استرس در دوران بارداری تا حدی که باعث آسیب بر سلامت روان مادر و جنین نشود طبیعی و عادی می‌باشد. افزایش سطح استرس و اضطراب در دوران بارداری تا حدی طبیعی است. قرار گرفتن در شرایط جدید، فکر کردن به وظایف مادری، فرایند زایمان و سلامت کودک همگی از جمله عواملی هستند که می‌توانند تنش‌های شما را افزایش دهند. با این حال به مادران توصیه می‌شود که با در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم و استفاده از تکنیک‌های خودآرام سازی این استرس‌ها را مدیریت کنند. چرا که تنش‌های مفرط و مزمن می‌تواند به مشکلات جدی نظیر فشار خون در بارداری و زایمان زودرس منجر شود. برای آمادگی برای مادر شدن و احتیاط‌های لازم در بارداری مشاوره کودک دریافت نمایید.
استرس در دوران بارداری
استرس در دوران بارداری یک بخش شایع و طبیعی است. اما زمانی که در سطحی غیر معقول و با شدت بالا باشد بر جنین اثرات منفی زیادی وارد مبی‌کند. بر اساس تحقیقات انجام شده، مادرانی که در دوران بارداری استرس زیادی را تجربه می‌کنند، با درصد بالاتری کودک با اختلال بیش فعالی و کم توجهی به دنیا می‌آورند.
این استرس ها زمانی که شدید باشد کودکی با ضعف عملکرد تحصیلی، تاخیر در رشد، کاهش مهارت های اجتماعی، کاهش مهارت های عاطفی، زایمان زودرس و کاهش وزن نوزاد متولد خواهد شد. باید با کمک روانشناس راه های درمان و کنترل استرس در دوران بارداری را آموزش ببینید تا با عوارض کمتری در این دوران روبرو شوید.
علل افزایش استرس در دوران بارداری
در دوران بارداری شرایط زندگی بانوان به یک باره تغییر می‌کند. عوامل مختلفی در این زمان دست به دست هم می‌دهند تا استرس در دوران بارداری افزایش یابد. از جمله مهم‌ترین عوامل استرس زا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بروز تغییرات جسمانی در بدن و تجربه مشکلاتی نظیر حالت تهوع صبحگاهی، یبوست، احساس خستگی مفرط و کمردرد
- تغییرات هورمونی که منجر به تغییرات خلقی می‌شوند. این تغییرات خلقی ممکن است کنترل استرس را با دشواری بیشتری رو به رو سازند
- داشتن مشغله ذهنی با موضوعاتی نظیر سلامت جنین و فرایند زایمان
- نگرانی در مورد تغییراتی که در وضعیت شغلی پیش می آید برای مادران شاغل
- نگرانی در مورد رژیم غذایی و کنترل وزن
برای کسب اطلاع بیشتر درباره تاثیر اضطراب مادر بر جنین کلیک کنید.
چه استرس هایی در دوران بارداری دردسرساز هستند؟
استرس همیشه بد نیست. در واقع سطحی از تنش و نگرانی به شما کمک می‌کند که به طور موثرتری با چالش‌های پیش رو کنار بیایید. این تنش‍ها زمانی تاثیرات منفی خود را آغاز می کنند که احساس اضطراب بسیار شدیدی را در شما فعال کرده و به طور پایدار در زندگیتان حضور داشته باشند. اما استرس در دوران بارداری به صورت مداوم طبیعی نیست.
به عبارت دیگر استرس مزمن و شدید است که برای مادران باردار خطرناک است و می تواند به بروز مشکلات سلامتی جدی نظیر افزایش فشار خون و زایمان زودرس بیانجامد.
از جمله استرس در دوران بارداری می توان به رویدادهای منفی زندگی نظیر از دست دادن یک عزیز، طلاق یا برکنار شدن از شغل، درگیری با مشکلات اجتماعی مزمن مثل فقر، تجربه بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله، دچار شدن به اختلالات روانشناختی نظیر افسردگی اساسی و نگرانی بیش از حد در مورد موضوعات مربوط به حاملگی و دچار بودن به ترس هایی نظیر ترس از زایمان اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: خطرات دوران بارداری
عوارض استرس زیاد در دوران بارداری
لازم است بدانید استرس در دوران بارداری با شدت زیاد نه تنها سلامت روانشناختی‌تان را تهدید می‌کند، بلکه از نظر جسمانی نیز برای شما و کودکی که در شکم دارید خطرناک است. برای مثال استرس مزمن با افزایش بیش از حد هورمون کورتیزول در بدن همراه خواهد بود.
