انواع فوبیا یا ترس ها به موضوعات مختلف ممکن است ایجاد شود. فوبیا اصطلاح تخصصی روانشناسی است که به هرگونه ترس شدید و غیرمنطقی گفته می‌شود. این ترس با تهدید موجود در واقعیت تناسبی ندارد و به عبارتی اغراق‌آمیز است. مواجه شدن با آنچه که فرد نسبت به آن فوبیا دارد علائم روانشناختی و جسمانی شدیدی را در پی خواهد داشت و حتی می‌تواند به حمله عصبی منجر شود. جالب آن که ابتلا به یکی از فوبیاها می‌تواند نقطه شروعی برای ابتلا به سایر انواع فوبیا نیز باشد. از این رو درمان در مراحل اولیه از پیچیدگی کمتری برخوردار است. برای دریافت درمان قطعی فوبی کلیک کنید.
فوبیا چیست ؟
در ادبیات تخصصی به ترس شدید و غیرمنطقی نسبت به برخی اشیاء و موقعیت‌ها فوبیا گفته می‌شود. که دچار بودن به آن مجموعه‌ای از علائم جسمانی و روانی را در پی دارد. مشخصه بارز این ترس‌ها این است که شدت آن با خطر موجود در واقعیت تناسبی ندارد و در نتیجه اغراق آمیز تلقی می‌شود. در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان پزشکی مبتلا بودن به انواع فوبیا تحت عنوان اختلال فوبیای خاص و زیر مجموعه‌ای از اختلالات اضطرابی ، طبقه بندی می‌شود.
علائم انواع فوبیا
شایع ترین علائم انواع فوبیا ها را در ادامه اشاره کرده ایم. یکی از شدید ترین علائم انواع‌فوبیا، حمله پانیک است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه حمله پانیک کلیک کنید.
- دلهره
- تعریق بیش از حد
- تپش شدید قلب
- تنگی نفس
- سرگیجه
- احساس خفگی
- خشکی دهان
- ناتوانی در صحبت کردن
- درد قفسه سینه
- لرزش بدن
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
- افزایش فشار خون
انواع فوبیا خاص
فوبیای خاص خود انواع‌مختلفی را در برمی‌گیرد که فوبیای حیوانات، فوبیای موقعیتی، فوبیای محیط طبیعی، فوبیای خون- جراحت یا تزریقات و سایر انواع‌نامشخص فوبیا‌را در بر می‌گیرد. در ادامه به هریک از انواع فوبیا اشاره کرده‌ایم.
1. فوبیای حیوانات
فوبیای حیوانات به هرگونه ترس شدید و غیرمنطقی از حیوانات گفته می‌شود. ترس از سگ، گربه، مار، حشرات و موش از جمله رایج‌ترین فوبیای حیوانات هستند. لازم به ذکر است که در بین انواع فوبیا، ترس از حیوانات شایع‌ترین نوع فوبیا‌محسوب می‌شود. برای آشنایی بیشتر با فوبیای حیوانات کلیک کنید.
2. فوبیای موقعیتی
یکی از انواع فوبیا، فوبیای موقعیتی است. این فوبیا هرگونه ترس شدید از یک موقعیت خاص را در بر می‌گیرد. ترس از هواپیما، ترس از قرار گرفتن در مکان‌های عمومی، ترس از مکان‌های بسته نظیر آسانسور، ترس از رانندگی یا عبور از تونل همگی نمونه‌هایی از فوبیای موقعیتی هستند. برای مقابله با ترس از آسانسور ، آگورافوبیا ، ترس از مکان های بسته و فوبیای اجتماعی ، ترس از پرواز و ترس از ارتفاع کلیک کنید.
