مبهم زیادی دارد؛ افراد را میترساند. برخی از افراد بیش از حد درگیر این موضوع شده و در مورد اتفاقاتی که در آینده میافتد؛ پیشگویی های منفی دارند. برای مثال حتما در توی راه ماشینم خراب میشه یا احتمالا قراره این امتحان رو بیوفتم.
تله فکری فاجعه سازی
در فاجعه سازی، افراد یک تفکر منفی را بیش از حد برای خود بزرگ کرده و از کاه، کوه میسازند. چنین افرادی یک اتفاق کوچک و پیش پا افتاده را بیش از حد بزرگ کرده و آن را برای خود تبدیل به یک فاجعه میکنند. برای جلوگیری از بروز بی هدفی در زندگی کلیک نمایید.
استفاده از روش برچسب زنی
از دیگر افکار ناکار آمد ، میتوانیم به برچسب زنی نیز اشاره نماییم. در برچسب زنی، افراد دچار قضاوت و سوگیری های منفی میشوند. برای مثال اگر در یک امتحان یک بار مردود شوید؛ تصور میکنید که به طور کلی بی استعداد هستید و یا به خودتان برچسب تنبلی میزنید. در صورتی که این موضوع کاملا طبیعی بوده و با کمی تلاش بیشتر میتوانید موفق شوید.
بدبینی و ندیدن جنبه های مثبت مسائل
افرادی که درگیر افکار ناکار آمدی مثل بدبینی هستند؛ هیچگاه نمیتوانند به جنبه های مثبت یک اتفاق فکر کرده و همواره نیمه خالی لیوان را میبینند. این موضوع منجر به ایرادگیری و بهانه آوردن شده و به طور کلی ذهنیت افراد را خراب میکند.
داشتن فیلتر منفی برای هرچیزی
داشتن فیلتر منفی با بدبینی کمی متفاوت است. در این حالت افراد، در اولین مرحله تنها موضوعات منفی را میبینند. شاید به مرور متوجه نکات مثبت نیز بشوند؛ اما اولین برداشت آنها همواره منفی است. برای جلوگیری از بروز پوچی در زندگی کلیک نمایید.
تعمیم دادن به صورت افراطی
افکار ناکار آمد باعث میشود تا یک موقعیت منفی را به طور کلی به همه مسائل و موقعیت های تعمیم دهید. برای مثال زمانی که در یک رابطه عاطفی شکست میخورید؛ تصور میکنید که همه افراد مانند شریک عاطفی شما هستند و دیگر هرگز نمیخواهید که وارد رابطه شوید.
تفکر سیاه و سفید
داشتن تفکر سیاه و سفید یا صفر و صدی باعث میشود که تصور کنید هیچ حد وسطی وجود نداشته و به صورت افراطی رفتار کنید. برای مثال در روابط عاطفی خود بیش از اندازه به طرف مقابل محبت میکنید و در صورتی که یک اشتباه کوچک از طزف مقابل ببینید؛ به طور کلی او را کنار میگذارید.
بایدها و چهارچوب های سخت گیرانه
وجود باید ها و نباید های زیاد و سخت گیرانه در ذهن نیز باعث میشود تا دچار افکار ناکار آمد شوید. این حالت باعث میشود تا ذهن شما در قید و بندهای زیادی قرار گرفته و نتواند به صورت آزادانه به مسائل بیشتری فکر کند. برای مثال در روابط با دیگران به خودتان میگویید که باید او اول مرا دعوت کند و یا طرف مقابل باید اول نظر من را در مورد غذا بپرسد و افکاری از این قبیل.
در مورد افکار ناکار آمد چه باید کرد؟
فراموش نکنید که خلاصی از افکار ناکار آمد ، کار دشواری است. اما غیر ممکن نبوده و با استفاده از روش ها مختلفی میتوانید اینکار را انجام دهید. برخی از روش های موثر در این زمینه شامل موارد زیر هستند.
شناسایی کردن این افکار: در ابتدا باید از افکار ناکار آمد خود مطلع شده و بدانید که در حال فکر کردن به صورت بیهوده ای هستید.
به چالش کشیدن تله های فکری: در مرحله بعدی این افکار را به چالش کشیده و شروع به سوال کردن از خود کنید.
تمرین کردن: در زمانی که چنین افکاری دارید؛ قطعا کنترل کردن آنها کار دشواری است و نیاز به تمرین کردن دارید. پس در مرحله اول شناسایی و به چالش کشیدن را تمرین کنید.
ثبت و نوشتن مراحلی که در ذهن خود طی میکنید: سپس جدولی طراحی کرده و شروع به ثبت این افکار، واکنش خودتان، هیجانی که تجربه کرده اید و موقعیت، کنید.
کمک گرفتن از روانشناس: از آنجایی که چنین افکاری در دراز مدت مشکلات زیادی را برای شما ایجاد خواهند کرد؛ حتما در این زمنیه از یک روانشناس کمک بگیرید.
پیامدهای ناشی از افکار ناکار آمد
افکار ناکار آمد باعث میشود و دیگر نتوانید به مسائل مهم تر فکر کرده و همچنین احتمالا دچار وسواس فکری خواهید شد. در واقع بعد از مدتی به صورت اجبارگونه احساس میکنید که باید در مورد این مسائل فکر کنید. همین موضوع پیش زمینه ای برای ابتلا به انواع اختلالات روانی مثل، وسواس، نشخوار فکری، افسردگی و… است. گاهی شاهد بروز نشانه های جسمانی مختلف نیز خواهیم بود که در نهایت تبدیل به بیماری های سایکوسوماتیک میشوند.
سخن پایانی
احتمالا خودتان نیز از تجربه افکار ناکار آمد خوشحال نبوده و بارها تلاش کردید تا آنها را متوقف کنید. اما خلاصی از چنین افکاری دشوار است. از این رو بهتر است در مرحله اول تنها از این موضوع آگاهی یافته و سعی کنید از موقعیت هایی که برایتان استرس آور هستند؛ دوری کنید. همچنین حتما به صورت ریشه ای این موضوع را پیگیری کرده و از یک متخصص کمک بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه افکار ناکار آمد می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس حاصل نمایید.