این هورمون در طولانی مدت اثرات مخربی بر سیستم ایمنی بدن می‌گذارد که در نهایت منجر به افزایش آسیب پذیری در برابر انواع عفونت‌ها به خصوص عفونت رحم می‌شود. عفونت رحم یکی از علل اصلی بروز زایمان زودرس و تولد نوزادان نارس است. از جمله دیگر عوارض استرس در دوران بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- تشدید علائم حاملگی
تشدید علائم حاملگی از اصلی ترین عوارض استرس در دوران بارداری است. بررسی‌ها نشان می‌دهند زنانی که استرس‌های زیادی دارند علائم حاملگی را با شدت بیشتری تجربه می‌کنند. برای مثال در این شرایط مشکلات خواب، حالت تهوع صبحگاهی و دردهای بدنی بیش از زمانی که مادر در آرامش قرار دارد اتفاق می‌افتند.
2- بروز تغییراتی در الگوی اشتها
در دوران بارداری برخی افراد کم اشتها می‌شوند و برخی دیگر اشتهای زیادی پیدا می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که استرس مشکلات خوردن را نیز در مادران باردار تشدید کرده و می‌تواند منجر به از دست دادن وزن یا چاقی مفرط در آن‌ها شود. این مسائل به خودی خود در بروز قند دوران بارداری و زایمان زودرس نیز موثر هستند. بنابراین دومین عوارض استرس در دوران بارداری تغییرات در الگوی اشتها است.
3- بالا رفتن فشار خون
بالا رفتن فشار خون یکی از عوارض استرس در دوران بارداری است. استرس یکی از عوامل بسیار موثر در فشار خون است. مادرانی که استرس مفرطی را تحمل می‌کنند بیش از دیگران دچار فشار خون بالا و وضعیتی به نام پره اکلامپسی می‌شوند و همچنین بیشتر احتمال دارد که پیش از موعد درد زایمان را تجربه کرده و نوزادان کم وزنی را به دنیا بیاورند.
4- بالا رفتن ریسک رفتارهای پرخطر
یکی از عوارض استرس در دوران بارداری، افزایش رفتارهای پر خطر است. استرس یکی از موقعیت‌های روانشناختی است که ممکن است افراد برای پشت سر گذاشتن آن دست به رفتارهای پرخطر بزنند. سیگار کشیدن، خوردن نوشیدنی‌های الکلی یا مصرف مواد از جمله این رفتارها هستند که روی آوردن به آن‌ها در دوران بارداری می‌تواند با خطرات جدی و جبران ناپذیر برای جنین همراه شود.
5. افسردگی پس از زایمان
یکی از عوارض استرس در دوران بارداری افسردگی پس از زایمان است. خانم های که استرس بسیار زیادی را در دوران بارداری تجربه می‌کنند، معمولا با درصد بالایی به افسردگی پس از زایمان مبتلا می‌شوند. قبل از ابتلا به این اختلال حتما در زمان بارداری از روانشناس کمک بگیرید.
حملات اضطراب در دوران بارداری
حدودا 10 درصد از مادران در دوران بارداری به حملات اضطرابی مبتلا می‌شوند. استرس در دوران بارداری و حملات اضطرابی به طور کلی بر سلامت روان مادر و جنین تاثیر گذار است. این حملات با نشانه هایی همراه است که در ادامه اشاره کرده ایم. در صورت مشاهده حتما از روانشناس و مشاورین کمک بگیرید.
- سرگیجه
- کرختی بدن
- تنگی نفس
- ضعف عضلانی
- احساس گرفتگی
- تندی نفس
چگونه بر استرس خود در دوران بارداری غلبه کنیم؟
همانطور که گفته شد استرس جزء طبیعی و لازم در فرایند بارداری است که تنها به مدیریت نیاز دارد. راهکارهای زیر می‌توانند به شما کمک کنند که اوضاع و استرس در دوران بارداری را تا حد ممکن تحت کنترل داشته باشید.
1- بدانید که علائم بارداری موقتی و گذرا هستند
بسیاری از مادران هنگام مواجهه با علائم بارداری نظیر حالت تهوع یا افزایش اشتها به شدت در مورد سلامتی خود نگران می‌شوند. اگر از قبل با این علائم آشنایی داشته باشید و بدانید که موقتی هستند مسلما راحت‌تر می‌توانید استرس در دوران بارداری خود را در این باره کنترل نمایید.
2- سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید
داشتن سبک زندگی مناسب شامل پیروی از رژیم غذایی مقوی و سالم، داشتن خواب کافی و گنجاندن ورزش‌های سبک در برنامه روزانه از جمله فاکتورهای بسیار موثری است که استرس‌های شما را کاهش می‌دهد. و باعث می‌شود با آرامش بیشتری دوران بارداری را پشت سر بگذارید. بنابراین با این روش استرس در دوران بارداری کاهش مییابد.
3- کمی از دیگران کمک بگیرید
در دوران بارداری مجبور نیستید همانند سابق خیلی از کارها را خودتان انجام دهید. این طبیعی است که کمی احساس فقدان انرژی داشته باشید و از دیگران بخواهید که در کارهایی نظیر امورات منزل به شما کمک کنند. استرس در دوران بارداری با کمک اطرافیان و دیگران کاهش مییابد.
4- از تمرین های خودآرام سازی کمک بگیرید
در روانشناسی تکنیک‌های خودآرام سازی مختلفی وجود دارد که به شما کمک می‌کنند هیجانات خود را مدیریت کرده. و احساس آسودگی بیشتری داشته باشید. از جمله این تکنیک‌ها می‌توان به ریلکسیشن، مراقبه، فنون تنفسی و ذهن آگاهی اشاره کرد. همچنین ورزش‌هایی نظیر یوگا نیز می‌توانند به رفع تنش، افزایش آرامش درونی و استرس در دوران بارداری کمک کنند.
5- برای خود حمایت اجتماعی ایجاد کنید
برای کاهش استرس در دوران بارداری گاهی باید در کنار دوستان و خانواده‌تان قرار بگیرید. در واقع بودن با کسانی که شرایط‌تان را درک می‌کنند و به هر طریقی سعی در بهبود حال شما دارند، نقش بسزایی در بهبود سلامت روان ایفا می‌کند. در عوض آن‌هایی که احساس می‌کنند در شرایط سخت تنها هستند و هیچ پشتیبانی ندارند، بیشتر در مشکلات خود غرق می‌شوند.
از همین رو بسیار اهمیت دارد که با دوستان یا اعضای نزدیک خانواده‌تان در تماس بمانید و گاهی از آن‌ها کمک بگیرید. برای آشنایی با سایر روش های کاهش استرس بارداری کلیک کنید.
6- در کلاس های آمادگی برای زایمان شرکت کنید
همانطور که گفته شد ترس از زایمان و فرایند آن یکی از علل اصلی بروز استرس در دوران بارداری است. اگر شما نیز از این بابت نگرانی‌های زیادی دارید بهتر است در آمادگی برای زایمان شرکت کنید. در این کلاس‌ها برای آنچه در آینده نزدیک روی می‌دهد آماده خواهید شد و تکنیک‌های خودآرام سازی لازم را نیز یاد می‌گیرید.
7- در مورد استرس در بارداری از یک روانشناس کمک بگیرید
همان طور که در طول بارداری به سلامت جسمی‌تان اهمیت می‌دهید، باید برای سلامت روان خود نیز ارزش قائل شوید. مادرانی که از نظر روانشناختی وضعیت بهتری دارند، مسلما در انجام نقش خود به عنوان یک مادر نیز عملکرد بالاتری خواهند داشت و ارتباط سالم‌تری با فرزند خود برقرار می‌کنند.
در نتیجه بهتر است برای مدیریت استرس در دوران بارداری به خصوص در شرایطی که به یک ناراحتی مزمن تبدیل شده اند به یک روانشناس مراجعه کرده و درمان‌های لازم را دریافت نمایید.
کلام آخر
استرس در دوران بارداری باعث ایجاد ناتوانی های در کارها می‌شود. زمانی که با استرس در این دوران روبرو شدید حتما از روانشناس کمک بگیرید. برای کنترل و کاهش استرس ها استفاده از روش هایی مانند ورزش، مراقبه، کمک از دیگران، رژیم غذایی مناسب، کاهش مصرف کافئین و دوری از محرکات تنش زا الزامی است.
مرکز مشاوره نینی مایند به صورت تلفنی و حضوری به شما عزیزان خدمات ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه استرس در دوران بارداری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره بارداری تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.