3. فوبیای محیط طبیعی
سومین مولفه انواع فوبیا، فوبیای محیط طبیعی است. ترس شدید از آب، طوفان، ارتفاع، دریا، رعد و برق و سایر مواردی از این دست نمونه‌هایی از فوبیای محیط طبیعی هستند. برای مقابله با ترس از آب
4. فوبیای خون، جراحت یا تزریقات
در این نوع از انواع فوبیا فرد ترس شدیدی از وارد شدن جراحت به خود یا دیگران دارد. او همچنین از دیدن خون به شدت می‌ترسد و هنگام مشاهده تزریقات نظیر آمپول یا سرم دچار علائم اضطرابی می‌شود. این نوع از فوبیا از نظر علائم اضطرابی با سایر فوبیاها متفاوت است. برای آشنایی بیشتر با فوبیای خون کلیک کنید.
چرا که در همه انواع فوبیا فرد با بیش فعالی سیستم عصبی رو به رو شده و دچار علائمی نظیر تپش قلب، افزایش فشار خون و بالا رفتن میزان تعریق مواجه می‌شود. اما در فوبیای خون وضعیت معکوسی روی می‌دهد و فرد هنگام مواجهه با موضوع ترس خود علائمی نظیر کاهش فشار خون و غش را بروز می‌دهد.
5. سایر انواع فوبیا
دچار بودن به هرگونه ترس شدید که در طبقات ذکر شده فوبیا جای نمی‌گیرد به عنوان سایر انواع فوبیا شناخته می‌شود. از جمله مثال‌هایی که در این زمینه وجود دارد می‌توان به ترس از افتادن، ترس از صدای بلند و ترس از برخی اشکال اشاره کرد.
6. فوبیا اجتماعی
یکی از انواع فوبیا، هراس های اجتماعی است. ترس از صحبت با دیگران، ترس از حضور در جمع، ترس از قضاوت در رابطه با غذا خوردن و حرف زدن را فوبیا اجتماعی می‌گویند.
7. فوبیای فضاهای باز | انواع فوبیا
ترس از فضای باز یکی از انواع فوبیا است. این فوبیا اختلال جدی است که بازار هراسی نیز نامیده می‌شود. این فوبیا در واقع به شرایطی گفته می‌شود که فرد از موقعیت هایی که فرار از آن دشوار است‌می‌ترسد. مانند: استفاده از وسیله نقلیه عمومی، حضور در بازار و ایستادن در صف. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بازار هراسی کلیک کنید.
8. ترس از پرواز
ترس از پرواز یکی از انواع فوبیا ها است. سقوط های هواپیمایی و بلایای هوایی به تدریج باعث این اتفاق خواهد شد. این افراد قبل از پرواز دائما وضعیت پرواز را چک می‌کنند و هنگام پرواز فرد بغل دستی خود را نیز می‌ترساند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترس از پرواز کلیک کنید.
9. ترس از حشرات | انواع فوبیا
ترس از حشرات کوچکی که نیش می‌زنند، یکی از انواع فوبیا ها است. اغلب افرادی که این نوع فوبیا را دارند از خزیدن، پریدن و نیش زدن حشرات هراس دارند. عنکبوت و سوسک از جمله حشرات شایع این فوبیا است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترس از حشره کلیک کنید.
10. ترس از ارتفاع
یکی از انواع فوبیا، ترس از ارتفاع است. این افراد حتی توانایی تصور حضور در مکان های مرتفع را ندارند. و علائمی مانند حسمانی، حسی و شناختی از خود بروز می‌دهند. حتی در برخی از این افراد استفاده از پله برقی نیز ترسناک است. احساس سرگیجه، اضطراب، هراس و وحشت از نشانه های این فوبیا است.
11. ترس از فضای بسته | انواع فوبیا
ترس از فضای بسته یکی از انواع فوبیا ها است. این افراد هراس دارند تا در محیط های بسته حضور یابند. اینگونه فکر می‌کنند که دیوارهای اتاق در حال بسته شدن است. و راه فراری نخواهند داشت. ترس از آسانسور، ترس از هواپیما، ترس از اتاق های بدون پنجره و گاهی با پوشیدن لباس یقه اسکی دچار اضطراب می‌شوند.
