یکی از کنجکاویهای شیرین مادران باردار آگاهی از مراحل رشد جنین است. شکل گیری جنین از لحظه بارورشدن تخمک توسط اسپرم آغاز میشود. سلول تخم که حاصل لقاح و ادغام دو سلول اسپرم و تخمک است آرام آرام مراحل رشد را طی میکند و به یک انسان کامل مبدل میشود. همگام با تغییرات و رشد و تحول جنین بدن مادر هم دچار تغییرات متعددی میشود. مدت زمان نرمال بارداری بین 38 هفته تا 42 هفته است. به دلیل اهمیت سلامت خانم به مادران توصیه میشود در دوران بارداری فضایی به دور از تنش و فشارهای جسمانی و روانی را فراهم کنند. در ادامه مقاله ابعاد متعدد رشد جنین را بررسی میکنیم.
مراحل رشد جنین
هر ذهن کنجکاوی مایل است مراحل رشد جنین در رحم را بداند، اما علاوه بر کنجکاوی برای حفظ سلامت مادر و جنین و پیشگیری از مسائل مختلف دانستن دقیق روند رشد جنین ضرورت دارد. در ادامه 4 مرحله اصلی را شرح دادهایم.
1.آمادگی رحم برای تخمک گذاری
براساس سیستم فیزیولوژیکی زنان هر ماه یک تخمک از تخمدان آنها آزاد میشود. آزادسازی تخمک از تخمدان ها در اواسط سیکل زنانه یعنی 12 الی 16 روز قبل از تاریخ آغاز پریود رخ میدهد. تخمک بعد از بیست و چهار ساعت در صورت عدم ادغام با اسپرم تجزیه میشود و از بین میرود. درصورتی که لقاح صورت نگیرد و تخمک و اسپرم با هم ترکیب نشوند علاوه بر از بین رفتن تخمک بر اثر تغییرات هورمونی دیواره رحم فرو میریزد و دوره عادت ماهانه یا پریود زنانه شروع میشود.
2.لقاح
به ترکیبشدن سلول تخمک زن و اسپرم مرد لقاح میگویند. لقاح شروع مراحل رشد جنین است. ورود اسپرم به بدن زن از طریق فرایند انزال و از راه رحم صورت میگیرد. اسپرمها بعد رسیدن به دهانه رحم به سمت لولههای رحم حرکت میکنند. اولین اسپرمی که به تخمک برسد آن را باور میکند و سلول تخم را طی فرایند لقاح ایجاد میکند. اسپرم شامل ژنهایی هستند که حاوی صفات پدر و تخمک شامل ژنهایی شامل صفات مادر میباشد. جنسیت و صفات جنین به محض ترکیب تخمک و اسپرم مشخص میشود ولی برای بروز صفات جنسیتی و اندامهای جنسی باید تا هفته سیزدهم بارداری منتظر بمانید تا از طریق سونوگرافی از آن آگاه شوید.
3.لانه گزینی
بعد از رخ دادن لقاح سلول تخم شروع به تقسیم شدن میکند و یک توده سلولی سه لایه را ایجاد میکند. این توده سلولی رویان نام دارد. رویان در سه ماهاول مراحل رشد جنین وجود دارد. رویان برای تامین مواد مغذی و رشد به دیواره رحم می چسبد و جفت را ایجاد میکند. جفت بافتی است که وظیفه رساندن مواد غذایی و اکسیژن به رویان را انجام میدهد.
4.رشد و تحول جنین
بعد از فرایند لانه گزینی رویان شروع به تقسیمات متعدد میکند. تقسیمات سلولی باعث رشد و نمو رویان میشود و پس از سه ماه جنین تشکیلمیشود. بخشهای مختلف جنین مثل سیستم عصبی، سیستم تنفسی و سیستم گوارشی در طی هفته چهارم تا سیزدهم پایه ریزی میشوند. اگر رشد و تحول جنین در 9ماه را سه بازه سه ماهه در نظر بگیریم تغییرات جنین به شرح زیر است:
الف) سه ماهه ابتدایی: در پایان سه ماهگی دستها و پاها، گوشها، ناخنها و انگشتان و سیستم گردش خونی جنین به طور کاملتشکیل میشود. در این بازه یک سوم جنین را سر اوتشکیل میدهد. برای آشنایی بیشتر با تغییرات سه ماهه اول بارداری کلیک کنید.
ب)سه ماهه دوم: اسکلت جنین در این بازه از حالت غضروفی به حالت استخوانی در میآید همچنین اندامهای تولید مثلی جنین نیز مشخص میشوند و جنسیت جنین از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است. در ماه ششم جنین چشمهای خود را باز میکند و میتواند پلک بزند. برای آشنایی بیشتر با تغییرات سه ماه دوم بارداری کلیک کنید.
ج)سه ماهه سوم: در سه ماهه پایانی مو و پوست جنین تکامل مییابد، چربی در بدن او افزایش مییابد و میتواند به محرکهایی مثل نور و صدا پاسخ دهد. طول نوزاد در ماه پایانی حدودا 50 سانتی متر و وزن او حدودا سه کیلوگرم و یا بیشتر میباشد. برای آشنایی بیشتر با تغییرات سه ماه سوم بارداری کلیک کنید.
عوامل موثر بر رشد جنین
فاکتورهای دخیل در رشد جنین به مقدار زیادی به ویژگیهای بدنی و جسمی مادر مربوط است. اما به طور کلی عواملی مانند رژیم تغذیهای مادر، محیط زندگی مادر، میزان تنشهای روانی، مصرف دخانیات یا الکل، وضعیت اقتصادی خانواده و بیماریهای زمنیهای در این امر دخیل هستند.
برای دریافت مشاوره در زمینه مراحل رشد جنین میتوانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
بیبی چکها چگونه بارداری را نشان میدهند؟
بیبی چکها میزان هورمون hcg را که طی فرایند لانه گزینی آزاد میشود را اندازه میگیرند.
هر ماه چند تخمک از تخمدان خارج میشود؟
هر ماه تنها یک تخمک از تخمدان آزاد میشود اما در 5-15 درصد مواقع ممکن است بیش از دو تخمک آزاد شود که منجر به دوقلوزایی یا چندقلوزایی میشود.