گیاه گل گاوزبان از جمله مهم‌ترین گیاهان دارویی است. این گیاه یکی از مهم‌ترین گیاهان طب سنتی محسوب می‌شود.
در کنار گیاه گل گاوزبان، گیاه دیگری به نام گیاه گاوزبان وجود دارد. شکل ظاهری این دو گیاه با هم تفاوت دارد. هم‌چنین اثرات درمانی آن‌ها نیز متفاوت است.
بیشتر افراد با شنیدن نام گل گاوزبان به یاد دمنوش آن افتاده و اثرات مثبت آن بر اعصاب را به خاطر می‌آورند.
البته گیاه گل گاوزبان خواص درمانی بسیاری داشته و می‌توان آن را به صورت دمنوش و یا جویدن برگ‌ها و هم‌چنین از عرق آن استفاده کرد.
دمنوش گل گاوزبان به عنوان یک دمنوش آرام‌بخش در بین اغلب مردم رواج دارد. در گذشته نیز جهت تسکین درد و رفع التهاب به کار گرفته می‌شده است.
تفاوت گیاه گل گاوزبان وگیاه گاوزبان
گل گاوزبان گیاهی است خودرو که بیشتر در دامنه کوه‌ها البرز می‌روید. دامنه جنوبی کوه‌ها زاگرس و استان چهار محال بختیاری نیز محل رویش گل گاوزبان است.
پرورش گیاه گاوزبان از شمال آفریقا به اسپانیا انتقال یافته و از داروها رایج در طب سنتی اروپاییان به شمار می‌رود.
در ایران نیز در استان‌ها اصفهان، آذربایجان نیز گیاه گاوزبان دیده می‌شود.
گاوزبان و گل گاوزبان تنها شباهت کمی در ظاهر دارند و خواص و کاربرد دارویی آن‌ها با هم متفاوت است.
گلبرگ‌ها گل گاوزبان بزرگ‌تر از گاوزبان است.
برگ‌ها گل گاوزبان به رنگ لاجوردی و شبیه به گل انار است. تخم آن دایره‌ای و لعاب‌دار است.
در مقابل، گیاه گاوزبان دارا برگ‌ها کوچکتر و دایره‌ای شکل و به رنگ لاجوردی است.
از جمله اثرات گیاه گاوزبان می‌توان به افزایش ادرار و عرق اشاره کرد.
خواص دمنوش گل گاوزبان
همان‌طور که اشاره کردیم گل گاوزبان علاوه بر دمنوش، به صورت عرق یا همان عصاره آبی نیز مصرف می‌گردد.
عرق گل گاوزبان به عنوان یک دارو ایمن و موثر در درمان اختلالات روانی مانند اختلال شخصیت وسواسی جبری به کار می‌رود.
برگ‌ها گل گاوزبان مقدار زیادی ویتامین c دارد. جویدن برگ‌ها گل گاوزبان در از بین بردن برفک دهان کودکان و درمان جوش‌ها چرکی دهانی موثر است.
درمان سرفه‌ها خشک و سرماخوردگی، رفع مشکلات پوستی از جمله اگزما، پیشگیری از سرطان به کمک دمنوش گل گاوزبان امکان‌پذیر است.
بهتر است بدانید گل گاوزبان حاوی مقادیر قابل توجهی از منیزیم، کلسیم، آهن، پتاسیم، ویتامین c و b، روی و دیگر مواد مغذی است.
دمنوش گل گاوزبان در میان بسیاری از خانواده‌ها جهت تسکین اعصاب و آرام‌بخش استفاده می‌شود.
دیگر کاربرد‌ها و اثرات دمنوش گل گاوزبان عبارت است از:
درمان آلرژی
ساختار گیاه گل گاوزبان حاوی ماده‌ای به نام آلکالوئید است. آلکالوئید خاصیت ضد التهابی و ضد حساسیتی دارد.
اگر در فصل خاصی آلرژی دارید، می‌توانید روزی یک فنجان دمنوش گل گاوزبان بنوشید.
هم‌چنین تب ناشی از آلرژی، سرماخوردگی، آبله، مخملک و… با دمنوش گل گاوزبان بهبود می‌یابد.
میگرن و سردرد عصبی
یکی از اثرات مهم و مفید گل گاوزبان، اثر آن بر سیستم عصبی انسان‌هاست.
دمنوش گل گاوزبان درمان موثری برای سردردها عصبی و میگرنی به شمار می‌رود.
قرص و داروها شیمیایی با وجود تاثر آنی و لحظه‌ای در تسکین دردها، عوارض جانبی و وابستگی دارویی برای فرد ایجاد می‌کنند.
تصفیه خون
تصفیه خون و درمان بیماری‌ها قلبی و عروقی، کنترل قندخون، پایین آوردن چربی و کلسترول خون از دیگر اثرات دمنوش گل گاوزبان به شمار می‌رود.
کاهش وزن
چربی‌سوزی و کمک به کاهش وزن با مصرف روزانه یک فنجان دمنوش گل گاوزبان در کنار رعایت رژیم غذایی منجر به لاغری فرد خواهد شد.
دمنوش گل گاوزبان را با چه گیاهان دیگری می‌توان ترکیب کرد؟
دو دمنوش دیگر از ترکیب گل گاوزبان با سنبل‌الطیب و اسطوخودوس نیز وجود داشته که هر کدام خواص مخصوص به خود را دارند.
ترکیب گل گاوزبان و اسطوخودوس موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌گردد.
تنظیم فشارخون، تسکین سردرد، درمان بی‌خوابی از اثرات دمنوش ترکیبی گل گاوزبان و اسطوخودوس است.
برای تهیه این دمنوش، مقداری از هر دو گیاه را با هم ترکیب کرده و سپس اجازه دهید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد.
درمان بی‌خوابی زنان یائسه با نوشیدن دمنوش ترکیبی گل گاوزبان و سنبل‌الطیب میسر می‌شود.
کاهش درد و اسپاسم‌ها دوران قاعدگی، بهبود افسردگی، کاهش استرس و اضطراب را می‌توان به کمک دمنوش گل گاوزبان و سنبل‌الطیب فراهم کرد.
احتیاط و هشدارها مصرف دمنوش گل گاوزبان
آلکالوئیدها گل گاوزبان در دوران بارداری و شیردهی ممکن است عوارض نامطلوبی را برای مادر و جنین به همراه داشته باشند.
نقایص مادرزادی برای جنین و بالا بردن ریسک بیماری‌ها کبدی، خونریزی و افزایش ابتلا به سرطان برای مادر از عوارض مصرف گل گاوزبان در دوران بارداری و شیردهی است.
سنگ کلیه و درد ناشی از بیماری‌ها کلیوی با مصرف دمنوش گل گاوزبان بدتر خواهد شد.
هم‌چنین وخیم شدن شرایط بیماری‌ها کبدی، ابتلا به سرطان‌ها کبدی، مسمومیت‌ها کبدی و دیگر آسیب‌ها در افراد مبتلا به بیماری‌ها قبلی کبدی در اثر مصرف دمنوش گل گاوزبان به وجود می‌آید.
بیماران مبتلا به معده درد، سنگ کیسه صفرا و اختلالات گوارشی باید در مصرف گل گاوزبان احتیاطات لازم را به عمل آورند.
افراد مبتلا به فشارخون بالا بهتر است از ترکیب دمنوش گل گاوزبان با لیمو امانی یا لیمو ترش استفاده کنند تا دچار نوسان و تغییرات فشارخون نشوند.