12. ترس از مار
ترس از مار نوع شدید انواع فوبیاها به شمار می‌رود. در این نوع فوبیا، فرد با مشاهده عکس، نقاشی و حتی تصور مارها دچار اضطراب و هراس می‌شود. تپش قلب، خشکی بدن، شوک، تعریق و لرزش از علائم بروز این فوبیا است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترس از مار کلیک کنید.
13. ترس از طوفان | انواع فوبیا
ترس از گرد باد و طوفان یکی از انواع فوبیاها به شمار می‌رود. در موارد شدید تر ترس از رعد و برق نیز در این دسته قرار می‌گیرد. در صورت بروز این اتفاق فرد زیر تخت، داخل حمام، داخل کمد و در پناهگاهی امن قایم می‌شود.
14. ترس از سگ
ترس از سگ یکی از شایع ترین انواع فوبیاها به شمار می‌رود. فرا مبتلا به صورت افراطی از سگ هراس دارد و حتی با تصور نیز به اضطراب دچار می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترس از سگ کلیک کنید.
15. ترس از سوزن | انواع فوبیا
یکی از انواع فوبیا، ترس از سوزن است. این افراداحساس می‌کنند که تکه های سوزن داخل بازو و بدن آنها جا مانده است. بنابراین از امپول، سرم و حتی مراجعه به پزشک هراس دارند.
16. ترس از خون
ترس از خون یکی از بارزترین انواع فوبیا ها است. این افراد از جراحت، خونریزی و حتی مشاهده خون دیگران هراس دارند و به اضطراب دچار می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترس ازخون کلیک کنید.
17. ترس از تاریکی
یکی از انواع فوبیا ها که در دوران کودکی شکل می‌گیرد، ترس از تاریکی است. زمانی که از دوران کودکی تا بزرگسالی فردی از شب و تاریکی هراس داشته‌باشد، به این فوبیا مبتلا شده است.
18. ترس از دندانپزشک
ترس از دندانپزشک و عمل هایی که به دندان مربوط می‌شود یکی از انواع فوبیا ها تلقی می‌شود. معمولا با تجربه ناخوشایند قبلی در مطب دندانپزشکی فردی به این فوبیا مبتلا شده‌است.
علل دچار شدن به انواع فوبیا
علت دقیق بروز انواع فوبیا در افراد هنوز ناشناخته است. با این حال متخصصان چند عامل را در این مسئله دخیل می‌دانند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1. تجربیات منفی
یکی از علت های انواع فوبیا، تجربیات منفی است. بسیاری از فوبیاها از تجربیات ناخوشایند گذشته به خصوص آن‌هایی که در دوران کودکی اتفاق افتاده نشات می‌گیرد. برای مثال حمله کردن یک سگ به کودک تا حد زیادی می‌تواند او را در برابر فوبیای سگ آسیب‌پذیر کند.
2. عوامل ژنتیکی و محیطی از علل ابتلا به انواع فوبیا
دومین علت انواع فوبیا، عوامل ژنتیکی است. پژوهشگران به این حقیقت پی برده‌اند که فوبیا در خانواده‌ها جریان دارد. به این معنی که وقتی یکی از اعضای خانواده درجه یک شما به فوبیا مبتلا باشد، بیشتر از سایرین ممکن است به این اختلال اضطرابی دچار شوید. متخصصان بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیطی (نظیر یادگیری مشاهده‌ای) می‌توانند در این مسئله نقش داشته باشند.
3. عملکرد مغزی
عملکرد مغز یکی از انواع فوبیاها است. آزمایش‌های انجام شده بر مغز کسانی که دچار فوبیا هستند نشان می‌دهد. که فعالیت انتقال دهنده‌های عصبی در آنها نسبت به سایر افراد متفاوت است. در نتیجه می‌توان گفت نوع عملکرد مغز نیز می‌تواند در پیدایش این مشکل دخیل باشد.
انواع روش های درمانی برای بهبود فوبیا
برای درمان انواع فوبیا روش‌های مختلفی وجود دارد. که در ادامه به موثرترین آنها اشاره کرده‌ایم. برای آشنایی با بهترین روش‌های درمان اضطراب شدید کلیک کنید.
1. درمان شناختی رفتاری
یکی از روش های درمانی انواع فوبیا، درمان شناختی رفتاری است. مطالعات پژوهشی نشان می‌دهند که درمان شناختی رفتاری یکی از اثربخش‌ترین روش‌های موجود برای درمان فوبیا محسوب می‌شود. در این روش که نوعی درمان مبتنی بر گفتگو است. درمانگر تلاش می‌کند تا افکار زیربنایی و تحریف شده که منجر به بروز هیجانات و رفتارهای ناسالم در فرد می‌شوند را شناسایی کرده. و با ارائه یکسری تمرین‌ها به اصلاح رفتاری در مراجع کمک کند.
2. مواجهه درمانی
یکی از روش های درمانی انواع فوبیا، مواجهه درمانی است. مواجهه درمانی یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای بهبود فوبیاست که تا حد زیادی نیز اثربخشی دارد. در این روش درمانگر سعی می‌کند که یک سلسله مراتب از موقعیت‌های ترسناکی که درمانجو گزارش می‌دهد تهیه کند و سپس طبق این سلسله مراتب و به صورت تدریجی به او کمک کند تا با این موقعیت‌ها مواجه شود.
3. واقعیت مجازی
واقعیت مجازی یکی از روش های درمانی انواع فوبیا است. در‌بسیاری از موارد ممکن است به هردلیلی امکان مواجهه در دنیای بیرون وجود نداشته باشد. در این شرایط درمانگر می‌تواند استفاده از فناوری‌های کامپیوتری و واقعیت مجازی را جایگزین نماید. در‌این حالت درمانجو هر جلسه با بخشی از ترس‌هایش رو به رو می‌شود و درمانگر به او می‌آموزد که چگونه در حین مواجهه بر علائم اضطرابی خود غلبه نماید
4. غرقه سازی
غرقه سازی یکی از روش های درمانی انواع فوبیا است. غرقه‌سازی به معنای مواجهه غیرتدریجی و یکباره با شدیدترین ترس است که در ابتدا منجر به بروز علائم اضطرابی بسیار شدید می‌شود و سپس به طور کامل فروکش می‌یابد. اغلب درمانگران امروزه مواجهه به روش سلسله مرتبی را از غرقه سازی موثرتر می‌دانند و به آن شیوه عمل می‌کنند.
5. دارو درمانی
یکی از روش های درمانی انواع فوبیا، دارو درمانی است. فوبیا اغلب به روان درمانی جواب می‌دهد و نیازی به درمان‌های دارویی ندارد. با این حال برای افرادی که اضطراب بسیار شدیدی را تجربه می‌کنند، مصرف داروهای ضداضطرابی می‌توانند کمک کننده باشند و روند بهبودی را تسریع نمایند. البته این نکته حائز اهمیت است که هرگز نباید داروهای اعصاب و روان را به طور سرخود مصرف کنید. در نتیجه حتما زیر نظر یک متخصص باشید و طبق توصیه او عمل نمایید. برای شناخت بیشتر در زمینه داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.
کلام آخر
در این مقاله با انواع فوبیا آشنا شده ایم. برخی از این فوبیاها از دوران کودکی، برخی با تجربه های ناخوشایند و وراثت شکل می‌گیرند. تا زمانی که این فوبیاها همراه افراد باشد زندگی روزمره آنها را مختل خواهد کرد. بنابراین این افراد برای بهبود شرایط زندگی و آرامش نیاز به روانشناس دارند. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد. برای‌کسب اطلاعات بیشتر با شماره درج شده تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه انواع فوبیا می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.